Print syllabusMethodology pf Literary Studies
General data
| Course ID: | WH-FPZ-C-MBL.1 |
| Erasmus code / ISCED: | (unknown) / (unknown) |
| Course title: | Methodology pf Literary Studies |
| Name in Polish: | Metodologia badań literackich |
| Organizational unit: | Institute of Polish Philology |
| Course groups: | |
| ECTS credit allocation (and other scores): |
(not available)
|
| Language: | Polish |
| Subject level: | elementary |
| Learning outcome code/codes: | (in Polish) FP2_W03 FP2_W07 FP2_W16 FP2_W19 FP2_U01 FP2_U02 FP2_U04 FP2_U07 FP2_K01 FP2_K03 |
| Short description: |
Level of the course: classes for students of the first year of the two stage(master) studies; advanced. Objectives of the course: review of methodological fields of studies in the 20th century science of literature, a synthesis of information about historical literary languages, preparation for the examination of the methodology of literary studies. Entrance requirements: knowledge of the basic problems of theory of literature and poetics |
| Full description: |
Course contents: 1) Anti-Positivism breakthrough in the humanities. Methodological and epistemological separation of science of nature (Naturwissenschaften) and the science of the spirit (Geisteswissenschaften) / science of culture (Kulturwissenschaften). The birth of modern science of literature (in Central and Eastern Europe). Criticism of scientism, evolutionist mechanism, and natural history nomotetism for idiographic approaches. Main fields of anti-Positivism humanities 2) "Heremeneutics of understanding" by Wilhelm Dilthey. The place of "hermeneutics of reproducing" on the map of Western and Central Europe of anti-Positivism. Interaction of philosophical hermeneutics and the knowledge of the literature. The subject and scope of the "science of the spirit" and how to learn "spirit figures" (the experience and understanding). The concepts of explanation and understanding. The concept of literature as a "letter of evidence," author's "world of life", objectivized expression of the subject's experience. 3) Phenomenological philosophy of literature as a current of the antipositivist humanities. Phenomenology in philosophy and science on literature. Anti-psychologism, antigenetism, antihistorism, recognition of the aesthetic autonomy of the literary work and its intentional existence. Methods of cognition of the literary work. The Ingarden literary ontology of the literary work as intentional, intersubjective, and two-dimensional (layer-phase) notion of places not possible to be defined, concretization, a quasi-judicial. 4) Psychoanalysis in literary studies. Main topics of Sigmund Freud's ideas (psychoanalysis, the theory of drives, repression, sublimation and suppression, the theory of the mental apparatus). Analysis of Freud's dreams and interpretation of literature. The importance of Freudianism for the science about literature. The theory of the creative process: literature as a socially sanctioned neurosis. 5) Concepts of theoretical,literary, and historical studies in the circle of the Russian formal school. Formation of the Russian Formal School: Opojaz and the Moscow Linguistic Club. Formalists and Futurists. Concepts of a grip, unusuallity, the literary evolution, correlation of "the range of literature" and "the range of life", a plot and "sjużet". 6) Prague structuralism. Formation of the Prague Linguistic Club. Linguistics of Ferdinand de Saussure and "the Kazan School of Linguistics" of Baudouin de Courtenay as a base of the Prague structuralism. Contribution of the Prague Structural School to the development of poetics. Jan Mukařovsky's concepts (the concept of functional style, aesthetic function, the model of linguistic and literary communication, the levels of the structure of poetic language, problems of poetic semantics). Roman Jakobson's theory (a model of linguistic and literary communication and literary creation, the concept of the poetic function). 7) Moscow-tartuska school of semiotics Background of the tartuska school and the main areas of research exploration and its representatives. The significane of the Russian semiotics for the knowledge about literature and culture. Yuri Łotman's theory (the notion of text, text within the cultural codes, the text as a statement, a complex sign and a model of reality, the concept of "secondary modeling systems"). 8) French structural semiology Development of narrationology. The importance of structural ethnology inspiration of Claude Levi-Strauss. Semiotic-structural discovery of 'Morfołogii skazki' by Vladimir Propp as "the first generative narrative grammar" ("text grammar"). Impact of transformational-generative grammar of Noam Chomsky. Attempts to construct generative "narrative grammars" ("syntactic grammar" of Claude Bremond, "generative semantics" of Algirdas Greimas, "narrative syntax" of Tzvetan Todorov, structural analysis of Roland Barthes' story) Methods of assessment: exam |
| Bibliography: |
Wilhelm Dilthey, Określenie nauk o duchu, Właściwości nauk humanistycznych, Przeżywanie i rozumienie, Rozumienie, w: Zbigniew Kuderowicz, Dilthey, Warszawa 1967. Roman Ingarden, O tzw. "prawdzie" w literaturze, w tegoż: Studia z estetyki, t. 1, Warszawa 1957. Roman Ingarden, Z teorii dzieła literackiego (Dwuwymiarowa budowa dzieła sztuki literackiej; Schematyczność dzieła literackiego; Dzieło literackie i jego konkretyzacje), w: Problemy teorii literatury, opracowanie Henryk Markiewicz, seria I, Wrocław 1967 Zygmunt Freud, Leonarda da Vinci wspomnienie z dzieciństwa, w tegoż: Poza zasadą przyjemności. Zygmunt Freud, Dostojewski i ojcobójstwo, w: Kazimierz Pospiszyl, Zygmunt Freud – człowiek i dzieło, Wrocław 1991 Wiktor Szkłowski, Sztuka jako chwyt, przeł. Ryszard Łużny, w: Teoria badań literackich za granicą. Antologia, wybór, rozprawa wstępna, komentarze Stefanii Skwarczyńskiej, t. II, cz. III, Kraków 1986. Wiktor Szkłowski, Wskrzeszenie słowa, w: Rosyjska szkoła stylistyki, opracowanie Maria Renata Mayenowa, Zygmunt Saloni, Warszawa 1970. Jurij Tynianow, Fakt literacki, przeł. M. Płachecki, O ewolucji literackiej, przeł. A. Pomorski, w tegoż: Fakt literacki, wybór E. Korpały-Kirszak, Warszawa 1978. Praska szkoła strukturalna w latach 1926-1948. Wybór materiałów. red. Marii Renaty Mayenowej, Warszawa 1966 (tu: M. R. Mayenowa, Analiza doktryny stylistycznej Praskiego Koła, Tezy Praskiego Koła Lingwistycznego oraz: Jan Mukařovský, O języku poetyckim). Jan Mukařovský: Wśród znaków i struktur. Wybór szkiców. Wybór, redakcja i słowo wstępne Janusza Sławińskiego, Warszawa 1970. J. Łotman, O znaczeniach we wtórnych systemach modelujących, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia pod red. Henryka Markiewicza, Kraków 1972, t. 2. J. Łotman, Struktura tekstu artystycznego, przeł. Anna Tanalska, Warszawa 1984 (rozdz. I, II, III, IV i IX). Borys Gasparow, Szkoła tartuska lat sześćdziesiątych jako zjawisko semiotyczne, w: „Pamiętnik Literacki” 1991, Nr 1. Narratologia pod red. M. Głowińskiego, Gdańsk 2004 (tu: Roland Barthes, Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań; Algirdas Julien Greimas, Elementy gramatyki narracyjnej). Books recommended: Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków 2006 Johathan Culler, Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przeł. M. Bassaj, Poznań 1998 Henryk Markiewicz, Rzut oka na współczesną teorię badań literackich za granicą, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. H. Markiewicza, t. I, Kraków 1976; Rzut oka na najnowszą teorię badań literackich za granicą, w: Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa, Warszawa 1989 Zofia Mitosek, Teorie badań literackich, Warszawa 1998 i wyd. następne Ryszard Nycz, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa 1995 Literatura – teoria – metodologia, pod red. D. Ulickiej, Warszawa 2001 (zalecane wyd. 3, Warszawa 2006) Po strukturalizmie. Współczesne badania teoretycznoliterackie, pod red. Ryszarda Nycza, Wrocław 1992 Stefania Skwarczyńska, Systematyka głównych kierunków w badaniach literackich, Łódź 1948; Kierunki w badaniach literackich od romantyzmu do połowy XX wieku, Warszawa 1984; Rzut oka na rozwój teorii badań literackich od kierunków romantycznych do postpozytywistycznych do roku 1945, w: Teoria badań literackich za granicą. Antologia. Wybór, wstęp i komentarze Stefanii Skwarczyńskiej, t. II, cz. 1 i 2. Kraków 1965 |
| Efekty kształcenia i opis ECTS: |
(in Polish) FP2_W03 - zna na poziomie rozszerzonym terminologię nauk humanistycznych z zakresu literaturoznawstwa; FP2_W07 - ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę, obejmującą wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w obszarze literaturoznawstwa, wraz z ich terminologią; ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tych zakresach i kierunkach ich rozwoju; FP2_W16 - ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu współczesnego literaturoznawstwa; FP2_W19 - zna współczesne metody analizy i interpretacji przedmiotowego dzieła, zgodnie ze studiowanymi specjalnościami; FP2_U01 - potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i poprawnie przekazywać informacje pochodzące z mediów tradycyjnych i elektronicznych, a także na ich podstawie formułować sądy krytyczne; FP2_U02 - posiada pogłębione umiejętności w zakresie samodzielnego formułowania problemów badawczych, doboru metod i narzędzi badawczych oraz prezentowania wyników przeprowadzonych badań w sposób zgodny z normami stylistyki polskiej; FP2_U04 - potrafi integrować w swym warsztacie naukowym narzędzia badawcze z zakresu różnych dziedzin humanistyki, potrafi przeprowadzić analizę i interpretację dzieła literackiego (w celu odsłonięcia jego znaczeń, aksjologicznych horyzontów, kontekstowych odniesień do tradycji literackiej i kulturowej, społecznych uwikłań i miejsca w procesie historyczno-kulturowym), wchodząc w dyskurs, także polemiczny, z jego autorem; FP2_U07 - posiada umiejętność referowania literatury przedmiotu, merytorycznego argumentowania, formułowania wniosków i ich syntetyzowania; FP2_K01 - ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie, potrafi inspirować do tego inne osoby; FP2_K03 - potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania. |
| Assessment methods and assessment criteria: |
(in Polish) Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeń, część jednostki zajęciowej poświęcona jest prezentacji koncepcji metodologicznej. Większą część zajęć przeznacza się na analizę przeczytanych artykułów jak również na odpowiednio zorientowaną interpretację utworu literackiego. Studenci pracują na materiale tekstów teoretycznych i tekstach utworów literackich. Ostateczna ocena za ćwiczenia jest wypadkową z ocen za obecności na ćwiczeniach, aktywnego uczestnictwa w zajęciach, kolokwiów cząstkowych. Ocena z egzaminu jest niezależna względem oceny za ćwiczenia. Kryteria oceniania: ocena niedostateczna - student opuścił więcej niż jedną jednostkę zajęciową w semestrze i nie pojawił się na konsultacjach, by omówić zaległy materiał; nie potrafi wymienić podstawowych terminów i kategorii charakterystycznych dla wskazanej szkoły metodologicznej; nie zna nazwisk naukowców reprezentatywnych dla danej koncepcji metodologicznej; ocena dostateczna - student opuścił najwyżej jedną jednostkę zajęciową w semestrze; potrafi wymienić podstawowe kategorie i terminy charakterystyczne dla danej koncepcji metodologicznej oraz potrafi je krótko omówić; potrafi wymienić nazwiska badaczy reprezentatywnych dla danej metodologii; ma podstawową wiedzę o historii doktryn teoretycznych; ocena dobra - student opuścił najwyżej jedną jednostkę zajęciową w semestrze; aktywnie uczestniczył w dyskusjach na ćwiczeniach; potrafi wymienić, zdefiniować lub wyjaśnić podstawowe kategorie i terminy charakterystyczne dla danej koncepcji metodologicznej; potrafi wymienić nazwiska badaczy i tytuły ich najważniejszych prac; potrafi całościowo scharakteryzować daną metodologię; ma świadomość historyczności poszczególnych ujęć teoretycznych; ocena bardzo dobra - student opuścił najwyżej jedną jednostkę zajęciową w semestrze; aktywnie uczestniczył w dyskusjach na ćwiczeniach; potrafi wymienić, zdefiniować lub wyjaśnić podstawowe kategorie i terminy charakterystyczne dla danej koncepcji metodologicznej; potrafi wymienić nazwiska badaczy i tytuły ich najważniejszych prac; potrafi całościowo scharakteryzować daną metodologię; ma świadomość historyczności poszczególnych ujęć teoretycznych; potrafi porównać poszczególne metodologie - ma świadomość ich komplementarności. |
Copyright by Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw.
