Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia literatury polskiej - pozytywizm

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WH-FP-C-HLP-P
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Historia literatury polskiej - pozytywizm
Jednostka: Instytutu Filologii Polskiej
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

FP1_W14

FP1_U01

FP1_U02

FP1_U04

FP1_U07

FP1_U08

FP1_K06


FP1_W06

FP1_W09

FP1_W12

FP1_U01

FP1_U02

FP1_U04

FP1_U09

FP1_U13

FP1_K01

FP1_K08

FP1_K10

Skrócony opis:

Poziom przedmiotu: podstawowy

Cele przedmiotu: Student będzie znał i rozumiał dzieła reprezentatywne dla epoki; zostanie przygotowany do ich historycznoliterackiej analizy z uwzględnieniem kontekstów. Szczególnie wiele uwagi poświęcone zostanie wykształceniu umiejętności kompetentnej lektury tekstów pisanych w uwarunkowanej politycznie sytuacji zaostrzenia cenzury, w tzw. mowie ezopowej, strategiom kodu, deszyfracji przekazywanych przez nie treści zakazanych. Przewiduje się też zapoznanie z wybraną literaturą przedmiotu, wdrożenie do jej oceny oraz operacyjnego wykorzystania w toku samodzielnej interpretacji.

Wymagania wstępne: Wiadomości dotyczące epok poprzedzających, operowanie pojęciami: proces literacki, formacja kulturowa, epoka, prąd, pokolenie literackie, geografia literacka, estetyki, poetyki, style, obiegi. Student powinien umiejętnie analizować tekst literacki na poziomie przygotowującym do interpretacji kontekstowej wynikającej z uwarunkowań epoki.

Pełny opis:

Treści merytoryczne:

Literatura polska po roku 1863 widziana przez pryzmat reprezentatywnych dla niej tekstów. Autorskie estetyki, poetyki i style; estetyki, poetyki i style charakterystyczne dla poszczególnych pokoleń literackich (pierwszego i drugiego pokolenia pozytywistów polskich), kierunków i prądów. Kontekst polityczny literatury postyczniowej (trauma powstania styczniowego, ekspresja stresu niewoli), ograniczenia swobody mówienia (cenzura, autocenzura i mowa ezopowa), literacko zaświadczone doświadczenie Sybiru. Wpływ koncepcji i doktryn zachodnich (literatura a filozofia, estetyka, etyka); ekspansja nauk przyrodniczych i społecznych oraz ich metodologii. Literatura wobec przyspieszenia cywilizacyjnego – pojęcie nowoczesności i jej przejawy, aspekt antropologiczny zjawiska, jego koszty społeczne i jednostkowe (psychologiczne – stresogenne). Antynomie światopoglądowe charakterystyczne dla epoki; dyskusje wokół opozycji: natura – kultura, tradycja – postęp. Przejawy postępu technicznego i jego wpływ na kulturę – przyspieszenie obiegu informacji, ekspansja środków masowego przekazu; kultura masowa i literatura popularna. Języki literatury postyczniowej, jej estetyki, poetyki i kody – tendencyjność, realizm, naturalizm, symbolizm, impresjonizm, wzniosłość, ironia, karykatura, groteska. Paradygmaty genologiczne literatury okresu pozytywizmu.

Metody oceny:

Aktywność na zajęciach i referaty będą stanowiły podstawę do uzyskania zaliczenia semestralnego. Weryfikacji będą podlegały zdobyte na zajęciach oraz przyswojone w toku samodzielnej pracy studenta wiadomości o epoce (zjawiskach i procesach jej właściwych) oraz kompetencje w zakresie ich syntetyzowania, systematyzowania oraz wartościowania. Oceniany będzie także stopień zaawansowania rozumienia tekstu oraz umiejętności w zakresie interpretacji kontekstowej.

Literatura:

Literatura (podmiotowa i przedmiotowa do poszczególnych zajęć w układzie chronologicznym)

1.F.Faleński, Melodie z domu niewoli; U.Kowalczuk,Faleński. Twórczość i obecność. Warszawa 2002 (rozdz. V); B.Bobrowska, Pieśni, korowody i tańce polskie w cyklu Faleńskiego „Melodie z domu niewoli”. W:Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze. Red.M.Demska-Trębacz, K.Jakowska, R.Sioma, Białystok 2005.

2.J.I.Kraszewski, Dziecię Starego Miasta; M.Woźniakiewicz-Dziadosz, Powieści powstańcze Bolesławity. W: Zdziwienia Kraszewskim. Red. M.Zielińska, Wrocław 1990; J. Maciejewski, Powstanie styczniowe a przełom kulturowy połowy wieku. W: Literatura południa wieku, Warszawa 1992.

3.Ch.Baudelaire, Paryski spleen; J.P.Sartre, Baudelaire. Kraków 2007; R.Engelking, Posłowie. Okna Baudelaire'a. W: Ch.Baudelaire, Paryski spleen. Małe poematy prozą. Przełożył i komentarzem opatrzył R.Engelking, Gdańsk 2008.

4.G.Flaubert, Pani Bovary; Ch.Baudelaire, „Pani Bovary” G. Flauberta. W: Sztuka romantyczna. Dzienniki poufne. Przełożył, wstępem i przypisami opatrzył A.Kijowski, Warszawa 1971; R.Barthes, Stopień zero stylu. W: Antologia współczesnej krytyki literackiej we Francji. Tłumaczenie i oprac. W.Karpiński, Warszawa 1974.

5.E.Zola, Brzuch Paryża; A.Sygietyński, Współczesna powieść we Francji. W:tegoż: Pisma krytycznoliterackie, oprac. T.Weiss, Kraków 1971; H.Suwała, Emil Zola. Warszawa 1968; E.Paczoska, Wielkie cykle Zoli i Wagnera. W: Semiotyka cyklu, Białystok 2005.

6.E.Orzeszkowa, Marta, Kilka słów o kobietach; M. Żmigrodzka, Młodość pozytywizmu, Warszawa 1965; W.Tomasik, Powieść tendencyjna 1949-1955, Wrocław 1988 (Wprowadzenie).

7.E.Orzeszkowa, Siteczko; Śmierć domu; Panna Róża;

H.Sienkiewicz, Legenda żeglarska; HKT;

A.Martuszewska, Pozytywistyczna mowa ezopowa w kontekście literackich kategorii dotyczących milczenia i przemilczenia. W:Z domu niewoli. Sytuacja polityczna a kultura literacka w drugiej połowie XIX wieku. Red. J. Maciejewski, Wrocław 1989;

8.H.Sienkiewicz, Szkice węglem, Dwie łąki; M.Konopnicka, Martwa natura, Na drodze; B.Prus, Pojednani, Cienie, Pleśń świata, Sen; A.Martuszewska, Pozytywistyczne parabole, Gdańsk 1997; B.Bobrowska, Małe narracje Prusa, Gdańsk 2004.

9.A.Szymański, Szkice, Kraków 1998; B.Burdziej, Inny świat ludzkiej nadziei, Toruń 1994.

10.M.Konopnicka, cykle Madonna, W Sykstynie; W.Olkusz, Szczęśliwy mariaż literatury z malarstwem. Rzecz o fascynacjach estetycznych Marii Konopnickiej, Opole 1984; J.Sztachelska, Pejzaże tęsknoty. Wiersze Marii Konopnickiej okresu „emigracyjnego”. W:Miejsca Konopnickiej. Przeżycia–pejzaż–pamięć. Red. T.Budrewicz, M.Zięba, Kraków 2002.

11.E. Orzeszkowa, Cham; G.Borkowska, Wstęp. W: E. Orzeszkowa, Cham, Kraków 1999; M.Gloger, Aryman nad brzegami Niemna. „Cham” E. Orzeszkowej jako manichejska parabola. W: Literatura i sztuka drugiej połowy XIX wieku. Światopoglądy- postawy- tradycje. Red. B.Bobrowska, S.Fita, J.A.Malik, Lublin 2004; E. Paczoska, Prawdziwy koniec XIX wieku, Warszawa 2010, rozdz: Granice i ograniczenia. Koniec XIX wieku na kresach.

12.A.Sygietyński, Na skałach Calvados, Skałotocz palczak; J.Detko, Antoni Sygietyński. Estetyk i krytyk, Warszawa 1971; E.Paczoska, Antoni Sygietyński – teoretyk w laboratorium naturalizmu. W: J.Kulczycka-Saloni, D.Knysz-Tomaszewska, E.Paczoska, Naturalizm i naturaliści w Polsce. Poszukiwania, doświadczenia, kreacje, Warszawa 1992.

13.B.Prus, Lalka. Oprac. J.Bachórz, Wrocław 1998 (BN I 262); E.Paczoska, „Lalka” czyli rozpad świata, Warszawa 2008; Świat „Lalki”. 15 studiów.Red. J.A.Malik, Lublin 2005.

14.S.Witkiewicz, Na przełęczy; J.Majda, Góralszczyzna i Tatry w twórczości S.Witkiewicza, Kraków 1998 (rozdz. V).

15.G.Zapolska, Tamten. W: tejże: Dramaty. Oprac. A. Raszewska, t.2, Wrocław 1961; Z.Raszewski, Zapolska – pisarka teatralna w latach 1898-1904. W:G.Zapolska, Dramaty, t.1, Wrocław 1960.bb

Efekty kształcenia i opis ECTS:

Student wymienia i prezentuje dzieła charakterystyczne dla epoki; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy XIX wieku. Student będzie formułował opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł epoki. Student zostanie przygotowany do historycznoliterackiej analizy z uwzględnieniem określonych kontekstów.

Student umiejętnie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki. Rozpoznaje motywy i jest w stanie przeprowadzić samodzielną analizę utworu w odniesieniu do problemów epoki.

W cyklu kształcenia zostanie wykształcona postawa kreatywności, otwartości i wrażliwości na literaturę i sztukę okresu.

ECTS:

udział w ćwiczeniach - 30h

przygotowanie do ćwiczeń - 45h

przygotowanie do kolokwium końcowego - 12h

konsultacje indywidualne z prowadzącym - 3h

Metody i kryteria oceniania:

Na ocenę bardzo dobrą student wymienia i prezentuje dzieła charakterystyczne dla epoki; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy XIX wieku. Student sprawnie formułuje opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł epoki. Student będzie sprawnie dokonywał historycznoliterackiej analizy pozytywistycznych tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student umiejętnie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki.

Na ocenę dobrą student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla epoki; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy XIX wieku. Student formułuje opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł epoki i dokonuje historycznoliterackiej analizy pozytywistycznych tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dobrze posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki.

Na ocenę dostateczną student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla epoki; w stopniu dostatecznym rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy XIX wieku. Student formułuje podstawowe opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł epoki i dokonuje elementarnej historycznoliterackiej analizy pozytywistycznych tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dostatecznie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)