WMSF: Plato's Metaphysics

Wykład ma na celu przedstawienie pierwszego wielkiego systemu metafizycznego w dziejach filozofii, jego genezy oraz jej wykorzystania we współczesnej filozofii i nauce.

Platon jest twórcą pierwszego wielkiego systemu metafizycznego. Nie jest on w pełni jednolity, ponieważ poglądy Platona kształtowały się przez wiele lat. Omówione zostaną różnice występujące w metafizyce Platona, które daje się odkryć przede wszystkim w drugim i trzecim okresie jego twórczości. Platon tworzył po Sokratesie, który występował przeciw relatywizmowi, propagując racjonalny sposób podejścia przede wszystkim do zagadnień ludzkiego postępowania. Platon odziedziczył po Sokratesie nastawienie racjonalne i zastosował je przede wszystkim w teorii poznania i metafizyce. W obu dziedzinach jest on jednak spadkobiercą wcześniejszej filozofii, przede wszystkim ruchu pitagorejskiego i szkoły eleackiej. Omówiony więc będzie wpływ obu tych szkół na metafizykę Platona. Z drugiej strony, metafizyka Platona wywarła największy chyba wpływ na całą późniejszą filozofię. Omówione zostaną wybrane zagadnienia metafizyki współczesnej wywodzące się od Platona.

Dialogi, t. 1 i 2, tłum. W. Witwicki, Kęty 1999 (przedruki z serii wydawanej przez

PWN): Timajos, Kritias, 1951; Sofista, Polityk, 1956, Charmides i Lyzis, 1959;

Eutyfron, Obrona Sokratesa, Kriton, 1958; Eutydem, 1957; Uczta, 1957; Fajdros,

1958; Fedon, 1958; Fileb, 1958; Gorgiasz, 1958; Hippiasz Mniejszy,

Hippiasz Większy, lon, 1958; Laches, 1958, Menon 1951; Państwo i Prawa

(VII ksiąg), 1958, Protagoras, 1958; Teajtet, 1959; Timajos 1960; Parmenides,

1961.

Inne przekłady

Timajos. Kritias albo Atlantyk, tłum. P. Siwek, Warszawa 1986.

Listy, tłum. M. Makowska, Warszawa 1987.

Prawa, tłum. M. Makowska, Warszawa 1987.

Kratylos, tłum. W. Stefański, Wrocław 1990.

Kratylos, tłum. Z. Brzostkowska, Lublin 1990.

Gorgiasz, Menon, tłum. P. Siwek, Warszawa 1991.

Fajdros, tłum. L. Regner, Warszawa 1993.

Menexenos, tłum. K. Muszyńska-Maciejewska, Wrocław 1994.

Tłumaczenia fragmentów Die Fragmente der Vorsokratiker Dielsa:

Heinrich W., Zarys historii filozofji, Warszawa, Kraków 1925.

Kirk G. S., Raven J. E., Schofield M., Filozofia przedsokratejska, tłum. Jacek Lang, Warszawa 1999.

Literatura obowiązkowa:

Blandzi S., Platoński projekt filozofii pierwszej, Warszawa 2002.

Dąmbska I., Wprowadzenie do starożytnej semiotyki greckiej, Wrocław 1984.

Piętka D., O zasadach niesprzeczności i wyłączonego środka w filozofii Parmenidesa, w: „Filozofia Nauki” 35, (2001) nr 3.

Przełęcki M., O Platońskiej koncepcji filozofii, w: tenże, Lektury platońskie, Warszawa 2000.

Przełęcki M., O tym, czego nie ma. Na marginesie „Sofisty” Platona, w: tenże, Lektury platońskie, Warszawa 2000.

Ross D., Plato’s Theory of Ideas, Oxford 1963.

Literatura uzupełniająca:

Blandzi S., Wiedza i wiara u źródeł filozofi i poznania, w: A. Motycka (red), Wiedza i prawda, Warszawa 2005.

Blandzi S., Henologia, meontologia, dialektyka, Warszawa 1992.

Bocheński J. M., Ancient Formal Logic, Amsterdam 1957.

Danek Z., Myślę więc nie wiem, Łódź 2000.

Dybikowski J. C., False Pleasure in Th e Philebus, w: “Phronesis” 15, 1970.

Guthrie W. K. C., History of Greek Philosophy, t. 2, Cambridge 1965.

Guthrie W. K. C., History oJ Greek Philosophy, t. 4, Cambridge 1975.

Jordan Z., O matematycznych podstawach systemu Platona, Poznań 1937.

Jordan Z., Platon odkrywcą metody aksjomatycznej, w: „Przegląd Filozoficzny”, 40, 1937.

Lutosławski W., Plato’s Logic, London 1905.

Kahn C. H., Language and ontology in the “Cratylus”, w: E. N. Lee, A. P. D. Mourelatos,

R. M. Rorty (red.), Exegesis and Argument, New York 1973.

Kerfeld G. B., Plato’s Noble Art of Sophistry, w: “Classical Quaterly”, 4, 1954.

Kirk G. S., Th e Problem of Cratylus, w: “American Journal of Philology”, 72, 1951, 3.

Kretzmann N., Plato on the correctness of names, w: “American Philosophical

Quarterly”, 8, 1971.

Rijk M. De, Plato’s Sophist. A Philosophical Commentary, Amsterdam – Oxford –New York 1986.

Zna terminologię wybranej subdyscypliny filozoficznej w wybranym języku obcym, zna i rozumie zależności między głównymi subdyscyplinami filozoficznymi, ma usystematyzowaną znajomość głównych kierunków podstawowych subdyscyplin filozoficznych oraz rozumie zależności zachodzące między tymi kierunkami, określa stopień doniosłości (relewancji) stawianych tez dla badanego problemu lub argumentacji.

Kryteria oceniania podczas egzaminu ustnego:

ocena niedostateczna (2) - student nie wie jakie są podstawowe problemy ontologiczne poruszane przez Platona, nie zna ich genezy oraz współczesnych zastosowań teorii Platona.

ocena dostateczna (3) student wie jakie są podstawowe problemy ontologiczne poruszane przez Platona, ale nie zna ich genezy, ani zastosowań współczesnych.

ocena dobra (4) - student zna rozwiązania omawianych problemów ontologicznych oraz ich genezę, ale nie potrafi wskazać współczesnych sposobów wykorzystania teorii idei.

ocena bardzo dobra (5) - student zna rozwiązania szczegółowych problemów ontologicznych w filozofii Platona, rozumie szczegółowe strategie argumentacyjne, stosowane przez starożytnego filozofa, ale także zna genezę idealizmu Platona i jego współczesne zastosowania.