Analiza dzieła literackiego

podstawowy

FP1_W01

FP1_W03

FP1_U03

FP1_U04

FP1_U07

FP1_U08

FP1_U09

FP1_K02

Poziom przedmiotu:podstawowy

Cele przedmiotu: ćwiczenia z analizy utworu literackiego służą wykształceniu u uczestników umiejętności uważnej, wnikliwej i systematycznej lektury, dostrzeżenia w dziele jego dominanty kompozycyjnej i stylowej oraz funkcjonalizacji charakterystycznych dlań środków literackich, wyznaczających jego artystyczny charakter i służących realizacji zamysłu literackiego. W miarę możliwości uczą też posługiwania się (poznawaną równolegle na zajęciach z zakresu literaturoznawstwa) terminologią dotyczącą dzieła literackiego.

Na zajęciach wprowadzane są elementy wiedzy z zakresu estetyki literackiej, aksjologii oraz hermeneutyki literackiej.

Wymagania wstępne: szkolna (oparta na dotychczasowym kształceniu) wiedza o budowie utworu literackiego, środkach stylistycznych, formach gatunkowych i historycznej różnorodności literatury.

Treści merytoryczne: Przedmiotem zajęć jest systematyczna analiza wybranych utworów zróżnicowanych gatunkowo (liryka, proza narracyjna, małe gatunki epickie, przykładowe formy dramatyczne, literatura faktu). Analizy ukazują skomplikowanie budowy utworu, funkcje użytych środków artystycznych, różne strategie literackie stosowane przez autorów oraz różne konteksty, których przywołanie jest niezbędne dla zrozumienia dzieła. Utwór literacki traktowany jest jako wielostronne zadanie dla czytelnika.

Ćwiczenia wprowadzają w przygodę lektury, ukazują różnorodne strategie literackie w budowaniu sensów utworu. Pokazują też, jak czytać, żeby nie pozbawić się przyjemności lektury, a zarazem uczynić ją świadomym, uporządkowanym procesem poszukiwania sensu. Prowadzą też do rozpoznania, co w docieraniu do znaczeń jest subiektywne, a w czym można dążyć do zobiektywizowania obserwacji i sądów. Nawiązania do estetyki literackiej oraz aksjologii mają pogłębiać analizę i wprowadzać do świadomości istnienia różnorodnych metod badawczych i koncepcji interpretacyjnych (ogólnie metodologii, np. hermeneutyki, strukturalizmu, fenomenologii).

Teksty teoretyczne:

Wykaz literatury podstawowej:

H.G. Gadamer, Tekst i interpretacja, [w:] tegoż, Język i rozumienie, przeł. P. Dehnel i B. Sierocka, Warszawa 2003.

- M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 1972 lub wyd. następne.

- S. Sawicki, Uwagi o analizie utworu literackiego, w tomie: Poetyka. Interpretacja. Sacrum, Warszawa 1981.

- Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji, red. A. Tyszczyk, E. Fiała, R. Zajączkowski, Lublin 2003.

Wykaz literatury uzupełniającej:

- H. Markiewicz, Interpretacja semantyczna dzieł literackich, w tomie: Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984 (i wyd. nast.).

- J. Sławiński, Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego, w: Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, red. H. Markiewicz i J. Sławiński, Kraków 1976 lub w: tegoż, Próby teoretycznoliterackie, Warszawa 1992.

- J. Sławiński, O problemach „sztuki interpretacji”, w tomie: Dzieło, język, tradycja, Kraków 1988.

- J. Sławiński, Miejsce interpretacji, Gdańsk 2001.

Teksty interpretacyjne:

- Czytamy utwory współczesne. Analizy, red. T. Kostkiewiczowa, I. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Warszawa 1967.

- Dramat polski. Interpretacje, red. J. Ciechowicz, Z. Majchrowski, t. 1, t. 2, Gdańsk 2001.

- Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop, J. Sławiński, Gdańsk 2001.

- Nowela. Opowiadanie. Gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych, red. K. Bartoszyński, M. Jasińska, S. Sawicki, Warszawa 1974 (lub wyd. nast.).

- Sztuka interpretacji, wybór i oprac. H. Markiewicz, t. 1, Wrocław 1971, t. 2, Wrocław 1973.

FP1_W01. Student ma podstawową wiedzę o zakresie i znaczeniu filologii polskiej w obszarze nauk humanistycznych i w systemie kultury narodowej, zna jej aksjologiczny horyzont.

FP1_W03. Student zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu literaturoznawstwa.

FP1_U03. Student umie, kierując się wskazówkami naukowego opiekuna, w sposób samodzielny zdobywać informacje naukowe i rozwijać kompetencje badawcze.

FP1_U04. Student potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa, potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę i interpretację dzieła literackiego w celu odsłonięcia jego znaczeń, aksjologicznych horyzontów, kontekstowych odniesień do tradycji literackiej i kulturowej, społecznych uwikłań i miejsca w procesie historyczno-kulturowym.

FP1_U07. Student posiada umiejętność referowania literatury przedmiotu, merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków.

FP1_U08 Student umie przygotować typowe prace pisemne w języku polskim, z zakresu filologii polskiej, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i informacji pochodzących z mediów tradycyjnych i elektronicznych.

FP1_K02 Student potrafi współdziałać w grupie, przyjmując w niej różne role i kierując się wskazówkami opiekuna naukowego.

Cele przedmiotu: ćwiczenia z analizy utworu literackiego służą wykształceniu u uczestników umiejętności uważnej, wnikliwej i systematycznej lektury, dostrzeżenia w dziele jego dominanty kompozycyjnej i stylowej oraz funkcjonalizacji charakterystycznych dlań środków literackich, wyznaczających jego artystyczny charakter i służących realizacji zamysłu literackiego. W miarę możliwości uczą też posługiwania się (poznawaną równolegle na zajęciach z poetyki) terminologią dotyczącą budowy dzieła.

Treści merytoryczne: Przedmiotem zajęć jest systematyczna analiza wybranych utworów zróżnicowanych gatunkowo (liryka, proza narracyjna, małe gatunki epickie, przykładowe formy dramatyczne, literatura faktu). Analizy ukazują skomplikowanie budowy utworu, funkcje użytych środków artystycznych, różne strategie literackie stosowane przez autorów oraz różne konteksty, których przywołanie jest niezbędne dla zrozumienia dzieła. Utwór literacki traktowany jest jako wielostronne zadanie dla czytelnika. Ćwiczenia wprowadzają w przygodę lektury, ukazują różnorodne strategie literackie w budowaniu sensów utworu. Pokazują też, jak czytać, żeby nie pozbawić się przyjemności lektury, a zarazem uczynić ją świadomym, uporządkowanym procesem poszukiwania sensu. Prowadzą też do rozpoznania, co w docieraniu do znaczeń jest subiektywne, a w czym można dążyć do zobiektywizowania obserwacji i sądów.

opis ECTS: 2 pkt

30 godzin - zajęcia

30 godzin- przygotowanie do zajęć

Ocenę niedostateczną otrzymuje student, który nie posiada żadnej wiedzy na temat metod analizy i interpretacji dzieła literackiego, który nie rozumie podstawowych pojęć i terminów służących opisowi. Ocenę niedostateczną otrzymuje student, który nie potrafi podjąć samodzielnej próby analizy i interpretacji dzieła literackiego.

Ocenę dostateczną otrzymuje student , który rozumie pojęcie analizy i interpretacji i jest świadom, że istnieją różne metody badania dzieła literackiego. Ponadto, student, który podejmuje próbę użycia podstawowych terminów i narzędzi badawczych z zakresu literaturoznawstwa w odniesieniu do dzieła i który gotów jest sformułować krytyczną opinię zachęcającą go do pogłębienia własnej wiedzy i orientacji w kulturze.

Ocenę dobrą otrzymuje student, który zna współczesne metody analizy i interpretacji dzieła literackiego i potrafi je wymienić. Ponadto student, który potrafi we właściwym kontekście posłużyć się terminami i narzędziami badawczymi w celu sformułowania samodzielnych wniosków oraz ten, który potrafi podjąć właściwą próbę krytycznej oceny własnej wiedzy literaturoznawczej.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje student, który zna metody analizy i interpretacji dzieła literackiego oraz który potrafi sprawnie, z pełną świadomością posługiwać się terminami i narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa. Ponadto na ocenę bardzo dobrą wymagana jest umiejętność krytycznej oceny własnych kompetencji badawczych i chęć konfrontowania ich z najnowszymi ustaleniami i opiniami ekspertów.

Wymagania wstępne: podstawowa wiedza o budowie utworu literackiego, środkach stylistycznych i formach gatunkowych. Znajomość historii literatury w zakresie określonym przez program szkoły średniej.

Metody:

- praca z tekstem literackim pod kierunkiem wykładowcy.

- dyskusja

- samodzielna analiza wybranych fragmentów literatury przedmiotu

- praca w grupie

Formy zaliczenia:

- kolokwium semestralne (na zakończenie I semestru)

- praca pisemna na zakończenie II semestru (praca roczna) na ocenę.

Na ocenę końcową wpływa także aktywność studenta na zajęciach i dobra frekwencja.