Hazards of civilization to the environment and suitable development 1

Celem przedmiotu jest zaznajomienie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami w zakresie ochrony przyrody, współczesnych zagrożeń cywilizacyjnych i idei zrównoważonego rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem istoty i zasad tej koncepcji, sposobów prawno-organizacyjnych oraz rozwiązywania problemów społeczno-przyrodniczych w duchu zrównoważonego rozwoju.

Zasadniczym celem jest zaznajomienie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami z zakresu zagrożeń cywilizacyjnych i ochrony środowiska społeczno-przyrodniczego oraz z koncepcją zrównoważonego rozwoju. Cel ten przekłada się na realizację bardziej szczegółowych celów wykładu, którymi są: zapoznanie studentów z ekologicznymi mechanizmami funkcjonowania przyrody i aktualnymi zagrożeniami dla przyrody oraz życia i zdrowia ludzi, a także funkcjonowanie społeczeństw; uzasadnienie potrzeby podejmowania indywidualnych i zinstytucjonalizowanych działań na rzecz ochrony środowiska i zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego; zaprezentowanie historii kształtowania się koncepcji zrównoważonego rozwoju, jej istoty i zasad oraz sposobów praktycznego wdrażania w życie tej koncepcji. Celem wykładu jest ponadto wypracowanie wśród słuchaczy umiejętności rozpoznawania zagrożeń środowiskowych, analizy przyczyn, przebiegu i następstw, poszukiwania istniejących rozwiązań prawno-organizacyjnych oraz rozwiązywania problemów w duchu zrównoważonego rozwoju.

Literatura podstawowa:

1. Dokumenty końcowe Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój”. Rio de Janeiro, 3-14 czerwca 1992 r., Warszawa 1993;

2. Graczyk A. (red.), Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju, Białystok 2007;

3. Kozłowski S., Przyszłość ekorozwoju, Lublin 2005;

4. Pawłowski A., Rozwój zrównoważony. Idea, filozofia, praktyka, Lublin 2008;

5. Piontek F., Czarnecki J. (red.), Zagrożenia cywilizacyjne a kategoria "rozwój, Polska Akademia Nauk, Gliwice-Warszawa 2007;

6. Polska 2025 – Długookresowa Strategia Trwałego i Zrównoważonego Rozwoju, Warszawa 2000;

7. Skowroński A., Zrównoważony rozwój perspektywą dalszego postępu cywilizacyjnego, „Problemy Ekorozwoju”, vol. 1, nr 2(2006), s. 33-46;

8. Skowroński A., Panorama cywilizacji zrównoważonego rozwoju, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, nr 4(2006), s. 243-257;

9. Tyburski W. (red.), Zasady kształtowania postaw sprzyjających wdrażaniu zrównoważonego rozwoju, Toruń 2011;

10. Żuber M. (red.), Katastrofy naturalne i cywilizacyjne. Zagrożenia cywilizacyjne początku XXI wieku, Wrocław 2007.

Literatura uzupełniająca:

1. Borys T. (red.), Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, Warszawa - Białystok 2005;

2. Kiepas A. (red.) Człowiek - technika – środowisko. Człowiek współczesny wobec wyzwań końca wieku, Katowice 1999;

3. Kostecka J. (red.), Zrównoważony rozwój w ujęciu interdyscyplinarnym, Rzeszów 2008.

4. Kronenberg J, Bergier T. (red.), Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce, Kraków 2010.

Wiedza: student wie czym jest środowisko przyrodnicze, potrafi scharakteryzować wzajemne oddziaływania organizmów na środowisko; zna i opisuje problemy zagrożeń cywilizacyjnych o charakterze globalnym, regionalnym i lokalnym; zna podstawowe procesy i wydarzenia, które doprowadziły do ukonstytuowania się idei zrównoważonego rozwoju; zna i rozumie problemy etyczne, prawne, polityczne, ekonomiczne i edukacyjne zrównoważonego rozwoju, zna podstawowe dokumenty, opracowania naukowe i akta prawne dotyczące zrównoważonego rozwoju, a także definicje zasady i cel zrównoważonego rozwoju.

Umiejętności: student potrafi ocenić zasoby i szanse regeneracyjne przyrody, posiada umiejętności wykorzystywania instrumentów prawnych i ekonomicznych służących ograniczaniu antropopresji, określa zagrożenia dla zdrowia człowieka oraz zagrożenia dla środowiska społeczno-przyrodniczego.

Kompetencje: jest świadomy potrzeby ograniczania i racjonalnego wykorzystywania zasobów przyrodniczych w skali lokalnej, regionalnej i globalnej; kieruje się zasadami zrównoważonego rozwoju w życiu osobistym; wykazuje zrozumienie dla potrzeb innych ludzi, troskę o jakość życia przyszłych pokoleń.

ECTS [1 ECTS=30(25) godz.]:

udział w wykładzie: 30 godz.

analiza i opracowanie zadanej literatury: 15 godz.

konsultacje, przygotowanie do egzaminu: 15 godz.

suma godzin: 60 [60/30(25)=2]

Ogólny opis metod dydaktycznych:

Wykład informacyjny – słowna prezentacja treści z zakresu zagrożeń cywilizacyjnych i zrównoważonego rozwoju, wyjaśnienie metod pracy, dyskusji naukowej.

Wykład problemowy – omówienie jakiegoś szczegółowego zagadnienia czy problemu z zakresu planowania przestrzennego.

Indywidualna lektura tekstów – lektura tekstów z zakresu zagrożeń cywilizacyjnych i zrównoważonego rozwoju.

Metoda sytuacyjna - analiza złożonej sytuacji i próba rozwiązania problemu

Dyskusja - wspólne podsumowanie zaprezentowanego materiału, formułowanie konstruktywnych wniosków.

Prezentacja multimedialna – prezentacja treści wykładu w programie Power Point

E-learning - kurs na platformie (m.in. materiały z zajęć oraz testy sprawdzające wiedzę)

Ogólny opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia:

Egzamin końcowy – ocena z egzaminu