Historia literatury polskiej - pozytywizm
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WH-FP-C-HLP-P |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Historia literatury polskiej - pozytywizm |
Jednostka: | Instytutu Filologii Polskiej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | FP1_W14 FP1_U01 FP1_U02 FP1_U04 FP1_U07 FP1_U08 FP1_K06 FP1_W06 FP1_W09 FP1_W12 FP1_U01 FP1_U02 FP1_U04 FP1_U09 FP1_U13 FP1_K01 FP1_K08 FP1_K10 |
Skrócony opis: |
Poziom przedmiotu: podstawowy Cele przedmiotu: Student będzie znał i rozumiał dzieła reprezentatywne dla epoki; zostanie przygotowany do ich historycznoliterackiej analizy z uwzględnieniem kontekstów. Szczególnie wiele uwagi poświęcone zostanie wykształceniu umiejętności kompetentnej lektury tekstów pisanych w uwarunkowanej politycznie sytuacji zaostrzenia cenzury, w tzw. mowie ezopowej, strategiom kodu, deszyfracji przekazywanych przez nie treści zakazanych. Przewiduje się też zapoznanie z wybraną literaturą przedmiotu, wdrożenie do jej oceny oraz operacyjnego wykorzystania w toku samodzielnej interpretacji. Wymagania wstępne: Wiadomości dotyczące epok poprzedzających, operowanie pojęciami: proces literacki, formacja kulturowa, epoka, prąd, pokolenie literackie, geografia literacka, estetyki, poetyki, style, obiegi. Student powinien umiejętnie analizować tekst literacki na poziomie przygotowującym do interpretacji kontekstowej wynikającej z uwarunkowań epoki. |
Pełny opis: |
Treści merytoryczne: Literatura polska po roku 1863 widziana przez pryzmat reprezentatywnych dla niej tekstów. Autorskie estetyki, poetyki i style; estetyki, poetyki i style charakterystyczne dla poszczególnych pokoleń literackich (pierwszego i drugiego pokolenia pozytywistów polskich), kierunków i prądów. Kontekst polityczny literatury postyczniowej (trauma powstania styczniowego, ekspresja stresu niewoli), ograniczenia swobody mówienia (cenzura, autocenzura i mowa ezopowa), literacko zaświadczone doświadczenie Sybiru. Wpływ koncepcji i doktryn zachodnich (literatura a filozofia, estetyka, etyka); ekspansja nauk przyrodniczych i społecznych oraz ich metodologii. Literatura wobec przyspieszenia cywilizacyjnego – pojęcie nowoczesności i jej przejawy, aspekt antropologiczny zjawiska, jego koszty społeczne i jednostkowe (psychologiczne – stresogenne). Antynomie światopoglądowe charakterystyczne dla epoki; dyskusje wokół opozycji: natura – kultura, tradycja – postęp. Przejawy postępu technicznego i jego wpływ na kulturę – przyspieszenie obiegu informacji, ekspansja środków masowego przekazu; kultura masowa i literatura popularna. Języki literatury postyczniowej, jej estetyki, poetyki i kody – tendencyjność, realizm, naturalizm, symbolizm, impresjonizm, wzniosłość, ironia, karykatura, groteska. Paradygmaty genologiczne literatury okresu pozytywizmu. Metody oceny: Aktywność na zajęciach i referaty będą stanowiły podstawę do uzyskania zaliczenia semestralnego. Weryfikacji będą podlegały zdobyte na zajęciach oraz przyswojone w toku samodzielnej pracy studenta wiadomości o epoce (zjawiskach i procesach jej właściwych) oraz kompetencje w zakresie ich syntetyzowania, systematyzowania oraz wartościowania. Oceniany będzie także stopień zaawansowania rozumienia tekstu oraz umiejętności w zakresie interpretacji kontekstowej. |
Literatura: |
Literatura (podmiotowa i przedmiotowa do poszczególnych zajęć w układzie chronologicznym) 1.F.Faleński, Melodie z domu niewoli; U.Kowalczuk,Faleński. Twórczość i obecność. Warszawa 2002 (rozdz. V); B.Bobrowska, Pieśni, korowody i tańce polskie w cyklu Faleńskiego „Melodie z domu niewoli”. W:Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze. Red.M.Demska-Trębacz, K.Jakowska, R.Sioma, Białystok 2005. 2.J.I.Kraszewski, Dziecię Starego Miasta; M.Woźniakiewicz-Dziadosz, Powieści powstańcze Bolesławity. W: Zdziwienia Kraszewskim. Red. M.Zielińska, Wrocław 1990; J. Maciejewski, Powstanie styczniowe a przełom kulturowy połowy wieku. W: Literatura południa wieku, Warszawa 1992. 3.Ch.Baudelaire, Paryski spleen; J.P.Sartre, Baudelaire. Kraków 2007; R.Engelking, Posłowie. Okna Baudelaire'a. W: Ch.Baudelaire, Paryski spleen. Małe poematy prozą. Przełożył i komentarzem opatrzył R.Engelking, Gdańsk 2008. 4.G.Flaubert, Pani Bovary; Ch.Baudelaire, „Pani Bovary” G. Flauberta. W: Sztuka romantyczna. Dzienniki poufne. Przełożył, wstępem i przypisami opatrzył A.Kijowski, Warszawa 1971; R.Barthes, Stopień zero stylu. W: Antologia współczesnej krytyki literackiej we Francji. Tłumaczenie i oprac. W.Karpiński, Warszawa 1974. 5.E.Zola, Brzuch Paryża; A.Sygietyński, Współczesna powieść we Francji. W:tegoż: Pisma krytycznoliterackie, oprac. T.Weiss, Kraków 1971; H.Suwała, Emil Zola. Warszawa 1968; E.Paczoska, Wielkie cykle Zoli i Wagnera. W: Semiotyka cyklu, Białystok 2005. 6.E.Orzeszkowa, Marta, Kilka słów o kobietach; M. Żmigrodzka, Młodość pozytywizmu, Warszawa 1965; W.Tomasik, Powieść tendencyjna 1949-1955, Wrocław 1988 (Wprowadzenie). 7.E.Orzeszkowa, Siteczko; Śmierć domu; Panna Róża; H.Sienkiewicz, Legenda żeglarska; HKT; A.Martuszewska, Pozytywistyczna mowa ezopowa w kontekście literackich kategorii dotyczących milczenia i przemilczenia. W:Z domu niewoli. Sytuacja polityczna a kultura literacka w drugiej połowie XIX wieku. Red. J. Maciejewski, Wrocław 1989; 8.H.Sienkiewicz, Szkice węglem, Dwie łąki; M.Konopnicka, Martwa natura, Na drodze; B.Prus, Pojednani, Cienie, Pleśń świata, Sen; A.Martuszewska, Pozytywistyczne parabole, Gdańsk 1997; B.Bobrowska, Małe narracje Prusa, Gdańsk 2004. 9.A.Szymański, Szkice, Kraków 1998; B.Burdziej, Inny świat ludzkiej nadziei, Toruń 1994. 10.M.Konopnicka, cykle Madonna, W Sykstynie; W.Olkusz, Szczęśliwy mariaż literatury z malarstwem. Rzecz o fascynacjach estetycznych Marii Konopnickiej, Opole 1984; J.Sztachelska, Pejzaże tęsknoty. Wiersze Marii Konopnickiej okresu „emigracyjnego”. W:Miejsca Konopnickiej. Przeżycia–pejzaż–pamięć. Red. T.Budrewicz, M.Zięba, Kraków 2002. 11.E. Orzeszkowa, Cham; G.Borkowska, Wstęp. W: E. Orzeszkowa, Cham, Kraków 1999; M.Gloger, Aryman nad brzegami Niemna. „Cham” E. Orzeszkowej jako manichejska parabola. W: Literatura i sztuka drugiej połowy XIX wieku. Światopoglądy- postawy- tradycje. Red. B.Bobrowska, S.Fita, J.A.Malik, Lublin 2004; E. Paczoska, Prawdziwy koniec XIX wieku, Warszawa 2010, rozdz: Granice i ograniczenia. Koniec XIX wieku na kresach. 12.A.Sygietyński, Na skałach Calvados, Skałotocz palczak; J.Detko, Antoni Sygietyński. Estetyk i krytyk, Warszawa 1971; E.Paczoska, Antoni Sygietyński – teoretyk w laboratorium naturalizmu. W: J.Kulczycka-Saloni, D.Knysz-Tomaszewska, E.Paczoska, Naturalizm i naturaliści w Polsce. Poszukiwania, doświadczenia, kreacje, Warszawa 1992. 13.B.Prus, Lalka. Oprac. J.Bachórz, Wrocław 1998 (BN I 262); E.Paczoska, „Lalka” czyli rozpad świata, Warszawa 2008; Świat „Lalki”. 15 studiów.Red. J.A.Malik, Lublin 2005. 14.S.Witkiewicz, Na przełęczy; J.Majda, Góralszczyzna i Tatry w twórczości S.Witkiewicza, Kraków 1998 (rozdz. V). 15.G.Zapolska, Tamten. W: tejże: Dramaty. Oprac. A. Raszewska, t.2, Wrocław 1961; Z.Raszewski, Zapolska – pisarka teatralna w latach 1898-1904. W:G.Zapolska, Dramaty, t.1, Wrocław 1960.bb |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Student wymienia i prezentuje dzieła charakterystyczne dla epoki; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy XIX wieku. Student będzie formułował opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł epoki. Student zostanie przygotowany do historycznoliterackiej analizy z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student umiejętnie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki. Rozpoznaje motywy i jest w stanie przeprowadzić samodzielną analizę utworu w odniesieniu do problemów epoki. W cyklu kształcenia zostanie wykształcona postawa kreatywności, otwartości i wrażliwości na literaturę i sztukę okresu. ECTS: udział w ćwiczeniach - 30h przygotowanie do ćwiczeń - 45h przygotowanie do kolokwium końcowego - 12h konsultacje indywidualne z prowadzącym - 3h |
Metody i kryteria oceniania: |
Na ocenę bardzo dobrą student wymienia i prezentuje dzieła charakterystyczne dla epoki; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy XIX wieku. Student sprawnie formułuje opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł epoki. Student będzie sprawnie dokonywał historycznoliterackiej analizy pozytywistycznych tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student umiejętnie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki. Na ocenę dobrą student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla epoki; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy XIX wieku. Student formułuje opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł epoki i dokonuje historycznoliterackiej analizy pozytywistycznych tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dobrze posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki. Na ocenę dostateczną student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla epoki; w stopniu dostatecznym rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy XIX wieku. Student formułuje podstawowe opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł epoki i dokonuje elementarnej historycznoliterackiej analizy pozytywistycznych tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dostatecznie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.