(in Polish) Historia Literatury Polskiej-Młoda Polska-wykład

Zajęcia wprowadzają studenta w zagadnienia historii literatury polskiej lat 1890-1918. Dają wiedzę na temat podstawowych zjawisk artystycznych epoki, będących zarówno kontynuacją tradycji literackiej od początku XIX wieku, jak i wynikających z dokonujących się w jej obrębie przewartościowań. Służą wykształceniu umiejętności rozpoznawania i opisywania zjawisk istotnych dla literatury przełomu XIX i XX wieku, a także określania kształtujących ją kategorii kulturowej świadomości.

Zajęcia służą wyrobieniu umiejętności:

- opisu literatury lat 1890-1918 w porządku synchronicznym oraz diachronicznym ze wskazaniem na jej paradygmat światopoglądowy i estetyczny.

- rozpoznawania i opisywania zjawisk literackich decydujących o fenomenie epoki – zjawisk z zakresu genologii, estetyki oraz ujawniającej się w literaturze świadomości kulturowej (doświadczenia kryzysu scjentystycznego wraz z przeżyciem rozpadu XIX-wiecznych konwencji kultury i strategii pisarskich).

- rozpoznawania podstawowych wyznaczników dynamiki epoki, manifestujących się w różnych nurtach światopoglądowych

- określenia specyfiki wewnętrznej cezury roku 1900 i przypisania ujawniających ją zjawisk literackich określonym ośrodkom życia literackiego i kulturalnego.

- umiejętności interpretacji dorobku epoki w perspektywie jej tradycji badawczej.

- w ramach efektu FP1_W14 ( ma uporządkowaną wiedzę o kryteriach periodyzacji literatury polskiej, kanonicznych dziełach literackich z poszczególnych epok oraz zna zasady analizy i interpretacji ich kontekstów kulturowych) student ma wiedzę o literaturze lat 1890-1918 w jej porządku synchronicznym oraz diachronicznym oraz jej paradygmacie światopoglądowym i estetycznym: zna najważniejsze daty określające dynamikę przemian epoki (rok 1890, 1900, 1910, 1914, 1918, kontrowersje wokół znaczenia roku 1905); wie, co oznaczają pojęcia takie, jak: kryzys scjentystyczny, dekadentyzm, modernizm, oraz terminy: impresjonizm, symbolizm, ekspresjonizm, groteska. zna pojęcia filozoficzne - nietzscheanizm, platonizm, franciszkanizm, nirwana, hedonizm, Bergsonowskie elan vital, intuicjonizm, modernizm katolicki; kma wiedzę o zjawiskach z zakresu wzajemnej relacji sztuk - pojęcie ut pictura poesis w jego modernistycznej interpretacji, Baudelaire'owska idea korespondencji sztuk, Wagnerowska idea dzieła totalnego, symbolistyczna koncepcja sztuki synestezyjnej. Zna zjawiska z zakresu życia literackiego, decydujące o fenomenie epoki, ośrodki życia literackiego z ich specyfiką (rodzajem środowiska artystycznego, jego miejscem w chronologicznym rozwoju epoki, jego najważniejszymi dokonaniami); ma wiedzę o dokonujących się pod wpływem kultury masowej zmianach form życia literackiego (zmianach formuły salonu literackiego, pojawieniem się kawiarni literackiej, rozwoju prasy artystycznej, kabarecie literackim). Ma wiedzę o zjawiskach charakterystycznych dla młodopolskiej prozy, dramatu, liryki oraz krytyki literackiej; ma wiedzę o dynamice przemian w obszarze poszczególnych rodzajów literackich, zespolonej z dynamiką przemian światopoglądowych epok.

- w ramach efektu FP1_U02 (posiada podstawowe umiejętności w zakresie formułowania problemów badawczych, doboru metod i narzędzi badawczych oraz prezentowania wyników przeprowadzonych badań w sposób zgodny z normami języka polskiego) student potrafi formułować problemy badawcze w odniesieniu do literatury przełomu XIX w., jej dynamiki, prądów artystycznych, recepcji nurtów filozoficznych oraz przemian estetycznych, rodzajowych i gatunkowych.

- w ramach efektu FP1_U04 (potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa, potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę i interpretację dzieła literackiego w celu odsłonięcia jego znaczeń, aksjologicznych horyzontów, kontekstowych odniesień do tradycji literackiej i kulturowej, społecznych uwikłań i miejsca w procesie historyczno-kulturowym) student potrafi posługiwać się narzędziami literaturoznawczymi w celu analizy i interpretacji utworów powstających na przełomie XIX i XX wieku, odsłaniając ich sensy, odniesienia do kontekstów literackich, artystycznych i kulturowych.

w ramach efektu FP1_U07 (posiada umiejętność referowania literatury przedmiotu, merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków) student posiada umiejętność referowania literatury przedmiotowej dotyczącej twórczości literackiej przełomu XIX i XX w. i jej kontekstów kulturowych.

w ramach efektu FP1_K06 (ma świadomość roli wiedzy o kulturze, języku i literaturze w budowaniu tożsamości narodowej i rozwijaniu dialogu społecznego na poziomie lokalnym, krajowym i globalnym) student ma świadomość rangi literatury przełomu XIX i XX wieku w kształtowaniu narodowej tożsamości ze względu na rolę tej literatury w życiu narodu pod zaborami.

egzamin ustny, przeprowadzony za pomocą MS Teams

Ocena dostateczna – student potrafi:

- opisać literaturę lat 1890-1918 w porządku synchronicznym oraz diachronicznym ze wskazaniem na jej paradygmat światopoglądowy i estetyczny – 1. wskazując najważniejsze daty określające dynamikę przemian epoki (rok 1890, 1900, 1910, 1914, 1918, 2. używając takich pojęć, jak: kryzys scjentystyczny, dekadentyzm, modernizm, 3. posługując się terminami określającymi prądy artystyczne (impresjonizm, symbolizm, ekspresjonizm, groteska), 4. identyfikując podstawowe dla epoki nurty i pojęcia filozoficzne - nietzscheanizm, platonizm, franciszkanizm, nirwana, hedonizm, Bergsonowskie elan vital, intuicjonizm, modernizm katolicki, 5. wyjaśniając zjawisk wzajemnej relacji sztuk.

- rozpoznać i wskazać z nazwy zjawiska z zakresu życia literackiego, decydujące o fenomenie epoki, dokonując ich pogłębionej interpretacji ze względu na reprezentowane przez nie wartości artystyczne - 1.potrafi wskazać ośrodki życia literackiego, 2.dokonujące się pod wpływem kultury masowej zmiany form życia literackiego ze wskazaniem na zmianę formuły salonu literackiego oraz pojawienie się kawiarni literackiej i rozwój prasy.

– rozpoznać i opisać zjawiska z zakresu poetyki: potrafi wskazać cechy charakterystyczne młodopolskiej prozy, dramatu, liryki oraz krytyki literackiej w odniesieniu do wymienionych z nazwy prądów artystycznych.

Ocena dostateczna plus – student potrafi:

- opisać literaturę lat 1890-1918 w porządku synchronicznym oraz diachronicznym ze wskazaniem na jej paradygmat światopoglądowy i estetyczny – 1. wskazując najważniejsze daty określające dynamikę przemian epoki (rok 1890, 1900, 1910, 1914, 1918, kontrowersje wokół znaczenia roku 1905), 2. używając takich pojęć, jak: kryzys scjentystyczny, dekadentyzm, modernizm z umiejętnością ich zdefiniowania, 3. posługując się terminami określającymi prądy artystyczne (impresjonizm, symbolizm, ekspresjonizm, groteska), ze zrozumieniem je definiując, 4. identyfikując podstawowe dla epoki nurty i pojęcia filozoficzne - nietzscheanizm, platonizm, franciszkanizm, nirwana, hedonizm, Bergsonowskie elan vital, intuicjonizm, modernizm katolicki, z omówieniem ich chronologii, 5. wyjaśniając zjawisk wzajemnej relacji sztuk – Baudelaire'owską ideę korespondencji sztuk, Wagnerowską ideę dzieła totalnego, koncepcję sztuki synestezyjnej.

- rozpoznać i wskazać z nazwy zjawiska z zakresu życia literackiego, decydujące o fenomenie epoki, dokonując ich pogłębionej interpretacji ze względu na reprezentowane przez nie wartości artystyczne - 1.potrafi wskazać ośrodki życia literackiego charakteryzując ich specyfikę, 2.dokonujące się pod wpływem kultury masowej zmiany form życia literackiego ze wskazaniem na zmianę formuły salonu literackiego oraz pojawienie się kawiarni literackiej i rozwój prasy, z ich reprezentatywnymi przykładami.

– rozpoznać i opisać zjawiska z zakresu poetyki: potrafi wskazać cechy charakterystyczne młodopolskiej prozy, dramatu, liryki oraz krytyki literackiej w odniesieniu do wymienionych z nazwy prądów artystycznych, z przywołaniem autorów właściwych dla identyfikowanych zjawisk.

Ocena dobra – student potrafi:

- opisać literaturę lat 1890-1918 w porządku synchronicznym oraz diachronicznym ze wskazaniem na jej paradygmat światopoglądowy i estetyczny – 1. wskazując najważniejsze daty określające dynamikę przemian epoki (rok 1890, 1900, 1910, 1914, 1918, kontrowersje wokół znaczenia roku 1905) wraz ze wskazaniem na zjawiska będące podstawą ich wyodrębnienia, 2. używając takich pojęć, jak: kryzys scjentystyczny, dekadentyzm, modernizm z umiejętnością ich zdefiniowania - odwołującego się do XX-wiecznych przemian tradycji badawczej, 3. posługując się terminami określającymi prądy artystyczne (impresjonizm, symbolizm, ekspresjonizm, groteska), ze zrozumieniem je definiując, omawiając ich literacką egzemplifikację, 4. identyfikując podstawowe dla epoki nurty i pojęcia filozoficzne - nietzscheanizm, platonizm, franciszkanizm, nirwana, hedonizm, Bergsonowskie elan vital, intuicjonizm, modernizm katolicki, z omówieniem ich chronologii, umiejętnością ich zdefiniowania, 5. wyjaśniając zjawisk wzajemnej relacji sztuk – Baudelaire'owską ideę korespondencji sztuk, Wagnerowską ideę dzieła totalnego, koncepcję sztuki synestezyjnej - z omówieniem ich egzemplifikacji.

- rozpoznać i wskazać z nazwy zjawiska z zakresu życia literackiego, decydujące o fenomenie epoki, dokonując ich pogłębionej interpretacji ze względu na reprezentowane przez nie wartości artystyczne - 1.potrafi wskazać ośrodki życia literackiego charakteryzując ich specyfikę i historyczne ukształtowanie, 2.dokonujące się pod wpływem kultury masowej zmiany form życia literackiego ze wskazaniem na zmianę formuły salonu literackiego oraz pojawienie się kawiarni literackiej i rozwój prasy, z ich reprezentatywnymi przykładami, wskazując na właściwą im chronologię współgrającą z chronologią epoki.

– rozpoznać i opisać zjawiska z zakresu poetyki: potrafi wskazać cechy charakterystyczne młodopolskiej prozy, dramatu, liryki oraz krytyki literackiej w odniesieniu do wymienionych z nazwy prądów artystycznych, z przywołaniem autorów właściwych dla identyfikowanych zjawisk, z umiejętnością dokonania interpretacji reprezentatywnych utworów literackich ze względu na specyfikę omawianych zjawisk.

Ocena dobra plus – student potrafi:

- opisać literaturę lat 1890-1918 w porządku synchronicznym oraz diachronicznym ze wskazaniem na jej paradygmat światopoglądowy i estetyczny – 1. wskazując najważniejsze daty określające dynamikę przemian epoki (rok 1890, 1900, 1910, 1914, 1918, kontrowersje wokół znaczenia roku 1905) wraz ze wskazaniem na zjawiska będące podstawą ich wyodrębnienia, a także z omówieniem najważniejszych dokonań epoki w obrębie wskazanych odcinków czasowych, 2. używając takich pojęć, jak: kryzys scjentystyczny, dekadentyzm, modernizm z umiejętnością ich zdefiniowania - odwołującego się do XX-wiecznych przemian tradycji badawczej, wskazującym na formy ich ujawniania się w literaturze z całym bogactwem generowanych wątków i motywów literackich, 3. posługując się terminami określającymi prądy artystyczne (impresjonizm, symbolizm, ekspresjonizm, groteska), ze zrozumieniem je definiując, omawiając ich literacką egzemplifikację, ze wskazaniem na dokonywane w ich obrębie eksperymenty, 4. identyfikując podstawowe dla epoki nurty i pojęcia filozoficzne - nietzscheanizm, platonizm, franciszkanizm, nirwana, hedonizm, Bergsonowskie elan vital, intuicjonizm, modernizm katolicki, z omówieniem ich chronologii, umiejętnością ich zdefiniowania, omówieniem ich literackiej obecności w twórczości reprezentatywnych dla nich twórców i utworów literackich , 5. wyjaśniając zjawisk wzajemnej relacji sztuk – Baudelaire'owską ideę korespondencji sztuk, Wagnerowską ideę dzieła totalnego, koncepcję sztuki synestezyjnej - z omówieniem ich egzemplifikacji oraz wskazaniem na rolę w rozwoju prądów artystycznych.

- rozpoznać i wskazać z nazwy zjawiska z zakresu życia literackiego, decydujące o fenomenie epoki, dokonując ich pogłębionej interpretacji ze względu na reprezentowane przez nie wartości artystyczne - 1.potrafi wskazać ośrodki życia literackiego charakteryzując ich specyfikę i historyczne ukształtowanie, jego wpływ na dynamikę rozwoju artystycznego epoki, 2.dokonujące się pod wpływem kultury masowej zmiany form życia literackiego ze wskazaniem na zmianę formuły salonu literackiego oraz pojawienie się kawiarni literackiej i rozwój prasy, z ich reprezentatywnymi przykładami, wskazując na właściwą im chronologię współgrającą z chronologią epoki, charakteryzując je ze względu na ich geografię literacką.

– rozpoznać i opisać zjawiska z zakresu poetyki: potrafi wskazać cechy charakterystyczne młodopolskiej prozy, dramatu, liryki oraz krytyki literackiej w odniesieniu do wymienionych z nazwy prądów artystycznych, z przywołaniem autorów właściwych dla identyfikowanych zjawisk, z umiejętnością dokonania interpretacji reprezentatywnych utworów literackich ze względu na specyfikę omawianych zjawisk, ze wskazaniem na proces przekraczania granic między rodzajami i gatunkami.

Ocena bardzo dobra – student potrafi:

- opisać literaturę lat 1890-1918 w porządku synchronicznym oraz diachronicznym ze wskazaniem na jej paradygmat światopoglądowy i estetyczny – 1. wskazując najważniejsze daty określające dynamikę przemian epoki (rok 1890, 1900, 1910, 1914, 1918, kontrowersje wokół znaczenia roku 1905) wraz ze wskazaniem na zjawiska będące podstawą ich wyodrębnienia, a także z omówieniem najważniejszych dokonań epoki w obrębie wskazanych odcinków czasowych, ze wskazaniem zmian w postrzeganiu epoki z perspektywy różnic w określaniu jej chronologii 2. używając takich pojęć, jak: kryzys scjentystyczny, dekadentyzm, modernizm z umiejętnością ich zdefiniowania - odwołującego się do XX-wiecznych przemian tradycji badawczej, wskazującym na formy ich ujawniania się w literaturze z całym bogactwem generowanych wątków i motywów literackich, a także uwzględniającym perspektywę ich opisu w przestrzeni modernizmu jako wielkiej formacji kulturowej 3. posługując się terminami określającymi prądy artystyczne (impresjonizm, symbolizm, ekspresjonizm, groteska), ze zrozumieniem je definiując, omawiając ich literacką egzemplifikację, ze wskazaniem na dokonywane w ich obrębie eksperymenty estetyczne oraz ich rolę w dynamice młodopolskich przemian światopoglądowych 4. identyfikując podstawowe dla epoki nurty i pojęcia filozoficzne - nietzscheanizm, platonizm, franciszkanizm, nirwana, hedonizm, Bergsonowskie elan vital, intuicjonizm, modernizm katolicki, z omówieniem ich chronologii, umiejętnością ich zdefiniowania, omówieniem ich literackiej obecności w twórczości reprezentatywnych dla nich twórców i utworów literackich , a także określeniem ich miejsca w przemianach światopoglądowych epoki 5. wyjaśniając zjawisk wzajemnej relacji sztuk – Baudelaire'owską ideę korespondencji sztuk, Wagnerowską ideę dzieła totalnego, koncepcję sztuki synestezyjnej - z omówieniem ich egzemplifikacji oraz wskazaniem na rolę w rozwoju prądów artystycznych i rolę w przemianach artystycznych epoki.

- rozpoznać i wskazać z nazwy zjawiska z zakresu życia literackiego, decydujące o fenomenie epoki, dokonując ich pogłębionej interpretacji ze względu na reprezentowane przez nie wartości artystyczne - 1.potrafi wskazać ośrodki życia literackiego charakteryzując ich specyfikę i historyczne ukształtowanie, jego wpływ na dynamikę rozwoju artystycznego epoki, podając jego najważniejsze dokonania wymienione z nazwy i poddane pogłębionej interpretacji w perspektywie specyfiki całej epoki, 2.dokonujące się pod wpływem kultury masowej zmiany form życia literackiego ze wskazaniem na zmianę formuły salonu literackiego oraz pojawienie się kawiarni literackiej i rozwój prasy, z ich reprezentatywnymi przykładami, wskazując na właściwą im chronologię współgrającą z chronologią epoki, charakteryzując je ze względu na ich geografię literacką, a także lokalizując w ich obrębie konkretne postacie z życia artystycznego epoki i ich - określony z tytułu - dorobek artystyczny.

– rozpoznać i opisać zjawiska z zakresu poetyki: potrafi wskazać cechy charakterystyczne młodopolskiej prozy, dramatu, liryki oraz krytyki literackiej w odniesieniu do wymienionych z nazwy prądów artystycznych, z przywołaniem autorów właściwych dla identyfikowanych zjawisk, z umiejętnością dokonania interpretacji reprezentatywnych utworów literackich ze względu na specyfikę omawianych zjawisk, ze wskazaniem na proces przekraczania granic między rodzajami i gatunkami, a także wskazać na przemiany w obrębie poszczególnych gatunków literackich.