Projektowanie uniwersalne-aspekty psychologiczne i społeczne

psychologia

podstawowy

PS_W04; PS_W15; PS_U07; PS_K01

Zainteresowanie tematyką przedmiotu.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z głównymi zasadami projektowania uniwersalnego, aktami prawnymi regulującymi tę kwestię, jak również uwrażliwienie na szczególne potrzeby, bariery fizyczne i społeczne, napotykane przez osoby o szczególnych potrzebach.

Opis przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z głównymi zasadami projektowania uniwersalnego, aktami prawnymi regulującymi tę kwestię, jak również uwrażliwienie na szczególne potrzeby, bariery fizyczne i społeczne, napotykane przez osoby o szczególnych potrzebach. Podstawowymi efektami szeroko pojętego projektowania uniwersalnego, jak również efektami udziału w niniejszym przedmiocie, jest stworzenie środowiska dostosowanego do samodzielnego korzystania przez wszystkich członków społeczeństwa, w tym osób o szczególnych potrzebach. Dlatego też, przedmiot ma na celu popularyzację wiedzy w zakresie projektowania uniwersalnego wśród studentów kierunków poza technicznych oraz zaprezentowanie korzyści płynących z zastosowania zasad projektowania uniwersalnego. Jest to istotny element inkluzji społecznej osób o szczególnych potrzebach.

Szczególny nacisk w przedmiocie położony jest na aspekty psychologiczne i społeczne projektowania uniwersalnego. Praca psychologa jest szczególnie istotna we wspieraniu interdyscyplinarnych zespołów obejmujących szereg specjalistów z różnych dziedzin (jak transport, architektura, projektowanie cyfrowe itp.), w zakresie rozumienia potrzeb psychicznych i społecznych osób o szczególnych potrzebach. Jest to istotny element podnoszenia jakości życia i dobrostanu tych osób.

Podczas zajęć, studenci poznają również koncepcję projektowania uniwersalnego w edukacji, które jest pomocne w pracy z uczniami o szczególnych potrzebach, a także zapoznają się z podstawami badań jakościowych i tematyką badań user experience w celu zrozumienia potrzeb użytkowników produktów i usług.

W czasie trwania zajęć, studenci będą mieli szansę wziąć udział w szeregu ćwiczeń praktycznych (jak symulacja warunków funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami ruchowymi czy sensorycznymi, zaprojektowanie rozwiązania dostosowanego do potrzeb tych osób, panele dyskusyjne czy praca w grupach), co pozwoli im zastosować podstawowe zasady projektowania uniwersalnego w praktyce i realnych sytuacjach życiowych i zawodowych.

Udział w prezentowanych zajęciach zapewni zdobycie wiedzy z zakresu projektowania uniwersalnego, umiejętności praktyczne związane z pracą z osobami o szczególnych potrzebach, jak również rozwój kompetencji społecznych prowadzących do inkluzji osób o szczególnych potrzebach.

Literatura Spis zalecanych lektur:

• Beaudry, J-S. (2016). Beyond (models of) disability? Journal of Medicine and Philosophy, 41, 210–228.

• Charytonowicz J, Nowakowski P. (2009). Wybrane problemy jakości środowiska życia osób niepełnosprawnych. Wrocław: Jesień Wieku.

• Galasiński D. (2013). Osoby niepełnosprawne czy z niepełnosprawnością? Niepełnosprawność-zagadnienia, problemy, rozwiązania, 4(9).

• Grabarek, I. Mrochen, A. Panasiewicz, D. Zawadzka, M. Wysocki (2019). Moduły zajęć Projektowania uniwersalnego w ramach wybranych obszarów kształcenia, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Konkurs „Projektowanie uniwersalne” w ramach PO WER, Warszawa.

• Kowalski. K.(2018). Włącznik. Projektowanie bez barier. Warszawa: Fundacja Integracja.

• Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. – Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (M.P.z 1997r., nr 50)

• Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U. z 2019 r. poz. 1696).

• World Health Organisation (WHO). (2011). World report on disability. World Health Organization.

• World Health Organization (WHO). (2002). Towards a common language for functioning, disability and health ICF. World Health Organization.

Przedmiotow Efekty uczenia się:

Wiedza:

W1 – Student zna podstawowe definicje i pojęcia związane z projektowaniem uniwersalnym.

W2 – Student zna charakterystykę barier fizycznych i społecznych utrudniających inkluzję społeczną osób o szczególnych potrzebach.

W3 – Student zna problematykę badań user experience, podstawy projektowania grup fokusowych jako ważny element badania potrzeb odbiorcy w procesie projektowania uniwersalnego.

W4 – Student zna rolę i możliwości dla pracy psychologa w procesie projektowania uniwersalnego.

Umiejętności:

U1 – Student potrafi zaprojektować wybrany produkt lub usługę z poszanowaniem zasad projektowania uniwersalnego.

U2 – Student potrafi współpracować z innymi osobami w zakresie wypracowywania rozwiązań projektowych.

U3 – Student potrafi zastosować podstawowe zasady projektowania uniwersalnego w ramach swojego przyszłego zawodu.

Kompetencje społeczne:

K1 – Student jest wrażliwy na potrzeby osób z ograniczeniami mobilności i innymi osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym.

K2 – Student ma świadomość społecznych konsekwencji wykluczenia osób o specjalnych potrzebach.

K3 – Student rozumie konieczność dostosowywania produktów i usług do różnorodnych potrzeb odbiorców o szczególnych potrzebach.

K4 – Student rozumie znaczenie projektowania uniwersalnego dla podniesienia jakości życia osób o szczególnych potrzebach.

ocena bardzo dobra (5) – Student bardzo dobrze zna terminologię związaną z projektowaniem uniwersalnym, dokumenty regulujące to zagadnienie, ma świadomość barier w funkcjonowaniu osób o szczególnych potrzebach i potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce poprzez rozwiązywanie realnych problemów stawianych podczas zajęć.

ocena dobra (4) – Student dysponuje min. 80% wiedzy omawianej na zajęciach i potrafi wykorzystać ją w praktyce.

ocena dostateczna (3) – Student dysponuje min. 60% wiedzy omawianej na zajęciach i częściowo potrafi tę wiedzę wykorzystać w praktyce.

ocena niedostateczna (2) – Student dysponuje mniej niż 60% wiedzy omawianej na zajęciach i nie potrafi wykorzystać jej w praktyce.

n/d