WMSF: Prawda, dobro i piękno. Trzy najważniejsze wartości i ich rola we współczesnej kulturze

podstawowy

W06; FI2_W07; FI2_W08; FI2_U06

Współczesna kultura została dotknięta subiektywizmem i relatywizmem. Dostrzega się duże zamieszanie w rozumieniu prawdy, dobra i piękna. Niektórzy twierdzą, że prawda nie jest uzgodnieniem poznania z rzeczywistością, lecz "moim poglądem". Dobro nie jest celem, który domaga się spełnienia, lecz "moim wyborem". Piękno nie jest już doskonałością i ładem, lecz "moim gustem".

Na wykładzie będziemy szukać odpowiedzi jak należy rozumieć te trzy podstawowe wartości. Wykład będzie miały nie tylko teoretyczny ale i praktyczny charakter. Podejmiemy w nim problemy związane z konkretnymi sytuacjami funkcjonowania człowieka we współczesnym społeczeństwie.

Współczesna kultura została dotknięta subiektywizmem i relatywizmem. Dostrzega się duże zamieszanie w rozumieniu prawdy, dobra i piękna. Niektórzy twierdzą, że prawda nie jest uzgodnieniem poznania z rzeczywistością, lecz "moim poglądem". Dobro nie jest celem, który domaga się spełnienia, lecz "moim wyborem". Piękno nie jest już doskonałością i ładem, lecz "moim gustem".

Na wykładzie będziemy szukać odpowiedzi jak należy rozumieć te trzy podstawowe wartości. Wykład będzie miały nie tylko teoretyczny ale i praktyczny charakter. Podejmiemy w nim problemy związane z konkretnymi sytuacjami funkcjonowania człowieka we współczesnym społeczeństwie.

Dziś wiele mówi się na temat kryzysu współczesnej kultury, rozumianym jako ważne załamania w procesie jej rozwoju. Źródłem tego załamania jest człowiek i to człowiek nie jako abstrakt, ale jako konkretna osoba, tj. jako swoisty twór kulturowy, posiadający wiedzę i przekonania z zakresu takich dziedzin jak: moralność, religia, sztuka nauka i filozofia. Mówi o tym zasada: "agere sequitur esse" (działanie wypływa z bycia). Wiadomo, że to „esse”, (bycie człowieka), nie jest zjawiskiem pierwotnym, jest również w pewnej „warstwie” tworem kulturowym. Kryzys kultury współczesnej i jej fundamentu, czyli ludzkiego „esse” powstał z powolnego odwracania się od absolutnego, stałego i hierarchicznego świata wartości i norm. Już Arystoteles zwrócił uwagę, że drobne błędy na początku prowadzą do poważnych konsekwencji na końcu.

- Adler M. J., „How to Think about The Great Ideas, Chicago 20036.

- Benedykt XVI, „O rewolucji seksualnej, homo-lobby i odejściu od Tradycji.

List o przyczynach kryzysu Kościoła”, http://www.pch24.pl/benedykt-xvi-o-

przyczynach-kryzysu-kosciola.

- Bronk A., „Zrozumieć świat współczesny”, Lublin 1998.

- Bronk A. (red.), „Filozofować dziś. Z badań nad filozofią współczesna”, Lublin

1995.

- Clarke W. N., "The One and the Many. A Contemporary Thomistic

Metaphysics", Notre Dame, Indiana, 2001.

- "Człowiek w nauce współczesnej. Rozmowy w Castel Gandolfo”, red. K.

Michalski, Kraków 2006.

- Gilson E., „Realizm tomistyczny”, opracowanie zbiorowe, Warszawa 1968.

- Habermas J., „Wierzyć i wiedzieć”, przemówienia z 14 października 2001 r. w

kościele św. Pawła we Frankfurcie z okazji otrzymania Nagrody Pokojowej

Niemieckich Księgarzy; http://www.tezeusz.pl/cms/tz/index.php?id=774.

- Kamiński S., „Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii.

- Kieszkowska A. (red.), "Prawda, dobro, piękno. Wymiar filozoficzno-prawny i

socjopedagogiczny", Warszawa, 2015.

- Krąpiec M. A., Kamiński S., „Z teorii i metodologii metafizyki”, Lublin 1994.

- Kutschera F. von, „Wielkie pytania. Rozważania filozoficzno-teologiczne”,

tłum., J. Merecki, Warszawa 2007.

- MacIntyre A., „Bóg - Filozofia – Uniwersytety. Wybrane zagadnienia z historii

katolickiej tradycji filozoficznej”, tłum. A. Łagodzka, Warszawa 2013.

- Marquard O., „Rozstanie z filozofią pierwszych zasad”, tłum., K.

Krzemieniowa, Warszawa 1994.

- Morawiec E., Mazanka P., „Metafizyka klasyczna wersji egzystencjalnej”,

Warszawa 2006.

- Novak M., „Boga nikt nie widzi. Noc ciemna ateistów i wierzących”, tłum. M.

Pasicak, Kraków 2010.

- Nowak W. M., „Spór o nowoczesność w poglądach Charlesa Taylora i A.

MacIntyre", Rzeszów 2008.

- Półtawski A., „Filozofia dla życia. Rozmawiają K. Ziemiec i M. Maciejczak,

komentuje W. Półtawska, Częstochowa 2013.

- „Rozum otwarty na wiarę”, red. A. Maryniarczyk, A. Gudaniec, Lublin 2000.

- Reale G., „Lekarstwo na błędy w kulturze czyli jakiej filozofii dzisiaj

potrzebujemy?”, Ethos 56(2001), s. 15 nn.

- Taylor Ch., „Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej”,

tłum. M. Gruszczyński, O. Latek, A. Lipszyc, A. Michalak, A. Rostkowska, M.

Rychter, Ł. Sommer, Warszawa 2001.

- White N., „Filozofia szczęścia. Od Platona do Skinnera”, tłum. M. Chojnacki,

Kraków 2008.

Wiedza:

- Student(ka) poznaje i rozumie ważne pojęcia związane z metafizyką (filozofią klasyczną) i niektórymi, ważnymi obszarami współczesnej kultury.

- Zapoznaje się z filozoficznymi przyczynami kryzysu kultury współczesnej, jak również z środkami, które mogą uzdrowić kulturę. Pochodzą one ze strony metafizyki klasycznej.

Umiejętności:

- Student(ka) potrafi zająć samodzielnie stanowisko w dyskusji na temat kryzysu kultury współczesnej i możliwościami jego przezwyciężenia.

- Poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną z zakresu problematyki wykładu.

Kompetencje społeczne:

- Student(ka) zachowuje otwartość na różne argumenty dotyczące kryzysu współczesnej kultury rozumiejąc jego przyczyny i konsekwencje.

- Potrafi wejść w rzeczą dyskusję z osobami reprezentującymi różne światopoglądy.

- Rozumie relację pomiędzy naukami przyrodniczymi, filozofią, a teologią.

- Potrafi odróżnić przejawy i formy religii prawdziwej od tzw. pseudoreligii.

Punkty ECTS:

udział w wykładzie - 30

przygotowanie do wykładu i lektura tekstów - 30

przygotowanie do zaliczenia - 25

konsultacje - 5

SUMA GODZIN 90 [90:30=3]

LICZBA ECTS –

Metody i kryteria ocenienia:

- ocena niedostateczna (2) - student nie zna podstawowych zagadnień omówionych na wykładzie

- ocena dostateczna (3) - student pobieżnie orientuje się w problematyce wykładu, wymienia omówione zagadnienia, nie potrafi jednak dokonać głębszej analizy prezentowanych problemów

- ocena dobra (4) - student zna wszystkie poruszane na zajęciach zagadnienia, szczegółowo charakteryzuje kluczowe pojęcia związane z ateizmem.

- ocena bardzo dobra (5) - student zna szczegółowo rozwiązania wszystkich omawianych zagadnień, oraz twórczo i krytycznie potrafi odnieść się do każdego z nich.

- Szczegółowe kryteria oceniania zostaną podane na pierwszym wykładzie.