Methodology of Linguistic Studies

Celem zajęć jest rozwijanie świadomości metodologicznej studenta, zapoznanie go z typami refleksji metodologicznej, a także kształcenie umiejętności doboru metod badania naukowego.

Cel główny realizowany jest poprzez omówienie następujących tematów:

-Stosunek metodologii do systemu wiedzy naukowej i filozoficznej.

-Typy refleksji metodologicznej w naukach humanistycznych.

-Metodologiczne rozumienie pojęć: znak, język, mowa, działalność językowa, tekst, dyskurs.

-Paradygmaty naukowe w lingwistyce (ewolucjonizm, młodogramatyzm, psychologizm, strukturalizm, funkcjonalizm, kognitywizm).

-Językoznawstwo diachroniczne i synchroniczne.

-Metodologiczne problemy lingwistyki diachronicznej a status poznawczy nauk historycznych (metoda historyczna, metoda retrospektywna, metoda historyczno-porównawcza, metoda rekonstrukcji wewnętrznej).

-Metoda analizy konceptualnej i jej zastosowanie w badaniach onomazjologicznych i etymologicznych.

-O prawach językowych i metodach statystycznych w badaniach językoznawczych.

-Metodologiczne zagadnienia lingwistyki synchronicznej (różnorodne pojęcia systemu językowego i problemy jego opisu).

-Metodologiczne problemy teorii komunikacji.

-Z zagadnień socjolingwistyki.

-Językowy obraz świata w świetle metodologicznych problemów lingwistyki kognitywnej.

-O metodach badań idiolektu.

-Metodologiczny aspekt kultury języka.

-Metalingwistyka i analiza tekstów językoznawczych.

-Postmodernizm w lingwistyce.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

1. Baudouin de Courtenay, J. O zadaniach językoznawstwa, [w:] J. Baudouin de Courtenay, Dzieła wybrane, tom 1, Warszawa 1974, s. 176 – 201.

2. Bobrowski, I. Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.

3. Fleischer, M. Obraz świata. Ujęcie z punktu widzenia teorii systemów i konstruktywizmu, [w:] Język a Kultura, tom 13, Wrocław 2000.

4. Fleischer, M. Zarys ogólnej teorii komunikacji, [w:] Mechanizmy perswazji i manipulacji, Łask, 2007, s. 29 – 72.

5. Ivić, M. Kierunki w lingwistyce, Wrocław-Warszawa-Kraków 1975.

6. Językowy obraz świata, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 1999.

7. Leszczak, O. Szkic typologiczny metodologii nauk humanistycznych, [w:] The Peculiarity of Man, vol. 6, Warszawa – Kielce 2001, s. 617 – 636.

8. Perlin, J. Metodologia językoznawstwa diachronicznego, Warszawa 2004.

9. Preyzner, M. Status tekstów uznawanych za językoznawcze, [w:] Językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne, pod red. J. Sambor, J. Linde-Usiekniewicz, R. Huszczy, Warszawa 1993, s. 235 – 246.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

1. Ajdukiewicz, K. Zagadnienia i kierunki w filozofii, Kęty – Warszawa 2004.

2. Jakobson, R. Poetyka w świetle językoznawstwa, [w:] W poszukiwaniu istoty języka, tom II, Warszawa 1989, s. 77 – 124.

3. Mańczak, W. Z zagadnień językoznawstwa ogólnego, Wrocław 1970.

4. Saussure, F. Szkice z językoznawstwa ogólnego, Warszawa 2004.

5. Searle, J. Czym jest akt mowy?, „Pamiętnik Literacki” 1980 nr 2.

Po zakończeniu kursu student:

-zna na poziomie rozszerzonym terminologię nauk

humanistycznych z zakresu językoznawstwa

-ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę, obejmującą

wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w

obszarze językoznawstwa; ma uporządkowaną i pogłębioną

wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tych

zakresach i kierunkach ich rozwoju

-ma uporządkowaną wiedzę o kryteriach periodyzacji

historii języka polskiego i jego kontekstach kulturowych;

zna badania i dorobek krytyczny z zakresu historii języka

-ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu

współczesnego językoznawstwa

-zna współczesne metody analizy zjawisk językowych;

-potrafi integrować w swym warsztacie naukowym

narzędzia badawcze z zakresu różnych dziedzin

językoznawstwa, potrafi przeprowadzić krytyczną analizę zjawisk językowych;

- ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę

uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze

przez całe życie, potrafi inspirować do tego inne osoby.

Zaliczenie pierwszego semestru (bez oceny) odbywa się na podstawie obecności na zajęciach (dopuszczalna jest jedna nieusprawiedliwione nieobecność). Zaliczenie całego przedmiotu odbywa się na podstawie przygotowanej przez studenta pracy rocznej oraz sprawdzianu wiadomości z zakresu podstawowych problemów metodologii badań nad językiem.

Przy ocenie końcowej brana jest pod uwagę średnia ocen z pracy rocznej oraz sprawdzianu wiadomości:

2.0 Poniżej 50% punktów uzyskanych łącznie z pracy i sprawdzianu wiadomości

3.0 Od 50%-60% punktów uzyskanych łącznie z pracy i sprawdzianu wiadomości

3.5 Powyżej 60%-70% punktów uzyskanych łącznie z pracy i sprawdzianu wiadomości

4.0 Powyżej 70%-80% punktów uzyskanych łącznie z pracy i sprawdzianu wiadomości

4.5 Powyżej 80%-90% punktów uzyskanych łącznie z pracy i sprawdzianu wiadomości

5.0 Powyżej 90%-100% punktów uzyskanych łącznie z pracy i sprawdzianu wiadomości.

Efekty w obszarze wiedzy są osiągane takimi metodami, jak: dyskusja, dyskusja panelowa, metoda podająca, a weryfikowane za pomocą kolokwium.

Efekty w obszarze umiejętności są osiągane takimi metodami, jak: analiza tekstów, a weryfikowane za pomocą sprawdzianów pisemnych i oceny odpowiedzi ustnych.

Efekty w obszarze kompetencji społecznych są osiągane za pomocą metod poszukujących, a weryfikowane przez ocenę ciągłą.