Psychologia społeczna 1

podstawowy

OS_W10

OS_U10

OS_K10

Poziom przedmiotu:podstawowy

Cel przedmiotu:

poznawczy - opanowanie wiedzy z zakresu podstawowych teorii i badań empirycznych na temat społecznego funkcjonowania człowieka;

praktyczny:umiejętność interpretacji zjawisk w życiu społecznym za pomocą teorii psychologicznych.

Wymagania wstępne: zaliczony I rok studiów, wiedza z psychologii ogólnej.

Program wykładów

I. Ogólne prawidłowości dotyczące myślenia o świecie i poznawania ludzi Rodzaje i funkcje schematów poznawczych. Stosowanie schematów w poznawaniu świata: konieczność oraz ryzyko błędów.

II. Deformacje w spostrzeganiu ludzi

Zniekształcenia w poznawaniu ludzi na przykładzie wybranych zjawisk: efektu pierwszeństwa, uporczywości, zjawiska wrogich mediów, ukrytych teorii osobowości oraz samospełniającego się proroctwa.

III. Interpretacje przyczyn zachowania się ludzi

Atrybucje w służbie ego: wiara w sprawiedliwy świat; nierealistyczny optymizm.Podstawowy błąd atrybucyjny; atrybucje z perspektywy aktora i obserwatora.

Funkcje atrybucji przyczynowych.

IV. Stereotypy i uprzedzenia

Rodzaje i funkcje stereotypów i uprzedzeń. Koncepcja aktywizacji stereotypów Patrycji Devine. Metody badania uprzedzeń. Możliwości zmiany stereotypów i osłabiania uprzedzeń: hipoteza kontaktu międzygrupowego

V. Teorie wyjaśniające powstawanie uprzedzeń

Teoria rzeczywistego konfliktu międzygrupowego, teorie psychodynamiczne, teorie społecznego uczenia się, teoria tożsamości społecznej Tajfela. Teorie rasizmu ukrytego.

VI. Stereotypy płciowe

Płeć biologiczna, a płeć psychologiczna jednostki. Poznawcze, społeczne i osobowościowe różnice między płciami.

Teorie biologiczne i kulturowe na temat genezy różnic w funkcjonowaniu psychospołecznym kobiet i mężczyzn. Teoria androgynii psychicznej Sandry Bem.

VII. Teoria dysonansu poznawczego

Źródła i sposoby redukowania dysonansu poznawczego. Redukowanie dysonansu w sytuacjach niewystarczającego uzasadnienia zewnętrznego.

VIII. Inni ludzie jako źródło dysonansu poznawczego

Teoria podtrzymywania pozytywnej samooceny Tessera. Teoria autoafirmacji Steele'a.

IX. Poznawanie samego siebie

Rodzaje i funkcje regulacyjne samowiedzy. Obiektywizm samowiedzy w świetle introspekcjonizmu, psychoanalizy i psychologii poznawczej. Teoria samoświadomości Duvala i Wicklunda.

X. Źródła samowiedzy

Koncepcja odzwierciedlonego "ja" oraz porównania społeczne.

Teoria samoobserwacji Bema.

XI. Poczucie umiejscowienia kontroli

Potrzeba wywierania wpływu na bieg wydarzeń - uwarunkowania sytuacyjne i osobowościowe.

Konsekwencje poczucia i braku sprawstwa dla psychospołecznego funkcjonowania jednostki.

XII. Optymizm i pesymizm

Pewność i trafność wiedzy człowieka - zjawisko nadmiernej pewności siebie.

Dyspozycyjny optymizm i pesymizm. Nierealistyczny optymizm, pesymizm defensywny.

Konsekwencje optymizmu/pesymizmu dla funkcjonowania jednostki.

XIII. Atrakcyjność interpersonalna

Teorie wyjaśniające zjawisko atrakcyjności interpersonalnej.

XIV. Wyznaczniki atrakcyjności interpersonalnej

Rola atrakcyjności fizycznej. Zjawisko "czystej ekspozycji". Zasada podobieństwa do "ja" oraz komplementarności potrzeb.

XV. Miłość i przyjaźń

Trójczynnikowa koncepcja Sternberga. Dynamika funkcjonowania związków długotrwałych.

Rodzaje i fazy miłości. Miłość, a związki przyjacielskie.

Metody oceny:egzamin pisemny - test na podstawie treści wykładów oraz literatury obowiązkowej.Zalicza 50% odpowiedzi.

Literatura obowiązkowa:

Aronson E., Wilson T.D., Akert R. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł, Poznań, Zysk i Spółka.

Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej.Warszawa, Wyd. Scholar.

Literatura uzupełniająca:

Brannon L. (2002). Psychologia rodzaju, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Eysenck H., Eysenck M. (1999), Podpatrywanie umysłu, Gdańsk, GWP.

Kofta, M., Szustrowa, T. (1991). Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa, PWN.

Wojciszke, B. (1995). Psychologia miłości. Gdańsk, GWP.

Wiedza:

Posiada wiedzę na temat przedmiotu badań i metod stosowanych w psychologii społecznej. Posiada wiedzę na temat prawidłowości rządzących spostrzeganiem społecznym, zna podstawowe zniekształcenia w spostrzeganiu innych ludzi i własnej osoby, zna teorie wyjaśniające powstawanie tych zniekształceń. Zna teorie wyjaśniające powstawanie uprzedzeń społecznych. Posiada wiedzę na temat atrakcyjności interpersonalnej i możliwości wpływania na własną atrakcyjność poprzez autoprezentację.

Umiejętności

Student potrafi czytać ze zrozumieniem badania z zakresu psychologii społecznej. Student potrafi krytycznie oceniać sens badań psychologicznych, odwołując się do metodologii tych badań i uwarunkowań kulturowych. Potrafi stawiać pytania badawcze i odpowiadać na nie odwołując się do wiedzy naukowej.

Kompetencje

Student potrafi interpretować poglądy i zachowania ludzi odwołując się do teorii psychologicznych. Podobnie potrafi dystansować się do własnych poglądów i zachowań. Potrafi dyskutować, konstruktywnie krytykować poglądy odmienne od własnych.

ECTS:

udział w wykładach: 30 godzin

udział w ćwiczeniach: 30 godzin

przygotowanie do ćwiczeń: 30 godzin

przygotowanie do egzaminu: 60 godzin

Razem: 150 godzin = 5 pkt ECTS

Test

51% poprawnych odpowiedzi - dst

75% poprawnych odpowiedzi - db

95% poprawnych odpowiedzi - bdb