(in Polish) WM: Sumienie jako poznanie

Sumienie towarzyszy życiu każdego człowieka. Jednocześnie współcześnie wielu odwołuje się do sumienia w dyskusjach ogólnospołecznych, nie zawsze zdając sobie sprawę z jego specyfiki. Historia filozofii przynosi wiele ujęć sumienia. Podstawowym wymiarem sumienia jest jego funkcja poznawcza. Uznając sumienie za świadomość aksjologiczną własnego czynu, podejmie się próbę ukazania funkcjonowania sumienia poprzez odwołanie się do analiz tomistycznych i fenomenologicznych.

Zagadnieniom szczegółowym zostaną poświęcone od 1-4 godz. wykładowe

1. Wprowadzenie do problematyki sumienia

2. Koncepcja sumienia wg Tomasza z Akwinu jako paradygmatyczna koncepcja sumienia

3. Czyn jako przedmiot sumienia oraz świadomościowy wymiar czynu

4. Funkcja momentu przeżywania w konstytuowaniu się czynu i w funkcjonowaniu sumienia

5. Sumienie nieaktowe i aktowe oraz jego odniesienie się do czynu

6. Horyzont norm a funkcjonowanie sumienia

7. Prawdziwość i niepowątpiewalność sumienia

8. Próba syntetycznego scharakteryzowania sumienia jako przeżycia świadomego.

9. Analiza innych ujęć sumienia

Gałecki S., Spór o sumienie. Źródła i konsekwencje etyki Johna Henry’ego Newmana, Kraków 2012

Gilson E., Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu, Warszawa 1960.

Górnicka-Kalinowska J., Idea sumienia w filozofii moralnej, Warszawa 1999.

Heidegger M., Bycie i czas, Warszawa 1994.

Husserl E., Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga druga, Warszawa 1974.

Ingarden R., Wykłady z etyki, Warszawa 1989.

Kalinowski J., Teoria poznania praktycznego, Lublin 1960.

Krokos J., Sumienie jako poznanie. Fenomenologiczne dopełnienie Tomaszowej nauki o sumieniu, Warszawa 2004.

Lubowica G., Sumienie jako poświadczenie. Idea podmiotowości w filozofii Paula Ricoeura, Wrocław 2000.

Siemianowski A., Sumienie, SG 5 (1979-80) 5-78; [wyd. książkowe] Sumienie, Bydgoszcz 1997.

Styczeń T., Wprowadzenie do etyki, Lublin 1993.

Ślipko T., Zarys etyki ogólnej (różne wydania).

Tomasz z Akwinu, De conscientia – o sumieniu, Lublin 2010.

Tomasz z Akwinu, Dysputy o sumieniu, Lublin 2018.

Tomasz z Akwinu, Kwestie dyskutowane o prawdzie, Kęty1998, kwestia 16-17.

Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna, część I, kwestia 79, aa. 12-13.

Valadier P., Pochwała sumienia, Warszawa br.

Wojtyła K., Osoba i czyn, Lublin 1994.

Posiada znajomość koncepcji sumienia i jego funkcjonowania.

Potrafi analizować moralną wartość czynu.

Posiada krytyczny stosunek do oceny moralnej czynów.

Obecność na zajęciach oraz esej na sformułowany przez siebie problem, dotyczący sumienia (od 5-10 stron). Ocena obejmuje:

• prawidłowe wskazanie danych wyjściowych, ich analiza oraz zasadna argumentacja – 5

• rozumienie problemu i jego rzeczowe wyłożenie – 4

• proste przedstawienie problemu – 3

(poważniejsze błędy skutkują obniżeniem oceny o 0,5)