Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

Introduction to Philology

General data

Course ID: WH-FP-I-1-WstFilo-C
Erasmus code / ISCED: (unknown) / (unknown)
Course title: Introduction to Philology
Name in Polish: Wstęp do filologii
Organizational unit: Faculty of Humanities
Course groups:
ECTS credit allocation (and other scores): 2.00 Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.
Language: Polish
Subject level:

elementary

Learning outcome code/codes:

enter learning outcome code/codes

Preliminary Requirements:

(in Polish) Wiedza o języku i literaturze wyniesiona ze szkoły.

Short description: (in Polish)

Wykład stanowi wprowadzenie do filologii, czyli nauki o języku i literaturze. Ukazuje wspólną problematykę językoznawstwa i literaturoznawstwa, koncentrując się na teorii tekstu i wypowiedzi, ze szczególnym uwzględnieniem tekstu literackiego. Wprowadza podstawowe pojęcia i rozróżnienia – na tle odpowiednich ujęć teoretycznych. Prezentuje także – w krytycznym ujęciu - niektóre najnowsze trendy w badaniach językowych i literackich i językowych: tzw. zwrot narratywistyczny, zwrot obrazowy, zwrot etyczny, zwrot somatyczny, badania nad pamięcią, badania postkolonialne, posthumanizm. Wprowadza niektóre elementy ujęć, mających charakter ogólny: semiotyki, antropologii kulturowej, semantyki oraz filozofii języka i literatury.

Full description: (in Polish)

1. Podstawowe terminy filologii: język, wypowiedź, tekst, piśmiennictwo, literatura.

2. Geneza języka (mowy).

3. Mit i "słowo święte".

4. Oralność i piśmienność. Dźwięk i znak.

5. Język i wypowiedź: między indywidualnością a zbiorowością.

6. Zagadnienie metafory.

7. Akt mowy i gatunek mowy a gatunek literacki.

8. Na początku była pieśń. Związki literatury i muzyki.

9. Na początku była opowieść. Czy wszystko jest narracją?

10. Na początku był dialog. Dialogiczność i intertekstualność.

11. Literatura jako ekspresja. Liryczność. Tekst a doświadczenie wewnętrzne.

12. Literatura faktu.

13. Literatura a pamięć. Literatura a cielesność.

14. Literatura dokumentu osobistego (list, dziennik, pamiętnik, czat).

15. Wstęp do teorii znaczenia. Znaczenie słowa, zdania, wypowiedzi.

16. Struktura tekstu. Ujęcie tekstologiczne i literaturoznawcze.

17. Struktura tekstu literackiego. Wielopoziomowość.

18. Wstęp do teorii interpretacji. Sens, rozumienie, granice interpretacji.

19. Rozumienie tekstu dawnego. Rekonstrukcja obrazu świata, w który wbudowany jest tekst.

20. Przemiany w pojmowaniu języka i literatury w wieku XXI.

21. Wypowiedź a dyskurs. Dyskurs feministyczny, postzależnościowy.

22. Zwrot etyczny. Prawda, kłamstwo, odpowiedzialność – w tekście i nauce o tekście.

23. Doświadczenie estetyczne a tekst.

24. Słowo – świadomość – doświadczenie – wypowiedź.

25. Sztuczna inteligencja a język, świadomość i komunikacja.

Bibliography: (in Polish)

Literatura:

Bachtin Michaił, Problem tekstu. Próba analizy filozoficznej, przeł. Jerzy Faryno, „Pamiętnik Literacki” 1977 z. 3.

lub] - Michaił Bachtin, Słowo dialogu, dialogowość słowa, [w:] Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, Wydawnictwa UW, Warszawa 2003 (fragment pracy Estetyka twórczości słownej, tłum. Danuta Ulicka, PIW, Warszawa 1986)

Lektura dla osób zainteresowanych tematem: pozostałe teksty, drukowane w tym dziale antologii, ujęte w pliku pdf.

Bartmiński Jerzy, Stanisława Niebrzegowska Bartmińska, Tekstologia, Warszawa 2012

Dobrzyńska Teresa, Tekst. Próba syntezy, [w:] Problemy teorii literatury, s. 4, Ossolineum, Wrocław 1998

Gadamer Hans Georg, Człowiek i język, "Teksty" 1976 nr 6 lub dowolny tekst z tomu:

Gadamer Hans-Georg, Język i rozumienie, wyb., przekład i posłowie Piotr Dehnel i Beata Sierocka, Fundacja Aletheia, Warszawa 2003

Górski Konrad, Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, Wydawnictwo UMK, Toruń 2011 (lub inne wydania)

Kuckenburg Martin, Pierwsze słowo, przeł. Bartosz Nowacki, PIW, Warszawa 2016, 2021

Mayenowa Maria Renata, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Ossolineum, Wrocław 1978

Ong Walter Jackson, Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. Józef Japola, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011

Efekty kształcenia i opis ECTS: (in Polish)

Posługuje się poprawną terminologią naukową; Rozpoznaje i rozstrzyga dylematy naukowe i etyczne związane z wykonywaniem pracy filologa;

zna pojęcie własności intelektualnej i podstawy rozumienia prawa autorskiego w zakresie związanym z praktyką filologiczną;

zna podstawową wiedzę o zakresie i znaczeniu filologii polskiej w obszarze nauk humanistycznych i w systemie kultury narodowej, zna jej aksjologiczny horyzont;

zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu językoznawstwa;

zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu literaturoznawstwa;

zna podstawowe normy etyki, w tym etyki autorskiej (zwłaszcza w obszarze ochrony własności intelektualnej) oraz związaną z nią terminologię;

potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i poprawnie przekazywać informacje pochodzące z mediów tradycyjnych i elektronicznych;

ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy.

Punktacja ECTS - 2 punkty

30 godzin - udział w wykładzie;

30 godzin - przygotowanie się do egzaminu.

Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

Obecność na wykładach. Znajomość materiału przedstawianego na wykładach. Znajomość lektur obowiązkowych. Umiejętność analizy tekstu naukowego, dotyczącego prezentowanych problemów. Umiejętność posługiwania się podstawową terminologią w zakresie przedstawionym na wykładzie.

Practical placement: (in Polish)

powiązane ze specjalizacjami

Classes in period "Summer semester 2021/22" (past)

Time span: 2022-02-01 - 2022-06-30
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Lectures, 30 hours more information
Coordinators: Magdalena Bober-Jankowska, Magdalena Partyka, Magdalena Saganiak, Joanna Zajkowska
Group instructors: Magdalena Saganiak
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - graded credit
Lectures - graded credit
(in Polish) E-Learning:

(in Polish) E-Learning (pełny kurs)

Type of subject:

obligatory

(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

(in Polish) nie dotyczy

Short description: (in Polish)

Wykład stanowi wprowadzenie do filologii, czyli nauki o języku i literaturze. Ukazuje wspólną problematykę językoznawstwa i literaturoznawstwa, koncentrując się na teorii tekstu i wypowiedzi, ze szczególnym uwzględnieniem tekstu literackiego. Wprowadza podstawowe pojęcia i rozróżnienia – na tle odpowiednich ujęć teoretycznych. Prezentuje także – w krytycznym ujęciu - niektóre najnowsze trendy w badaniach językowych i literackich i językowych: tzw. zwrot narratywistyczny, zwrot obrazowy, zwrot etyczny, zwrot somatyczny, badania nad pamięcią, badania postkolonialne, posthumanizm. Wprowadza niektóre elementy ujęć, mających charakter ogólny: semiotyki, antropologii kulturowej, semantyki oraz filozofii języka i literatury.

Full description: (in Polish)

1. Podstawowe terminy filologii: język, wypowiedź, tekst, piśmiennictwo, literatura.

2. Geneza języka (mowy).

3. Mit i "słowo święte".

4. Oralność i piśmienność. Dźwięk i znak.

5. Język i wypowiedź: między indywidualnością a zbiorowością.

6. Zagadnienie metafory.

7. Akt mowy i gatunek mowy a gatunek literacki.

8. Na początku była pieśń. Związki literatury i muzyki.

9. Na początku była opowieść. Czy wszystko jest narracją?

10. Na początku był dialog. Dialogiczność i intertekstualność.

11. Literatura jako ekspresja. Liryczność. Tekst a doświadczenie wewnętrzne.

12. Literatura faktu.

13. Literatura a pamięć. Literatura a cielesność.

14. Literatura dokumentu osobistego (list, dziennik, pamiętnik, czat).

15. Wstęp do teorii znaczenia. Znaczenie słowa, zdania, wypowiedzi.

16. Struktura tekstu. Ujęcie tekstologiczne i literaturoznawcze.

17. Struktura tekstu literackiego. Wielopoziomowość.

18. Wstęp do teorii interpretacji. Sens, rozumienie, granice interpretacji.

19. Rozumienie tekstu dawnego. Rekonstrukcja obrazu świata, w który wbudowany jest tekst.

20. Przemiany w pojmowaniu języka i literatury w wieku XXI.

21. Wypowiedź a dyskurs. Dyskurs feministyczny, postzależnościowy.

22. Zwrot etyczny. Prawda, kłamstwo, odpowiedzialność – w tekście i nauce o tekście.

23. Doświadczenie estetyczne a tekst.

24. Słowo – świadomość – doświadczenie – wypowiedź.

25. Sztuczna inteligencja a język, świadomość i komunikacja.

Bibliography: (in Polish)

Literatura:

Bachtin Michaił, Problem tekstu. Próba analizy filozoficznej, przeł. Jerzy Faryno, „Pamiętnik Literacki” 1977 z. 3.

lub] - Michaił Bachtin, Słowo dialogu, dialogowość słowa, [w:] Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, Wydawnictwa UW, Warszawa 2003 (fragment pracy Estetyka twórczości słownej, tłum. Danuta Ulicka, PIW, Warszawa 1986)

Lektura dla osób zainteresowanych tematem: pozostałe teksty, drukowane w tym dziale antologii, ujęte w pliku pdf.

Bartmiński Jerzy, Stanisława Niebrzegowska Bartmińska, Tekstologia, Warszawa 2012

Dobrzyńska Teresa, Tekst. Próba syntezy, [w:] Problemy teorii literatury, s. 4, Ossolineum, Wrocław 1998

Gadamer Hans-Georg, Język i rozumienie, wyb., przekład i posłowie Piotr Dehnel i Beata Sierocka, Fundacja Aletheia, Warszawa 2003

Górski Konrad, Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, Wydawnictwo UMK, Toruń 2011 (lub inne wydania)

Kuckenburg Martin, Pierwsze słowo, przeł. Bartosz Nowacki, PIW, Warszawa 2016, 2021

Mayenowa Maria Renata, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Ossolineum, Wrocław 1978

Ong Walter Jackson, Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. Józef Japola, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011

Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
contact accessibility statement USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)