The philosophy of Boethius and its importance for medieval thought

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z postacią i osiągnięciami filozoficznymi Boecjusza. Jest to postać nie posiadająca należnego miejsca w kanonie najważniejszych autorytetów filozoficznych. Tymczasem jego rozważania metafilozoficzne, medotologiczne, logiczne, metafizyczne, etyczne zasługują na zdecydowaną uwagę. Jest to także postać, która budzi zainteresowanie współczesnych historyków filozofii zajmujących się starożytnością i średniowieczem. W wykładzie akcent położony będzie na zaprezentowanie jego twórczości a także na średniowieczne interpretacje jego osiągnięć a także kontynuacje jego myśli.

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z postacią i osiągnięciami filozoficznymi Boecjusza. Jest to postać nie posiadająca należnego miejsca w kanonie najważniejszych autorytetów filozoficznych. Tymczasem jego rozważania metafilozoficzne, medotologiczne, logiczne, metafizyczne, etyczne zasługują na zdecydowaną uwagę. Jest to także postać, która budzi zainteresowanie współczesnych historyków filozofii zajmujących się starożytnością i średniowieczem. W wykładzie akcent położony będzie na zaprezentowanie jego twórczości a także na średniowieczne interpretacje jego osiągnięć a także kontynuacje jego myśli.

Literatura obowiążkowa:

1. Boecjusz, O pocieszeniu jakie daje filozofia, tłum. G. Kurylewicz, M. Antczak, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2006.

2. Tomasz z Akwinu – Komentarz do „De hebdomadibus” Boecjusza, przełożył i opracował Michał Zembrzuski, „Biblioteka Rocznika Tomistycznego”, t. 2, Wydawnictwo von Boroviecky, Warszawa 2021, ss. 199.

Literatura uzupełniająca

Bafia S., Komentarz św. Tomasza z Akwinu do „De hebdomadibus” i „De Trinitate” Boecjusza, Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków 1998.

Boecjusz, Czy nazwy Ojciec, Syn i Duch Święty orzekane są o Bogu w sposób substancjalny?, w: Boecjusz, Traktaty teologiczne, tłum. A. Kijewska, R. Bielak, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2007, s. 76-81.

Boecjusz, W jaki sposób Trójca jest jednym Bogiem, a nie trzema bogami?, w: Boecjusz, Traktaty teologiczne, tłum. A. Kijewska, R. Bielak, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2007, s. 50-75.

Boecjusz, W jaki sposób substancje mogą być dobre w tym, że są, chociaż nie są dobrami substancjalnymi?, w: Boecjusz, Traktaty teologiczne, tłum. A. Kijewska, R. Bielak, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2007, s. 82-93.

Boecjusz, W jaki sposób substancje są dobre w tym, czym są, chociaż nie są dobrami substancjalnymi (Księga o „hebdomadach”), tłum. J. Gułkowski, w: Studia wokół problematyki esse (Tomasz z Akwinu i Boecjusz), seria: Opera Philosophorum Medii Aevi, t. 1, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1976, s. 199-209.

Boecjusz, W jaki sposób substancje przez byt swój są dobre, skoro nie są substancjalnemi dobrami?, w: tenże, O pociechach filozofii. Traktaty teologiczne, tłum. T. Jachimowski, „De Agostini”, Warszawa 2003, s. 226-232.

Boecjusz, Komentarz do „Hermeneutyki” Arystotelesa, t. 1-2, tłum. T. Tiuryn, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2010.

Grzybowski J., Boecjusz, czyli posłannictwo filozofii. Analiza przemiany i duchowej drogi ku dobru na podstawie „De consolatione philosophiae”, „Warszawskie Studia Teologiczne” 20 (2007) 2, s. 95-115.

Kijewska A., Skandal zła: „Jeśli Bóg jest, to skąd zło? I dobro skąd, jeśli Boga nie ma?”, w: A. Stefańczyk (red.), Jeżeli Bóg istnieje. Wolność człowieka a hipoteza teistyczna. Studia i eseje, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2018, s. 29-54.

Kijewska A., Filozofia Boecjusza – pomiędzy terapią a ćwiczeniem duchowym, „Acta Mediaevalia” (2002) 15, s.45-59.

Kijewska A., Boecjusz, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011.

Kijewska A., Filozof i jego muzy. Antropologia Boecjusza – jej źródła i recepcja, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2011.

Kurdziałek M., Zachęta Boecjusza do jednania poglądów Arystotelesa i Platona oraz Boecjańskie u Augustyńskie wezwanie do łączenia wiary z rozumem, w: tenże, Średniowiecze w poszukiwaniu równowagi między arystotelizmem a platonizmem. Studia i artykuły, TN KUL, Lublin 1996, s. 47-59.

Kurdziałek M., Dlaczego św. Tomasz z Akwinu komentował „De Trinitate” i „De hebdomadibus” Boecjusza?, w: tenże, Średniowiecze w poszukiwaniu równowagi między arystotelizmem i platonizmem, TN KUL, Lublin 1996, s. 169-182.

Kucz A., Dyskurs z Filozofią w „Consolatio Philosophiae” Boecjusza, Katowice 2005.

Marenbon J., Boethius, Oxford University Press, Oxford 2003.

McInerny R., Boethius and Aquinas, The Catholic University of America Press, Washington D. C. 2012.

Subczak M., Od „tragicznego” do „terapeutycznego” wymiaru filozoficznego etosu. Koncepcja filozofii w „De consolatione” Boecjusza, „Logos i Ethos” 36 (2014) 1, s. 111-128.

Swieżawski S., Boethius ostatni Rzymianin, Nakładem Filomaty, Lwów 1935.

WIEDZA:

- na ocenę 2 (ndst): student nie zna filozofii Boecjusza, nie potrafi wskazać na jego znaczenie w dziejach filozofii; nie wie jakie są źródła i konsekwencje problematyki filozoficznej zaakcentowanej przez Boecjusza; nie zna podstawowych rozwiązań filozofii Boecjusza;

- na ocenę 3 (dst): student posiada dostateczną wiedzę na temat filozofii Boecjusza, ale w minimalny sposób potrafi wskazać na jego znaczenie w dziejach filozofii; wie jakie są źródła i konsekwencje problematyki filozoficznej zaakcentowanej przez Boecjusza, ale nie do końca zna podstawowe rozwiązania filozofii Boecjusza

- na ocenę 4 (db): student posiada wiedzę na temat filozofii Boecjusza, w zadowalający sposób potrafi wskazać na jego znaczenie w dziejach filozofii; wie jakie są źródła i konsekwencje problematyki filozoficznej zaakcentowanej przez Boecjusza, orientuje się w podstawowych rozwiązaniach filozofii Boecjusza

- na ocenę 5 (bdb): student posiada znakomitą wiedzę na temat filozofii Boecjusza, potrafi bez żadnych problemów wskazać na jego znaczenie w dziejach filozofii; doskonale wie jakie są źródła i konsekwencje problematyki filozoficznej zaakcentowanej przez Boecjusza, świetnie orientuje się w podstawowych rozwiązaniach filozofii Boecjusza

UMIEJĘTNOŚCI:

- na ocenę 2 (ndst): student nie potrafi analizować argumentów filozoficznych przedłożonych przez Boecjusza, nie potrafi identyfikować kluczowych tez i założeń posługując się tekstami Boecjusza; student nie umie słuchać ze zrozumieniem i nie jest w stanie uporządkować usłyszanych twierdzeń filozoficznych, nie umie też szukać w filozofii starożytnej i średniowiecznej źródeł filozofii Boecjusza

- na ocenę 3 (dst): student poprawnie analizuje argumenty filozoficzne przedłożone przez Boecjusza, w minimalny sposób potrafi identyfikować kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami Boecjusza; student umie słuchać ze zrozumieniem ale nie jest w stanie uporządkować usłyszanych twierdzeń filozoficznych, umie w minimalny sposób szukać w filozofii starożytnej i średniowiecznej źródeł filozofii Boecjusza

- na ocenę 4 (db): student potrafi analizować argumenty filozoficzne przedłożone przez Boecjusza, w wystarczający sposób potrafi identyfikować kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami Boecjusza; student umie słuchać ze zrozumieniem i bez większych kłopotów jest w stanie uporządkować usłyszane twierdzenia filozoficzne, umie w wystarczający sposób szukać w filozofii starożytnej i średniowiecznej źródeł filozofii Boecjusza

- na ocenę 5 (bdb): student doskonale potrafi analizować argumenty filozoficzne przedłożone przez Boecjusza, w wyczerpujący sposób potrafi identyfikować kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami Boecjusza; student umie słuchać ze zrozumieniem i bez większych kłopotów jest w stanie uporządkować usłyszane twierdzenia filozoficzne, umie w znakomity sposób szukać w filozofii starożytnej i średniowiecznej źródeł filozofii Boecjusza

KOMPETENCJE:

Ocenie podlega stopień zaangażowania w szukanie w okresie przełomu filozofii starożytnej i średniowiecznej źródeł wypowiedzi filozoficznych, które angażują go w interesujące go tematy oraz w szukanie sposobu rozwiązywania zadań i problemów życiowych w kluczu pytań i odpowiedzi związanych z Boecjuszem

Ocenie podlega obecność na zajęciach, wiedza zdobyta w trakcie wykładów, a także erudycja uzyskana w trakcie lektur obowiązkowych. Każdy z tych elementów będzie oceniany oddzielnie a ocena końcowa będzie średnią arytmetyczną. Obecność na zajęciach będzie oceniana według następujących kryteriów:

1-2 nieobecności - bdb

3-4 nieobecności - db

5-6 nieobecności - dst

7-15 nieobecności - ndst.

Tematyka wykładu nie jest związana z praktykami zawodowymi