Historia filozofii 1

podstawowy

K_W05, K_W08; K_W14; K_U03; K_U04; K_U07; K_K02; K_K10

Poziom przedmiotu: podstawowy

Cele przedmiotu: Problematyka wykładu związana jest z przedstawieniem głównych myślicieli, nurtów, szkół, kierunków filozoficznych na przestrzeni od starożytności do średniowiecza. Przedstawienie dokonywać się będzie przez akcentowanie głównych problemów filozoficznych (ich punktów wyjścia i konsekwencji) ważnych w danym okresie filozofii i jednocześnie niezmiennych dla całego jej rozwoju.

Wymagania wstępne: brak

Treści programowe:

1-2. Periodyzacja filozofii starożytnej i średniowiecznej. Początki filozofii w starożytnej Grecji. Jońscy filozofowie przyrody

3-4. Filozofia presokratejska (Pitagorejczycy, Parmenides i Eleaci, Italska filozofia przyrody)

5-6. Sofiści i filozofia Sokratesa

7-8. Filozofia Platona i Akademii

9-10. Filozofia Arystotelesa i Likejonu

11-12. Filozofia hellenistyczna (epikurejczycy, stoicy, sceptycy)

13-14. Neoplatonizm końca starożytności

15-16. Starożytna filozofia chrześcijańska. Filozofia św. Augustyna

17-18. Szkoła Pałacowa Karola Wielkiego. Filozofia Eriugeny

19-20. Spory filozoficzne w XI wieku: dialektycy i antydialektycy. Anzelm z Canterbury

21-22. Szkoły filozoficzne wieku XII (Szkoła ze św. Wiktora, Szkoła z Chartres)

23-24. Szkoła Franciszkańska i Szkoła Dominikańska na Uniwersytecie Paryskim

25-26. Filozofia Tomasza z Akwinu

27-28. Filozofia Dunsa Szkota

29-30. Nominalizm XIV wieku. Via antiqua i via moderna. Zmierzch filozofii średniowiecznej.

Źródłowa (obowiązkowa):

1. Platon, Fedon (72e-84b), tłum. W. Witwicki, w: Platon, Dialogi, Warszawa 1993, s. 244-258.

2. Arystoteles, O duszy (księga I, rozdział 1 i 2; księga II, rozdział 1 i 2), tłum. P. Siwek, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 3, Warszawa 1992, s. 33-49; 68-77.

3. Augustyn, Solilokwia (księga I), tłum. A. Świderkówna, w: Augustyn, Dialogi filozoficzne, Kraków 2001, s. 239-268.

4. Tomasz z Akwinu, Traktat o człowieku (Summa teologii I, q. 75 – „O człowieku złożonym z substancji duchowej i cielesnej – i to najpierw o istocie jego duszy”), tłum. S. Swieżawski, Kęty 2000, s. 22-56.

Podstawowa (obowiązkowa):

1. Dąmbska I., Zarys historii filozofii greckiej, Lublin 1993.

2. Pieper J., Scholastyka. Postacie i zagadnienia filozofii średniowiecznej, Warszawa 2000.

Uzupełniająca:

1. Böhner P., Gilson E., Historia filozofii chrześcijańskiej, Warszawa 1962.

2. Copleston F., Historia filozofii. Grecja i Rzym, t. 1, tłum. H. Bednarek, Warszawa 1998.

3. Copleston F., Historia filozofii. Od Augustyna do Ockhama, t. 2, tłum. H. Bednarek, Warszawa 2004.

4. Filozofia starożytna Grecji i Rzymu. Wybór tekstów (red.) J. Legowicz, Warszawa 1970.

5. Gajda-Krynicka J., Filozofia przedplatońska, Warszawa 2007.

6. Gilson E., Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, Warszawa 1987.

7. Krokiewicz, Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000.

8. Reale G., Myśl starożytna, tłum. E.I. Zieliński, Lublin 2010.

9. Seńko W., Jak rozumieć filozofię średniowieczną?, Kęty 2002.

10. Sparty A., Dzieje filozofii starożytności chrześcijańskiej i średniowiecza, Poznań 1992.

11. Steenberghen F. van, Filozofia w XIII wieku, tłum. E.I. Zieliński, Lublin 2005.

12. Swieżawski S., Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa-Wrocław 2000.

13. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1, Warszawa 1997.

WIEDZA: student posiada wiedzę na temat nurtów i postaci filozofii starożytnej i średniowiecznej; student potrafi wskazać na źródła oraz na konsekwencje problematyki filozoficznej w starożytności i średniowieczu; student zna podstawową terminologię filozoficzną ukształtowaną w tym okresie historii filozofii

UMIEJĘTNOŚCI: student analizuje argumenty filozoficzne, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami filozofii starożytnej i średniowiecznej; student potrafi słuchać ze zrozumieniem i porządkować usłyszane twierdzenia filozoficzne szukając w filozofii starożytnej i średniowiecznej ich źródeł

KOMPETENCJE: student jest zorientowany na szukanie w filozofii starożytnej i średniowiecznej podstaw do formułowania wypowiedzi na każdy temat; student dąży do rozwiązywania konkretnych zadań i problemów życiowych w odniesieniu do filozofii starożytnej i średniowiecznej

Udział w wykładzie – 30 godzin

Lektura tekstów – 30 godzin

Przygotowanie do egzaminu – 15 godzin

SUMA GODZIN 75 [65 : 30 (25) = 3]

LICZBA ECTS = 3

WIEDZA:

- na ocenę 2 (ndst): student nie zna nurtów i postaci filozofii starożytnej i średniowiecznej; nie wie jakie są źródła i konsekwencje problematyki filozoficznej w tym okresie historii filozofii; nie zna podstawowej terminologii filozoficznej

- na ocenę 3 (dst): student posiada dostateczną wiedzę na temat nurtów filozofii starożytnej i średniowiecznej; ale nie potrafi określić źródeł i konsekwencji problematyki filozoficznej w tym okresie historii filozofii; również słabo orientuje się w terminologii filozoficznej

- na ocenę 4 (db): student posiada wiedzę na temat nurtów filozofii starożytnej i średniowiecznej; potrafi określić źródła problematyki filozoficznej tego okresu historii filozofii; dobrze orientuje się w terminologii filozoficznej

- na ocenę 5 (bdb): student doskonale orientuje się wśród nurtów i postaci filozofii starożytnej i średniowiecznej; doskonale potrafi wskazać źródła i konsekwencje problematyki filozoficznej w tym okresie historii filozofii; doskonale zna podstawową terminologię filozoficzną

UMIEJĘTNOŚCI:

- na ocenę 2 (ndst): student nie potrafi analizować argumentów filozoficznych, nie potrafi identyfikować kluczowych tez i założeń posługując się tekstami filozofii starożytnej i średniowiecznej; student nie umie słuchać ze zrozumieniem i nie jest w stanie uporządkować usłyszanych twierdzeń filozoficznych, nie umie też szukać w filozofii starożytnej i średniowiecznej ich źródeł

- na ocenę 3 (dst): student poprawnie analizuje argumenty filozoficzne, nie zawsze potrafi identyfikować kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami filozofii starożytnej i średniowiecznej; student w sposób wystarczający jest w stanie uporządkować usłyszane twierdzenia filozoficzne choć nie zawsze umie znaleźć w filozofii starożytnej i średniowiecznej ich źródła

- na ocenę 4 (db): student potrafi analizować argumentów filozoficznych, dobrze identyfikuje kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami filozofii starożytnej i średniowiecznej; student umie słuchać ze zrozumieniem i jest w stanie uporządkować usłyszane twierdzenia filozoficzne w oparciu o źródła w filozofii starożytnej i średniowiecznej.

- na ocenę 5 (bdb): student doskonale analizuje argumenty filozoficzne, bez problemu identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami filozofii starożytnej i średniowiecznej; student doskonale potrafi słuchać ze zrozumieniem i potrafi porządkować usłyszane twierdzenia filozoficzne szukając w filozofii starożytnej i średniowiecznej ich źródeł

KOMPETENCJE:

Ocenie podlega stopień zaangażowania w szukanie w filozofii starożytnej i średniowiecznej źródeł wypowiedzi na angażujące go tematy oraz w szukanie sposobu rozwiązywania zadań i problemów życiowych

1. Obowiązkowa obecność na wykładzie (weryfikacja poprzez listę). Za uzyskanie więcej niż dwóch nieobecności student otrzymuje temat do samodzielnego opracowania (zaliczenie tej pracy jest warunkiem dopuszczenia do kolokwium w sytuacji posiadania więcej niż dwóch nieobecności).

2. Zaliczenie na ocenę kolokwium pisemnego z lektur obowiązkowych. Przeprowadzone zostanie na ostatnim wykładzie w semestrze.

3. Egzamin pisemny w sesji.

Na ocenę końcową składają się:

Ocena z kolokwium weryfikującego umiejętność czytania tekstów filozoficznych (1/3 oceny końcowej)

Ocena z egzaminu semestralnego z treści wykładu (2/3 oceny końcowej)