ML: Theological context for the rationalization of religion in 17th century England

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z zachodzącymi w siedemnastowiecznej Anglii przemianami o charakterze społecznym i religijnym, które stanowiły istotny kontekst rodzącej się filozofii nowożytnej. Pozwoli to na ukazanie wzajemnych zależności zachodzących miedzy filozofią i teologią w omawianym okresie.

Wiek siedemnasty przyniósł w Anglii głębokie przemiany w życiu intelektualnym, które zaowocowały m. in. pojawieniem się nowego spojrzenia na zagadnienia religijne. Jego zasadniczą cechą była specyficznie rozumiana racjonalizacja wiary. W ramach wykładu przedstawione zostanie tło życia religijnego Anglii w pierwszej połowie siedemnastego wieku, którego zasadniczym składnikiem była teologia Kalwina i związana z nią teoria predestynacji. Była ona niezwykle istotnym, negatywnym punktem odniesienia dla poglądów Platoników z Cambridge, którzy podjęli próbę przedstawienia religii jako zespołu przekonań o charakterze racjonalnym, opierając się na przesłankach zaczerpniętych z filozofii (neo-)platońskiej. Ich poglądy stanowiły inspirację dla twórców rodzącej się wówczas tzw. fizyko-teologii, której przedstawicielami były m. in. takie postacie jak I. Newton, czy R. Boyle, i która stanowiła nurt uzasadniania wiary poprzez odwoływanie się do argumentów zaczerpniętych z filozofii naturalnej.

1. A. Szwed, Fideizm Kalwina i bunt racjonalistów angielskich. Wpływ fideizmu kalwińskiego na powstanie i rozwój teologii naturalnej u wybranych myślicieli angielskich XVII i XVIII wieku, Wyd. Marek Derewiecki, Kęty 2016.

2. S. Raube, Filozoficzna apologetyka platońskiej szkoły z Cambridge, Folia Philosophica 18(2000), s. 117-128. – on line

Literatura uzupełniająca (w jęz. angielskim):

1. J. Reid, The Metaphysics of Henry More, Springer, Dordrecht Heidelberg New York London 2012.

2. F. Beiser, The Sovereignty of Reason. The Defense of Rationality in the Early English Enlightenment, Princeton University Press, Princeton, New Jersey 1996.

Wiedza: Student zna i rozumie główne kierunki i stanowiska współczesnej filozofii; zna i rozumie fakt obecności idei filozoficznych w dziełach polskiej kultury i zaangażowania filozofów w życie kulturalne kraju

Umiejętności: potrafi słuchać ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych; potrafi wskazywać zależności między akceptowanymi tezami filozoficznymi i zajmowanym stanowiskiem w sprawach społecznych i światopoglądowych

Kompetencje: jest gotów do rozważenia i analizy nowych idei oraz do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów

Na ocenę końcową składają się:

1. Ocena za obecność na zajęciach poświadczoną wpisem na listę obecności

15-13 obecności - 5

12-10 obecności - 4

9-7 obecności - 3

6-0 obecności - 2

2. ocena z egzaminu ustnego

Ocena końcowa jest sumą ważoną z oceny z p. 1 (1/3) i oceny z p. 2 (2/3)

Dalsze szczegółowe kryteria oceniania zostaną podane uczestnikom w trakcie zajęć