Selected issues in philosophy of science

Celem przedmiotu jest zapoznanie się studentów z głównymi ideami i stanowiskami w zakresie współczesnej filozofii nauki, poprzez lekturę analizę i dyskusję tekstów wybranych filozofów ważnych dla filozofii nauki. W trakcie konwersatorium student uzyskuje ogólną wiedzę z tej dziedziny i przygotowuje się do samodzielnej analizy tekstów jak też formułowania problemów filozoficznych i argumentacji własnego stanowiska.

Celem konwersatorium jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami współczesnej filozofii nauki jak i podstawowymi stanowiskami w tej dziedzinie. Dziedzina ta rozwijała się ostatnio bardzo dynamicznie, szczególnie od połowy ubiegłego wieku, dostarczając wielu nowych idei odnośnie rozumienia nauki, jej poznawczego statusu i właściwych dla niej metod formułowania oraz uzasadniania teorii naukowych. W okresie tym zyskały na sile nie tylko pytania o podstawowe metody poznawcze właściwe dla nauk empirycznych ale też postawione zostały na nowo kwestie fundamentalne odnośnie natury wiedzy naukowej i jej statusu logicznego, realizmu itp. Studenci zapoznają się z teoriami nauki rozwijanymi w pozytywizmie logicznym a także falsyfikacjonizmem Poppera, koncepcjami T. Kuhna i I. Lakatosa. Na tej podstawie, przedmiotem analizy będą takie kwestie, jak zagadnienie statusu poznawczego teorii naukowych, struktura teorii naukowych i ich status metodologiczny rola doświadczenia w poznaniu naukowym. Oczekuje się, zapoznanie się studentów z problematyką filozofii nauki, która zaowocuje odpowiednio pogłębionym warsztatem metodologicznym w ich własnej przyszłej pracy badawczej.

Literatura obowiązkowa:

1. Otto Neurath, " Zdania protokolarne" w: red. A. Koterski, Spór o Zdania protokolarne "Erkenntnis" i "Analysis"1932-1940"; wyd. Aletheia, Warszawa 2000 s. 67-76

2. Moritz Schlick, " O fundamencie poznania" w: red. A. Koterski, Spór o Zdania protokolarne "Erkenntnis" i "Analysis"1932-1940"; wyd. Aletheia, Warszawa 2000 s. 97-113

3. Carl Gustaw Hempel, "O teorii prawdy logicznych pozytywistów" w: red. A. Koterski, Spór o Zdania protokolarne "Erkenntnis" i "Analysis"1932-1940"; wyd. Aletheia, Warszawa 2000 s. 165-174

4. Carl Gustaw Hempel, Filozofia nauk przyrodniczych, tłum. B. Stanosz, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001; rozdział: "Badanie naukowe; pomysł i test" s.11-42

5. Karl Popper, Logika odkrycia naukowego , rozdział 1 Przegląd niektórych problemów podstawowych, Fundacja Aletheia, Warszawa 2002, s. 21-42

6. Thomas Kuhn, Struktura rewolucji naukowych, , Fundacja Aletheia, Warszawa 2001, rozdział drugi -"Droga do nauki normalnej" s. 33-52,

7. Imre Lakatos, "Falsyfikacja a metodologia naukowych programów badawczych" Fragmenty,

8. Ian Hacking, Eksperymentowanie a realizm naukowy; w M. Kotowski (red.) Spór o realizm naukowy, Oficyna naukowa PFF, Wrocław 2018, s 67-89

Literatura pomocnicza:

1. A. Grobler, Metodologia Nauk

2. W. Sady, Spór o racjonalność naukową. Od Poincarego do Laudana.

3. E. Kałuszyńska, Modele teorii empirycznych

4. P. Feyerabend, Przeciw metodzie.

Student zna i rozumie metody interpretacji tekstu filozoficznego oraz idee i argumenty głównych autorów podejmujących współczesne kwestie filozofii nauki na podstawie samodzielnej lektury i analizy wybranych fragmentów ich dzieł. Zna też i rozumie podstawowe strategie badawcze i argumentacyjne przyjmowane w omawianych pracach z zakresu filozofii nauki.

W wyniku nabytej wiedzy student zna i rozumie ogólne zależności pomiędzy kształtowaniem się idei filozoficznych odnośnie nauki a zmianami w kulturze i społeczeństwie.

Student potrafi stosować terminologię filozoficzną z zakresu filozofii nauki, potrafi przytaczać i analizować główne tezy w dyskusji wokół problemów filozofii nauki jak również dostrzegać związki miedzy nimi, a także relacje pomiędzy podstawowymi tezami filozofii nauki a społecznym odbiorem nauki. Potrafi formułować w mowie i piśmie problemy filozoficzne i oraz stawiać własne tezy.

Jest kompetentny do analizy nowych idei oraz oceny dostępnych argumentów i weryfikacji własnej opinii w ich kontekście.

Warunki zaliczenia:(należy spełnić wszystkie)

1. obecność na zajęciach (możliwe 3 nieobecności usprawiedliwione z koniecznością napisania krótkiego referatu dotyczącego problemów i tekstów poruszanych na opuszczonych zajęciach); 2. aktywne uczestnictwo w zajęciach, tzn. przeczytanie tekstu i dyskusja na jego temat ; 3. przygotowanie i wygłoszenie w ustalonym terminie prezentacji oraz 4. przedłożenie jej pisemnej wersji.

nie dotyczy