(in Polish) Konwersatorium: Klasyczne i najnowsze koncepcje temperamentu: teoria i pomiar

Zajęcia obejmują przegląd klasycznych, jak i również najnowszych ujęć teoretycznych skoncentrowanych wokół temperamentu człowieka, a także prezentację kwestionariuszy służących do pomiaru cech temperamentu postulowanych w omawianych teoriach i modelach. Będą one jednak poświęcone szczególnie rozważaniom z zakresu struktury temperamentu rozpatrywanej w świetle zaprezentowanych analiz teoretycznych prowadzonych na tym polu oraz w odniesieniu do najnowszych badań empirycznych. Najważniejszym celem zajęć będzie zaś prowadzona w tym obszarze wspólna refleksja oraz dyskusja odnośnie najbardziej fundamentalnych metawymiarów temperamentu.

• Zajęcia przeznaczone są dla Studentów III, IV i V roku studiów z psychologii.

• Planowo zajęcia będą odbywać się stacjonarnie.

Zakres tematów:

1. Temperament – korzenie, podstawowe pojęcia, specyfika obszaru

2. Typologia oparta na właściwościach ośrodkowego układu nerwowego (I. Pawłow)

3. Biologiczna teoria PEN (H. J. Eysenck)

4. Teoria wrażliwości na wzmocnienia (J. A. Gray)

5. Psychobiologiczny model temperamentu (C. R. Cloninger)

6. Biologiczna teoria poszukiwania doznań (M. Zuckerman) oraz Model Alternatywnej Piątki (M. Zuckerman i D. M. Kuhlman)

7. Regulacyjna Teoria Temperamentu (J. Strelau)

8. Interakcyjna teoria temperamentu (A. Thomas i S. Chess)

9. Behawioralno-genetyczna teoria temperamentu (A. H. Buss i R. Plomin)

10. Rozwojowy model temperamentu (M. K. Rothbart i D. Derryberry)

11. Struktura temperamentu w świetle głównych teorii z tego obszaru – dyskusja

12. Fundamentalne wymiary temperamentu w świetle najnowszych danych empirycznych

13. W kierunku integracji i syntezy – propozycja nowego modelu temperamentu

14. Podsumowanie i zaliczenia

Mervielde, I., De Pauw, S. S. W. (2012). Models of child temperament. W: M. Zentner, R. L. Shiner (red.), Handbook of temperament (s. 21–40). The Guilford Press.

Strelau, J. (2012). Psychologia temperamentu (wyd. 2 zmien.). Wydawnictwo Naukowe PWN.

Strelau, J. (2016). Różnice indywidualne. Historia – determinanty – zastosowanie (wyd. 2). Scholar.

Zuckerman, M. (2012). Models of adult temperament. W: M. Zentner, R. L. Shiner (red.), Handbook of temperament (s. 41–66). The Guilford Press.

Literatura dodatkowa, zgłębiająca zagadnienia dotyczące kolejno omawianych tematów będzie podawana na bieżąco podczas zajęć.

Efekty wiedzy

Student:

1) definiuje pojęcie temperamentu

2) identyfikuje podstawowe koncepcje temperamentu

3) charakteryzuje różne ujęcia struktury temperamentu

4) zna badania dotyczące eksploracji w zakresie struktury temperamentu

5) wymienia podstawowe metody pomiaru temperamentu

Efekty umiejętności

Student:

1) porządkuje podstawowe pojęcia z zakresu psychologii temperamentu

2) poddaje krytyce różnorodne podejścia do ujęcia temperamentu i jego struktury

3) umie zastosować wybrane kwestionariusze do pomiaru temperamentu

Efekty kompetencji

Student:

1) zachowuje ostrożność/krytycyzm w wyrażaniu opinii

2) wykazuje zrozumienie i tolerancję wobec różnorodności

ECTS: 2 punkty (udział w konwersatorium: 30 godzin, przygotowanie do zajęć, w tym do prezentacji i dyskusji: 25 godzin; konsultacje: 5 godzin), [60:30=2]

Warunkiem uzyskania oceny pozytywnej jest obecność na zajęciach oraz aktywność w ich trakcie.

1) Obecność:

Dopuszczalne są 2 nieobecności.

Każda kolejna nieobecność wymaga usprawiedliwienia, jednakże łączna liczba wszystkich nieobecności nie może przekroczyć 5.

2) Aktywność:

Podczas trwania zajęć Studenci zdobywają punkty za aktywność. Obejmuje ona następujące składowe:

• przygotowanie krótkiej prezentacji dotyczącej wybranego zagadnienia stanowiącego fragment omawianego tematu (w ramach realizowania tematów 2–10)

• aktywne uczestnictwo w zaplanowanej dyskusji (w ramach tematu 11)

• bieżąca aktywność w trakcie zajęć

Na podstawie zebranych punktów oceny końcowe będą wystawiane według następującego rozkładu:

• (ndst.) < 51%

• (dst.) 51–60%

• (dst.+) 61–70%

• (db.) 71–80%

• (db.+) 81–90%

• (bdb.) 91–100%