Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

Selected issues of the metodology of literature study

General data

Course ID: WH-FP-K-WPMBL.1
Erasmus code / ISCED: (unknown) / (unknown)
Course title: Selected issues of the metodology of literature study
Name in Polish: Wybrane problemy metodologii badań literackich
Organizational unit: Institute of Polish Philology
Course groups:
ECTS credit allocation (and other scores): (not available) Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.

view allocation of credits
Language: Polish
Subject level:

intermediate

Learning outcome code/codes:

enter learning outcome code/codes

Short description:

Course Level: Intermediate

Objectives of the course:

review of methodological fields of studies in the 20th century science of literature, a synthesis of information about historical literary languages, preparation for the examination of the methodology of literary studies.

Entrance requirements: the student knows the material from the introduction to the science of literature, poetics, and the theory of literature.

Full description:

Course contents:

1) Anti-Positivism breakthrough in the humanities.

Methodological and epistemological separation of science of nature (Naturwissenschaften) and the science of the spirit (Geisteswissenschaften) / science of culture (Kulturwissenschaften). The birth of modern science of literature (in Central and Eastern Europe). Criticism of scientism, evolutionist mechanism, and natural history nomotetism for idiographic approaches. Main fields of anti-Positivism humanities

2) "Heremeneutics of understanding" by Wilhelm Dilthey.

The place of "hermeneutics of reproducing" on the map of Western and Central Europe of anti-Positivism. Interaction of philosophical hermeneutics and the knowledge of the literature. The subject and scope of the "science of the spirit" and how to learn "spirit figures" (the experience and understanding). The concepts of explanation and understanding. The concept of literature as a "letter of evidence," author's "world of life", objectivized expression of the subject's experience.

3) Phenomenological philosophy of literature as a current of the antipositivist humanities. Phenomenology in philosophy and science on literature. Anti-psychologism, antigenetism, antihistorism, recognition of the aesthetic autonomy of the literary work and its intentional existence. Methods of cognition of the literary work. The Ingarden literary ontology of the literary work as intentional, intersubjective, and two-dimensional (layer-phase) notion of places not possible to be defined, concretization, a quasi-judicial.

4) Psychoanalysis in literary studies.

Main topics of Sigmund Freud's ideas (psychoanalysis, the theory of drives, repression, sublimation and suppression, the theory of the mental apparatus). Analysis of Freud's dreams and interpretation of literature. The importance of Freudianism for the science about literature. The theory of the creative process: literature as a socially sanctioned neurosis.

5) Concepts of theoretical,literary, and historical studies in the circle of the Russian formal school.

Formation of the Russian Formal School: Opojaz and the Moscow Linguistic Club. Formalists and Futurists. Concepts of a grip, unusuallity, the literary evolution, correlation of "the range of literature" and "the range of life", a plot and "sjużet".

6) Prague structuralism. Formation of the Prague Linguistic Club. Linguistics of Ferdinand de Saussure and "the Kazan School of Linguistics" of Baudouin de Courtenay as a base of the Prague structuralism. Contribution of the Prague Structural School to the development of poetics. Jan Mukařovsky's concepts (the concept of functional style, aesthetic function, the model of linguistic and literary communication, the levels of the structure of poetic language, problems of poetic semantics). Roman Jakobson's theory (a model of linguistic and literary communication and literary creation, the concept of the poetic function).

7) Moscow-Tartu school of semiotics

Background of the Tartu school and the main areas of research exploration and its representatives. The significane of the Russian semiotics for the knowledge about literature and culture. Yuri Łotman's theory (the notion of text, text within the cultural codes, the text as a statement, a complex sign and a model of reality, the concept of "secondary modeling systems").

8) French structural semiology

Development of narrationology. The importance of structural ethnology inspiration of Claude Levi-Strauss. Semiotic-structural discovery of 'Morphology of the Folktale by Vladimir Propp as "the first generative narrative grammar". Impact of transformational-generative grammar of Noam Chomsky. Attempts to construct generative "narrative grammars"

Assessment methods:

Credit on the basis of the active participation in classes, exam

Bibliography: (in Polish)

Literatura do egzaminu w danym roku jest podana w sekcji poświęconej zajęciom w tymże roku.

Poniżej podaje się literaturę podstawową, użyteczną dla wszystkich studentów niezależnie od cyklu.

Podręczniki:

Elementy ogólnej metodologii nauk:

K. Ajdukiewicz, Logika pragmatyczna, Warszawa 1974 (Część druga: O wnioskowaniu, r. I, II, III, Część trzecia, r. I, II, III punkt A: Baza empiryczna);

K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka, Warszawa 1983; Część pierwsza: Teoria poznania (s. 27-100);

Metodologia badań literackich:

S. Skwarczyńska, Kierunki w badaniach literackich, Kierunki w badaniach literackich. Od romantyzmu do połowy XX wieku, Warszawa 1984;

S. Skwarczyńska, [Rozprawy wstępne do poszczególnych tomów:] Teoria badań literackich za granicą, red. S. Skwarczyńska, Kraków 1965 i lata następne;

Z. Mitosek, Teorie badań literackich, Warszawa 1998 i nast.;

- Teorie literatury XX wieku, red. A. Burzyńska i M.P. Markowski, Kraków 2006; Podręcznik;

- A. Compagnon, Demon teorii, Gdańsk 2011;

- J. Kaczorowski, Elementy zarysu dziejów metodologii badań literackich. Skrypt dla studentów, Warszawa 2011;

- E. Sarnowska-Temeriusz, Przeszłość poetyki. Od Platona do Giambattisty Vica, Warszawa 1995;

- T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1975

- A. Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX wieku, Warszawa 1997

- M.R. Mayenowa, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Warszawa 1979;

- R. Ingarden, Szkice z filozofii literatury, Łódź 1947; wyd. 2: Kraków 2000.

- S. Sawicki, ...Quo magis veritas propagetur, Toruń 2010;

- H. Markiewicz, Polska nauka o literaturze. Zarys rozwoju, wyd. II uzup.: Warszawa 1985

- Jak filozofować, red. J. Perzanowski, Warszawa 1989 (tam: Jan Woleński, Kierunki i metody filozofii analitycznej; Władysław Stróżewski, O metodzie fenomenologii; Józef Tischner, Fenomenologia i hermeneutyka).

Antologie:

Obowiązuje znajomość głównych wątków ze wstępów oraz lektura wybranych tekstów podanych w literaturze źródłowej:

- Teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. S. Skwarczyńska, t. I-II Kraków 1965-1966, t. III-IV Kraków 1974-1981 [w każdym tomie wstęp historyczny i obszerna bibliografia];

- Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. H. Markiewicz, wyd. II, Kraków 1976 i lata następne;

- Teorie literatury XX wieku, red. A. Burzyńska i M. P. Markowski, Kraków 2006. Antologia [wiele tekstów edytowanych ze skrótami, zaleca się czytanie pełnych wersji w innych wydaniach]

- Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia. Niemcy. Francja, red. A. Kowalczykowa, Warszawa 1995

- Pisma teoretyczne niemieckich romantyków, wyb. i oprac. Tadeusz Namowicz, Wrocław, "Ossolineum" 2000

- Idee programowe romantyków polskich. Antologia, oprac. Alina Kowalczykowa, wyd. II: Wrocław, "Ossolineum" 2000

- A. Lam, Polska awangarda poetycka. Programy lat 1917-1923. Tom drugi: Manifesty i protesty. Antologia, Kraków 1969

- Inspiracje chrześcijańskie we francuskiej krytyce literackiej XX wieku, red. J. Kaczorowski, Tom I (lata 1900-1944), Lublin 2012

- Praska szkoła strukturalna w latach 1926-1948. Wybór materiałów, red. M.R. Mayenowa, Warszawa 1966

- Po strukturalizmie. Współczesne badania teoretycznoliterackie, red. R. Nycz, Wrocław 1992

- Problemy socjologii literatury, red. J. Sławiński, Wrocław 1971

- Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, red. i wstęp R. Nycz, Wyd. II: Kraków 2004

- Postmodernizm. Antologia przekładów, wyb., oprac., przedm. R. Nycz, Kraków 1996

[tam obszerna bibliografia]

- Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. R. Nycz, Gdańsk 2000 [tam bibliografia]

- Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie - antologia szkiców, red. A. Nasiłowska, Warszawa 2001 [tam bibliografia]

Efekty kształcenia i opis ECTS: (in Polish)

Student zna podstawowe zagadnienia metodologii nauk oraz kluczowe problemy metodologiczne nauki o literaturze. Zna najważniejsze etapy rozwoju refleksji teoretycznej nad literaturą, prowadzonej najpierw w obrębie filozofii, retoryki i filologii, ujawniającej się w poetykach normatywnych i manifestach literackich, w obrębie krytyki literackiej, a następnie w obrębie historii i teorii literatury. Zna podstawowe problemy metodologii badań literackich wynikające z refleksji nad językiem. Zna współczesne kierunki w badaniach literackich, należące do formacji modernistycznej i do postmodernistycznej. Umie scharakteryzować poznane szkoły badawcze oraz posiada wiedzę o ich głównych przedstawicielach. Zna założenia metodologiczne i charakterystyczne dla danego kierunku twierdzenia dotyczące istoty dzieła, sposobu jego badania, teorii procesu twórczego i procesu odbioru, możliwości interpretacji, stosunku do języka, roli w społeczeństwie. Potrafi zastosować nabytą wiedzę w swoich studiach, zwłaszcza w pracy magisterskiej. Posiada umiejętność krytycznej oceny dorobku poszczególnych szkół metodologicznych oraz wyboru właściwej metody badawczej dla zagadnienia, którym się zajmuje.

Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

Metoda:

Wykład z elementami konwersatorium. Student przychodzi na wykład po lekturze podanych tekstów źródłowych, które są komentowane i wprowadzane w szerszy kontekst.

Kryterium oceny:

Obecność na wykładach. Znajomość tekstów źródłowych. Znajomość materiału przedstawianego na wykładach. Wiedza o głównych kierunkach w badaniach literackich, umiejętność przedstawienia założeń metodologicznych i charakterystycznych dla danej szkoły poglądów. Umiejętność posługiwania się terminologią z zakresu teorii literatury i metodologii. Umiejętność rozważenia danego problemu metodologicznego na gruncie metod kilku szkół. Umiejętność formułowania problemów badawczych i znajdywania dla nich odpowiednich kontekstów metodologicznych.

Metoda weryfikacji:

Egzamin ustny po II semestrze.

Obecność na wykładach. Znajomość tekstów źródłowych. Znajomość materiału przedstawianego na wykładach. Wiedza o głównych kierunkach w badaniach literackich, umiejętność przedstawienia założeń metodologicznych i charakterystycznych dla danej szkoły poglądów. Umiejętność posługiwania się terminologią z zakresu teorii literatury i metodologii. Umiejętność rozważenia danego problemu metodologicznego na gruncie metod kilku szkół. Umiejętność formułowania problemów badawczych i znajdywania dla nich odpowiednich kontekstów metodologicznych.

This course is not currently offered.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
contact accessibility statement USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)