Descriptive Grammar of Polish ( Phonetics and Phonology)

W ROKU AKADEMICKIM 2020-2021 ZAJĘCIA ODBYWAJĄ SIĘ W TRYBIE ON-LINE.

Poziom przedmiotu: podstawowy.

Cele przedmiotu: student zapoznaje się z podstawowymi zagadnieniami z zakresu fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego oraz uczy się samodzielnej analizy fonetycznej i fonologicznej tekstu.

Treści merytoryczne: program ćwiczeń obejmuje przegląd podstawowych problemów z zakresu fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego. Student powinien opanować umiejętność analizy fonetycznej i fonologicznej tekstów. Zagadnienia:

1. fonetyka a fonologia (na tle systemu językowego)

2. wokalizm polski (cechy artykulacyjne samogłosek ustnych; asynchroniczna realizacja nosowości; podwyższenie artykulacyjne samogłosek)

3. konsonantyzm polski (cechy artykulacyjne spółgłosek polskich; klasyfikacja spółgłosek polskich; upodobnienia wewnątrzwyrazowe i międzywyrazowe)

4. fonetyka międzywyrazowa (udźwięczniająca i ubezdźwięczniająca)

5. fonologia - podstawowe pojęcia (fonem, cechy dystynktywne i niedystynktywne; alofony)

6. fonem - definicje pojęcia (szkoła kazańska; szkoła praska; szkoła moskiewska; kognitywne koncepcje fonemu)

7. opis fonologiczny współczesnej polszczyzny

1. B. Klebanowska, Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim - z ćwiczeniami, Warszawa 2007.

2. R. Laskowski, System fonologiczny języka polskiego, [w:] "Encyklopedia języka polskiego" lub "Encyklopedia wiedzy o języku polskim".

3. M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 2001.

4. D. Ostaszewska, J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa 2000 [oraz wyd. następne].

5. J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Ćwiczenia, Warszawa 2007.

6. L. Dukiewicz, I. Sawicka, Gramatyka współczesnego języka Polskiego. Fonetyka i fonologia, Kraków 1995.

7. L. Madelska, Słownik wariantywności fonetycznej współczesnej polszczyzny, Kraków 2005.

8. J. Szpyra-Kozłowska, Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin 2002.

Artykuły:

1. B. Dunaj, Zasady poprawnej wymowy polskiej, "Język Polski" 2006/3, s. 161 – 172.

2. Kamińska-Szmaj I., Normy ortofoniczne a system wokaliczny współczesnej polszczyzny, [w:] Mowa myślą rozświetlona, red. J. Miodek, M. Zaśko-Zielińska, Wrocław 1999, s. 192 – 199.

Student zapoznaje się z podstawowymi zagadnieniami z zakresu fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego oraz uczy się samodzielnej analizy fonetycznej i fonologicznej tekstu, ponadto:

- zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu fonetyki i fonologii;

- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu fonetyki i fonologii;

- ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, ma świadomość złożoności języka, zna normy językowe i ich rolę w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej komunikacji społecznej;

- potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu fonetyki i fonologii, potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę zjawisk językowych;

- posiada umiejętność referowania literatury przedmiotu merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków;

- ma świadomość poziomu swej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie;

Punktacja ECTS:

- udział w zajęciach - 30 godz.

- przygotowanie się do zajęć i do kolokwium - 45 godz.

Łącznie: 75 godzin

Warunkiem zaliczenia zajęć jest przygotowanie wskazanych lektur oraz przedstawienie na ćwiczeniach zadań wyznaczonych do samodzielnego opracowania. Ocena wystawiana jest na podstawie wyników kolokwium pisemnego obejmującego materiał całego semestru oraz aktywności podczas zajęć.

Ponadto:

Niedostateczną ocenę uzyskuje student, który:

- nie definiuje podstawowej terminologii nauk humanistycznych z zakresu fonetyki i fonologii (FP1_W02);

- nie ma uporządkowanej wiedzy szczegółowej z zakresu fonetyki i fonologii (FP1_W17);

- nie ma uporządkowanej wiedzy na temat języka jako systemu znaków, nie ma świadomości złożoności języka, nie zna norm językowych i ich roli w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej komunikacji społecznej (FP1_W22)

- nie posługuje się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu fonetyki i fonologii, nie przeprowadza samodzielnie analizy zjawisk językowych (FP1_U05)

- nie posiada umiejętności referowania literatury przedmiotu, merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków (FP1_U07);

- nie ma świadomości poziomu swej wiedzy, nie rozumie potrzeby uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie (FP1_K01);

- nie wyznacza priorytetów służących realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (FP1_K03).

Dostateczną ocenę uzyskuje student, który:

- miernie definiuje podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu fonetyki i fonologii (FP1_W02);

- ma nie do końca uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu fonetyki i fonologii (FP1_W17);

- ma nie do końca uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, ma częściową świadomość złożoności języka, wybiórczo zna normy językowe i ich rolę w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej komunikacji społecznej (FP1_W22)

- posługuje się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu fonetyki i fonologii w stopniu dostatecznym, samodzielnie przeprowadza analizę zjawisk językowych w stopniu dostatecznym (FP1_U05)

- posiada mierną umiejętność referowania literatury przedmiotu merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków (FP1_U07);

- ma częściową świadomość poziomu swej wiedzy, częściowo rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie (FP1_K01);

- częściowo wyznacza priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (FP1_K03).

Dobrą ocenę uzyskuje student, który:

- dobrze definiuje podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu fonetyki i fonologii (FP1_W02);

- ma dobrze uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu fonetyki i fonologii (FP1_W17);

- ma dobrze uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, ma świadomość złożoności języka, zna normy językowe i ich rolę w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej komunikacji społecznej (FP1_W22)

- dobrze posługuje się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu fonetyki i fonologii, samodzielnie przeprowadza analizę zjawisk językowych (FP1_U05)

- posiada dobrą umiejętność referowania literatury przedmiotu merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków (FP1_U07);

- ma dobrą świadomość poziomu swej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie (FP1_K01);

- odpowiednio wyznacza priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (FP1_K03).

Bardzo dobrą ocenę uzyskuje student, który:

- bardzo dobrze definiuje podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu fonetyki i fonologii (FP1_W02);

- ma bardzo dobrze uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu fonetyki i fonologii (FP1_W17);

- ma bardzo dobrze uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, ma świadomość złożoności języka, zna normy językowe i ich rolę w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej komunikacji społecznej (FP1_W22)

- bardzo dobrze posługuje się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu fonetyki i fonologii, samodzielnie przeprowadza analizę zjawisk językowych (FP1_U05)

- posiada bardzo dobrą umiejętność referowania literatury przedmiotu merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków (FP1_U07);

- ma bardzo dobrą świadomość poziomu swej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie (FP1_K01);

- odpowiednio wyznacza priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (FP1_K03).