Medical Ethics

Etyka medyczna to dziedzina wiedzy, która umożliwia optymalizację opieki zdrowotnej poprzez całościowe a nie ograniczone jedynie do kwestii ściśle medycznych podejście do pacjenta i jego bliskich. Wykłady pozwalają na zapoznanie się z nieempiryczną dziedziną wiedzy jaką jest etyka medyczna. Przedstawione są podstawowe kierunki etyki medycznej mające zastosowanie w opiece zdrowotnej. Studenci poznają także narzędzia służące do praktycznej realizacji zasad etycznych np. procedurę świadomej zgody. Omawiane są kwestie trudnych decyzji etycznych, dylematów moralnych, zasad etycznej współpracy wszystkich stron zaangażowanych w opiekę nad pacjentem. Przedstawiane przypadki służą utrwalaniu wiedzy przekazanej w ramach wykładów i seminariów oraz nabyciu umiejętności w zakresie postępowania etycznego.

Wiedza (student/ka zna i rozumie):

W1 - główne pojęcia, teorie, zasady etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-medycznych;

prawa pacjenta;

W2 - zasady etyczne pracy w zespole, prawidłowe relacje lekarz pacjent, lekarz-bliscy pacjenta, lekarz-pracownicy opieki zdrowotnej, lekarz-społeczeństwo;

W3- wzorce zawodowych postaw etycznych

Umiejętności (student/ka potrafi):

U1 - przestrzegać wzorców etycznych w działaniach zawodowych

U2 - rozpoznawać etyczny wymiar decyzji medycznych, odróżniać aspekty faktualne od normatywnych, wskazywać na czm polega spór etyczny lub konflikt interesów

U3 -przestrzegać praw pacjenta;

U4 - wykazywać odpowiedzialność za podnoszenie swoich kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym;

Kompetencje społeczne (student/ka jest gotów/owa do):

K1 - przestrzegania tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta;

K2 - nawiązania i utrzymania głębokiego i pełnego szacunku kontaktu z chorym;

K3 - stawiania na pierwszym miejscu dobra chorego;

K4 - stałego dokształcania się, mając świadomość własnych ograniczeń i potrzeb edukacyjnych oraz planowania własnej aktywności edukacyjnej;

K5 - uwzględniania w procesie postępowania terapeutycznego subiektywnych potrzeb i oczekiwań pacjenta wynikających z uwarunkowań społeczno-kulturowych,

Nakład pracy studenta:

Udział w wykładach: 15 godzin

Udział w seminariach: 15 godzin

Samodzielne przygotowanie się do seminariów: 15 godzin

Przygotowanie do egzaminu testowego: 10 godzin

Do zaliczenia wykładów - Test pisemny z zakresu informacji przekazywanych podczas wykładów na ocenę.

Do zaliczenia seminariów: Na ocenę przygotowanie prezentacji lub eseju na zadany temat (80%) + aktywność na zajęciach (20%) + obowiązkowa obecność na seminariach.

KRYTERIA OCENIANIA

Efekt uczenia się w zakresie wiedza:

Student/ka potrafi zdefiniować i wykorzystać podstawowe pojęcia, teorie, zasady etyczne oraz prawa pacjenta.

Na ocenę 2 (ndst.) - nie zna podstawowych pojęć, teorii, zasad oraz praw

Na ocenę 3 (dst.) – zna jedynie pojedyncze pojęcia, teorie, zasady oraz prawa

Na ocenę 4 (db.) – zna pojęcia, teorie, zasady oraz prawa i potrafi je porównać

Na ocenę 5 (bdb.) – zna pojęcia, teorie, zasady oraz prawa, potrafi je porównać i prawidłowo wybrać

Efekt uczenia się - w zakresie umiejętności:

Student/ka potrafi analizować, wybierać i uzasadniać etyczne sposoby postępowania w różnych sytuacjach zawodowych

Na ocenę 2 (ndst.) - nie zna podstawowych etycznych sposobów postępowania w różnych sytuacjach zawodowych

Na ocenę 3 (dst.) – zna jedynie pojedyncze etyczne sposoby postępowania w różnych sytuacjach zawodowych,

Na ocenę 4 (db.) – zna etyczne sposoby postępowania w różnych sytuacjach zawodowych, potrafi je porównywać i wybierać

Na ocenę 5 (bdb.) – zna etyczne sposoby postępowania w różnych sytuacjach zawodowych, potrafi je poprawnie wybierać oraz potrafi uzasadnić dokonany wybór

Efekt uczenia się - w zakresie kompetencji społecznych

Student/ka potrafi uwzględniać gradację norm i obowiązków etycznych tak aby decyzje podejmowane w zakresie opieki zdrowotnej jak najlepiej służyły dobru jednostkowemu lub społecznemu

Na ocenę 2 (ndst.) - nie posiada podstawowych kompetencji społecznych w zakresie gradacji norm i obowiązków etycznych

Na ocenę 3 (dst.) – zna jedynie podstawowe pojedyncze przykłady gradacji norm i obowiązków etycznych

Na ocenę 4 (db.) – zna gradację norm i obowiązków etycznych, potrafi je porównywać i wybierać

Na ocenę 5 (bdb.) – zna gradację norm i obowiązków etycznych, potrafi je poprawnie wybierać oraz potrafi uzasadnić dokonany wybór

Cykl składa się z 15 wykładów na których poruszane są najważniejsze zagadnienia z dziedziny etyki medycznej Szczególnie istotny jest wykład pierwszy, który wyjaśnia czym różni się wiedza zdobywana metodami naukowymi od wiedzy uzyskiwanej metodą racjonalnego, logicznie uzasadnianego rozumowania. Etyka medyczna wykorzystuje głównie tę drugą metodę zdobywania wiedzy. Po zaprezentowaniu najważniejszych z punktu widzenia etyki medycznej teorii etycznych pozostałe wykłady poświęcone są wybranym, najistotniejszym z punktu widzenia współczesnej etyki zagadnieniom szczegółowym.

Etyka medyczna to dziedzina wiedzy, która umożliwia optymalizację opieki zdrowotnej poprzez całościowe a nie ograniczone jedynie do kwestii ściśle medycznych podejście do pacjenta i jego bliskich. Wykłady pozwalają na zapoznanie się z nieempiryczną dziedziną wiedzy jaką jest etyka medyczna. Przedstawione są podstawowe kierunki etyki medycznej mające zastosowanie w opiece zdrowotnej. Studenci poznają także narzędzia służące do praktycznej realizacji zasad etycznych np. procedurę świadomej zgody. Omawiane są kwestie trudnych decyzji etycznych, dylematów moralnych, zasad etycznej współpracy wszystkich stron zaangażowanych w opiekę nad pacjentem. Przedstawiane przypadki służą utrwalaniu wiedzy przekazanej w ramach wykładów i nauce praktycznych metod postępowania etycznego.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

1. Łuków P. Pasierski T. Etyka medyczna z elementami filozofii, PZWL 2020

2. Kodeks Etyki Lekarskiej

3. Deklaracja Helsińska WMA,

4. Kubiak R. Prawo medyczne; CH Beck 2017

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

1.Czarkowski M. Etyczno-medyczne aspekty początków ludzkiego życia. Studia bydgoskie, 2015, 9: 129-151.

2. Czarkowski M. Udział osób niezdolnych do wyrażenia zgody w badaniach naukowych w: Prawa człowieka a wyzwania bioetyczne związane z nowymi technologiami. Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa 2018, 47-60.

3. Czarkowski M. Pełnomocnik medyczny - pełniejsza realizacja zasady poszanowania autonomii pacjenta. w: A. Paprocka-Lipińska, R. Budziiński, Etyka w medycynie. Między teorią a praktyką. Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk, 2016 str. 248-262.

4. Czarkowski M.: Kliniczne konsultacje etyczne w Polsce – potrzeby i ograniczenia. Med. Prakt., 2017; 11: 124–129

5. Czarkowski M. Dylematy bioetyczno-medyczne zapłodnienia in vitro w: Sinkiewicz W., Grabowski R. Początek ludzkiego życia – bioetyczne wyzwania i zagrożenia, Dom Wydawniczy Margrafsen, Bydgoszcz, 2016, str. 41-68.

Tatarkiewicz W. Historia filozofii. PWN Warszawa 2020

6. Oświadczenie pro futuro jako nowa forma relacji pomiędzy rodziną pacjentem a lekarzem. Rozdział w monografii Oświadczenie pacjenta pro futuro jako problem medyczny, etyczny, teologiczny i prawny pod red. M. Machinek, M. Prusak, M. Zadorożny. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego 2020, str. 55-72

7. Czarkowski M. Etyka Lekarska. w: Majkowski J., Doroszewska A., Brzozowski T. Wyzwania XXI wieku. Ochrona zdrowia i kształcenie medyczne. Federacja Polskich Towarzystw Medycznych, Warszawa 2012, str. 55-72.

8. Czarkowski M. Zgoda na udział w badaniach klinicznych osób niezdolnych do jej wyrażenia. Prawo i medycyna 2014 3-4 (56-57); 91-106.

9. Czarkowski M. Aspekty światopoglądowe sprzeciwu sumienia. w: Sinkiewicz W., Grabowski R. Medyczne, etyczne i prawne aspekty sprzeciwu sumienia w praktyce medycznej. Dom Wydawniczy Margrafsen, Bydgoszcz, 2015, str. 141-156

10. Czarkowski M. Zasady prowadzenia badań naukowych z udziałem ludzi, w: Różyńska J., Hańska W. Bioetyka, Lex Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013, str. 438-452.

11. Gert. B., Culver CM, Clouser Danner D, Bioetyka, Wydawnictwo Słowo/obraz/terytoria, 2006

12. Pawlikowski J. Ciało Ludzkie w badaniach naukowych i praktyce medycznej. PZWL, 2020.

1. ogólna wiedza humanistyczna na poziomie szkoły średniej,

2. ogólna wiedza z zakresu fizjologii i patologii człowieka na poziomie szkoły średniej

3. wiedza z zakresu propedeutyki medycyny zdobyta na pierwszych semestrach studiów medycznych