Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

(in Polish) Sztetl - getto - Warsze. Żydowska kultura i historia Warszawy oraz Mazowsza

General data

Course ID: WH-KU-K-SZ
Erasmus code / ISCED: (unknown) / (unknown)
Course title: (unknown)
Name in Polish: Sztetl - getto - Warsze. Żydowska kultura i historia Warszawy oraz Mazowsza
Organizational unit: Institute of Classical Philology and Cultural Studies
Course groups: (in Polish) Konwersatoria ogólnowydziałowe
ECTS credit allocation (and other scores): (not available) Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.

view allocation of credits
Language: Polish
Learning outcome code/codes:

enter learning outcome code/codes

Short description: (in Polish)

Konwersatorium poświęcone jest wielokulturowemu wymiarowi Warszawy oraz miasteczek Mazowsza – skupione przede wszystkim na tematyce żydowskiej.

Jako klucz do podjęcia dyskusji o rozmaitych elementach polsko-żydowskiej kultury, wybrana została topografia.

Zajęcia celowo podzielono na dwa bloki: W jednym z nich tematem badań są małe sztetle - rozsiane w niedalekich okolicach stolicy.

Drugi blok skoncentrowany jest wokół tematu żydowskiej Warszawy – najważniejszego dla Żydów europejskich centra kultury. Ta część zajęć ma cele przede wszystkim możliwość zdobycia wiedzy o różnorodności w obrębie żydowskiej kulturyKonwersatorium podejmuje również temat II wojny światowej. Spojrzenie na przestrzeń miasta przez pryzmat getta, potem zaś wielkiej pustki – stanowi ważną część rozważań podczas naszych spotkań. Równie ważna będzie również historia i topografia powojennej żydowskiej Warszawy – miejsca pamięci, inicjatyw lokalnych, miejsca symbole – jak Dworzec Gdański czy siedziba TSKŻ.

Full description: (in Polish)

Konwersatorium poświęcone jest wielokulturowemu wymiarowi Warszawy oraz miasteczek Mazowsza – skupione przede wszystkim na tematyce żydowskiej. Kultura żydowska jako nieodłączna część kultury polskiej silnie wpłynęła na przestrzeń miast, życie ich mieszkańców.

Kluczem do podjęcia dyskusji o poszczególnych zagadnieniach (takich jak m.in. różnorakie odłamy religijne, „konflikt” między asymilacją a ortodoksją) jest topografia. Poszczególne miasteczka i ich historie, a także miejsca na mapie Warszawy stają się przyczynkiem do dyskusji o szerszych zagadnieniach społecznych, kulturowych i historycznych.

Zajęcia celowo podzielono na dwa bloki: W jednym z nich tematem badań są małe sztetle („sztetl” – z języka jidysz „miasteczko", zdrobnienie od „sztot” – „miasto") rozsiane w niedalekich okolicach stolicy, np. miejscowości typowo letniskowe – jak Otwock czy Falenica, mikro centra religijne – jak chasydzka Góra Kalwaria. Drugi blok skoncentrowany jest wokół tematu żydowskiej Warszawy – najważniejszego dla Żydów europejskich centra kultury – miejsca działań szeregu inicjatyw społecznych, kulturalnych, religijnych. Ta część zajęć ma cele przede wszystkim możliwość zdobycia wiedzy o różnorodności w obrębie żydowskiej kultury (Żydzi asymilowani, ortodoksi, język hebrajski, jidysz a język polski etc.) Konwersatorium podejmuje również temat II wojny światowej. Spojrzenie na przestrzeń miasta przez pryzmat getta, potem zaś wielkiej pustki – stanowi ważną część rozważań podczas naszych spotkań. Równie ważna będzie również historia i topografia powojennej żydowskiej Warszawy – miejsca pamięci, inicjatyw lokalnych, miejsca symbole – jak Dworzec Gdański czy siedziba TSKŻ.

Część zajęć zaplanowana jest jako unikatowe warsztaty w przestrzeni Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie. (Jako, że Prowadząca zajęcia jest również Specjalistą ds. Edukacji w MHŻP, a w czasie letniego semestru w przestrzeni wystaw czasowych tej instytucji odbywać będzie się wystawa "Warszawa, Warsze". )

Uwaga! Pewna część zajęć przewidziana została jako zajęcia w przestrzeni miejskiej – czyli poza Uniwersytetem. Ponadto zaplanowano nieobowiązkową wizytę w jednej z podwarszawskich miejscowości.

Tematy poszczególnych zajęć to:

• Fenomen przedwojennych sztetli - wprowadzenie

• Góra Kalwaria – chasydzi

• Otwock, Falenica – podwarszawskie letniska – architektura zdrojowa, „świdermajer”

• Żyrardów – udział Żydów w rozwoju przemysłu

• Szmulowizna i Kirkut Bródnowski – Józef Salomon Sonnenberg i inni pierwsi ważni Żydzi warszawscy.

• Muranów – enklawa języka jidysz, małych zakładów rzemieślniczych, sklepików etc.

• Tłomackie 13 – żydowska tradycja i kultura zasymilowana i zeuropeizowana.

• Wielka synagoga na Tłomackiem/ Synagoga Nożyków/ chasydzkie sztible. Różnorodność życia religijnego.

• Karcelak i Stawki – półświatek przestępczy dawnej Warszawy

• Galeria Luxenburga – kulturalne życie miasta w dwudziestoleciu międzywojennym

• Grochów - historia warszawskiego kibucu

• Cmentarz na ul. Okopowej – największa żydowska nekropolia Mazowsza.

• „Nieistniejące miasto” – getto warszawskie.

• Topografia pustki – Warszawa tuż po II wojnie światowej

• Dworzec Gdański – Żydzi w PRL, różnorodność opcji politycznych, marzec 1968

• (Nie)zatarte ślady – pomniki, miejsca pamięci – sztuka upamiętniania

+ zajęcia w Muzeum Historii Żydów Polskich i zajęcia terenowe

Bibliography: (in Polish)

Lektury:

Antologia poezji żydowskiej, Warszawa 1986 (fragmenty)

B. Bohdziewicz, M. Stopa, Kapliczki warszawskie, 2011

S. Chutnik, Warszawa kobiet, Warszawa 2011

M. Edelman, I była miłość w getcie, Warszawa 2009

B. Engelking, J. Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Warszawa 2013

Getto warszawskie. Cierpienie, walka, pamięć, oprac. A. K. Kunert, Z. Walkowski, Warszawa 2008.

E. Janicka, Festung Warschau, Warszawa 2011 (fragmenty)

S. Koper, Życie prywatne elit artystycznych Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2012

M. Kwiatkowski, Wrzesień 1939 roku w Warszawskiej Rozgłośni Polskiego Radia, Warszawa 1984

Jerzy S. Majewski, Warszawa nieodbudowana. Żydowski Muranów i okolice, Warszawa 2012

A. Nadolski, Pani Chłodna (opowieść o warszawskiej ulicy), Warszawa 2008.

P. Opoczyński, Reportaże z warszawskiego getta, Warszawa 2009 (fragmenty)

Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy, T.I,Warszawa 2010

Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy, T. II, Warszawa 2011

Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy,T.III, Warszawa 2012

I. Piotrowski, Chłodna. Wielkość i zapomnienie warszawskiej ulicy w świetle literatury pięknej, wspomnień i fotografii, Warszawa 2008

Wybór źródeł do nauczania o Zagładzie Żydów na okupowanych ziemiach polskich, oprac. pod kier. A. Skibińska, R. Szuchta, Warszawa 2011 (fragmenty)

J. Zieliński, Przedwojenna żydowska Warszawa. Najpiękniejsze fotografie, Warszawa 2012

Złote pszczoły. Żydzi międzywojennej Warszawy. Antologia komiksów, red. M. Powalisz, Warszawa 2011

Żydowska Warszawa dzisiaj, Warszawa 2005

Filmy:

Niedokończony film, reż. Y. Hersonski, 2010 (fragmenty)

Po-lin. Okruchy pamięci, reż. J. Dylewska, 2008 (fragmenty)

Efekty kształcenia i opis ECTS: (in Polish)

Student:

KU2_W02

ma pogłębioną wiedzę w zakresie metodologii badań nauk humanistycznych i wybranych nauk społecznych w oparciu o ogólną metodologię nauk

KU2_W03

zna na poziomie rozszerzonym terminologię z obszaru nauk humanistycznych w od-niesieniu do dyscyplin kulturoznawstwa oraz studiowanych specjalności

H2A_W02

KU2_W06

ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę szczegółową z zakresu studiowanych spe-cjalności, pozwalającą na specjalizowanie się w wybranym kierunku badań kulturo-znawczych

H2A_W04

KU2_W08

ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, wła-ściwych dla kulturoznawstwa z innymi dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowymi obszaru nauk humanistycznych oraz częściowo obszaru nauk społecznych, pozwala-jącą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych

H2A_W05

KU2_W10

zna zaawansowane metody analizy i interpretacji tekstów kultury polskiej i obcej w kontekście wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie kulturoznawstwa oraz pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych

H2A_W07

KU2_W13

posiada uporządkowaną wiedzę na temat różnych religii oraz podstaw prowadzenia dialogu międzyreligijnego

H2A_W06

H2A_W07

KU2_U01

potrafi korzystać z różnorodnych baz danych w celu samodzielnego wyszukiwania literatury przedmiotu jako źródła wiedzy w zakresie nauki o kulturze oraz pokrew-nych dyscyplin humanistycznych i społecznych

H2A_U01

KU2_U03

umie dokonać krytycznej oceny jakości źródła informacji oraz przeprowadzić analizę i ocenę pozyskanej informacji

H2A_U01

KU2_U04

samodzielnie selekcjonuje i wykorzystuje zdobyte informacje, potrafi korzystać z nich w odpowiednio dobranym kontekście

H2A_U01

KU2_U11

potrafi rozpoznać, wyselekcjonować oraz dokonać krytycznej oceny różnego rodzaju polskich i obcych tekstów kultury, zachowując oryginalne podejście do podejmowa-nego problemu

H2A_U05

KU2_U13

posiada pogłębioną umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzysta-niem poglądów własnych oraz innych autorów

H2A_U06

KU2_K01

rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie

H2A_K01

KU2_K02

potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób

H2A_K01

KU2_K03

potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role oraz doskonaląc kompeten-cje i sprawności komunikacyjne

H2A_K02

KU2_K06

ma świadomość znaczenia zachowania dorobku kulturowego ludzkości dla projek-tów rozwoju regionalnego

H2A_K05

KU2_K07

ma świadomość własnej i wspólnej odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego Polski i Europy jako znaków tożsamości człowieka we współczesnym zglobalizowanym świecie

H2A_K05

KU2_K08

jest aktywnym, świadomym i krytycznym uczestnikiem bieżącego życia kulturalnego, wszechstronnie korzystającym z różnych form kultury

H2A_K06

Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

Wykład, warsztaty, praca w grupach, warsztaty w terenie.

Ocenie podlegać będzie przygotowanie do zajęć (możliwe "wejściówki") na podstawie zaleconych wcześniej tekstów z listy lektur.

Pozytywnie oceniana będzie również aktywność na zajęciach.

Wymagana obecność (dopuszczalne 2 nieobecności w semestrze).

Na ocenę końcową wpływ ma:

-obecność,

- aktywność na zajęciach,

- oceny z "wejściówek",

- ocena z kolokwium na koniec zajęć.

This course is not currently offered.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
contact accessibility statement mapa serwisu USOSweb 7.0.4.0-1 (2024-05-13)