Introduction to biogerontology - biomedical basis of human aging and longevity

Starzenie jest jednym z najbardziej skomplikowanych procesów biologicznych. Powoduje zmniejszenie zdolności organizmu do zachowania homeostazy i wzrost ryzyka śmierci. Ponieważ liczba starzejących się ludzi powyżej 65 roku życia gwałtownie wzrasta poznanie mechanizmów starzenia człowieka i próby jego opóźnienia stają się ważnym tematem w badaniach biomedycznych.

Celem przedmiotu jest:

• przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej mechanizmów starzenia na poziomie tkanek, komórek i makromolekuł

• omówienie jak bada się proces starzenia w modelach in vitro, w organizmach modelowanych i w badaniach z udziałem ludzi

• zapoznanie słuchaczy ze zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi, które pojawiają się w starzejącym organizmie człowieka

• oraz przedstawienie najważniejszych pomysłów dotyczących aktualnych i potencjalnego metod interwencji przeciwstarzeniowych

Starzenie jest jednym z najbardziej skomplikowanych procesów biologicznych. Powoduje zmniejszenie zdolności organizmu do zachowania homeostazy i wzrost ryzyka śmierci. Na poziomie molekularnym starzenie jest skutkiem nagromadzenia uszkodzeń makromolekuł. Na poziomie komórkowym prowadzi do zaburzeń stabilności genomu, utraty potencjału proliferacyjnego i zaburzonej komunikacji między komórkami. Na skutek takich zmian dochodzi do postępującego upośledzenia funkcjonowania tkanek i narządów oraz do zwiększenia podatności organizmu na czynniki stresowe, przez co zwiększa się ryzyko wystąpienia wikłających starzenie chorób, takich, jak nowotwory, miażdżyca, inne choroby układu krążenia cukrzyca typu 2, choroby neurodegeneracyjne i osteoporoza. Ponieważ liczba starzejących się ludzi powyżej 65 roku życia gwałtownie wzrasta poznanie mechanizmów starzenia człowieka i próby jego opóźnienia stają się ważnym tematem w badaniach biomedycznych.

Celem przedmiotu jest:

• przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej mechanizmów starzenia na poziomie tkanek, komórek i makromolekuł

• omówienie jak bada się proces starzenia w modelach in vitro, w organizmach modelowanych i w badaniach z udziałem ludzi

• zapoznanie słuchaczy ze zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi, które pojawiają się w starzejącym organizmie człowieka

• oraz przedstawienie najważniejszych pomysłów dotyczących aktualnych i potencjalnego metod interwencji przeciwstarzeniowych

W ramach cyklu seminariów omawiane będą następujące tematy:

1. Wprowadzenie do gerontologii. Podstawowej pojęcia gerontologiczne. Starzenie jako problem globalny – wybrane informacje na temat zmian demograficznych na świecie i w Polsce. Teorie starzenia cz. 1 – starzenie w ujęciu ewolucyjnym i populacyjnym.

2. Teorie starzenia cz. 2 – starzenie na poziomie tkanek i komórek. Wpływ reaktywnych form tlenu i stresu oksydacyjnego na proces starzenia. Związek pomiędzy procesem starzenia a uszkodzeniami i naprawą DNA genomowego. Wpływ podłoża genetycznego i zmian epigenetycznych na proces starzenia człowieka i jego długowieczność.

3. Modele doświadczalne stosowane w biogerontologii – badania na modelach komórkowych, zwierzęcych i z udziałem ludzi.

4. Związane z wiekiem zmiany w organizmie człowieka – starzenie „zdrowe” i choroby związane z wiekiem. Progerie - zespoły przedwczesnego starzenia.

5. Regulowanie starzenia i długowieczności człowieka oraz medycyna antyaging – potencjalne możliwości interwencji i związane z nimi konsekwencje.

Literatura podstawowa:

• Biologia starzenia. Roger B. Mcdonald, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2022

• Fizjologia starzenia się, profilaktyka i rehabilitacja. Red.: Marchewka, A., Dąbrowski, Z., Żołądź, J.A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa , 2012

Literatura uzupełniająca:

• PolSenior2 - Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych w tym jakości życia związanej ze zdrowiem. Red: P. Błędowski, T. Grodzicki, M. Mossakowska, T. Zdrojewski, Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk 2021, https://polsenior2.gumed.edu.pl/66095.html

• Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Red: M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski, Wyd. Termedia, Poznań 2012, http://polsenior.iimcb.gov.pl/monografia

• Czasopismo „Gerontologia Polska” https://www.akademiamedycyny.pl/home-3-3/gerontologia-polska/archiwum/

• Biogerontologia. Red: E. Sikora, G. Bartosz, J. Witkowski., Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009

Starzenie jest jednym z najbardziej skomplikowanych procesów biologicznych. Powoduje zmniejszenie zdolności organizmu do zachowania homeostazy i wzrost ryzyka śmierci. Ponieważ liczba starzejących się ludzi powyżej 65 roku życia gwałtownie wzrasta poznanie mechanizmów starzenia człowieka i próby jego opóźnienia stają się ważnym tematem w badaniach biomedycznych.

Celem przedmiotu jest:

• przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej mechanizmów starzenia na poziomie tkanek, komórek i makromolekuł

• omówienie jak bada się proces starzenia w modelach in vitro, w organizmach modelowanych i w badaniach z udziałem ludzi

• zapoznanie słuchaczy ze zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi, które pojawiają się w starzejącym organizmie człowieka

• oraz przedstawienie najważniejszych pomysłów dotyczących aktualnych i potencjalnego metod interwencji przeciwstarzeniowych

Starzenie jest jednym z najbardziej skomplikowanych procesów biologicznych. Powoduje zmniejszenie zdolności organizmu do zachowania homeostazy i wzrost ryzyka śmierci. Na poziomie molekularnym starzenie jest skutkiem nagromadzenia uszkodzeń makromolekuł. Na poziomie komórkowym prowadzi do zaburzeń stabilności genomu, utraty potencjału proliferacyjnego i zaburzonej komunikacji między komórkami. Na skutek takich zmian dochodzi do postępującego upośledzenia funkcjonowania tkanek i narządów oraz do zwiększenia podatności organizmu na czynniki stresowe, przez co zwiększa się ryzyko wystąpienia wikłających starzenie chorób, takich, jak nowotwory, miażdżyca, inne choroby układu krążenia cukrzyca typu 2, choroby neurodegeneracyjne i osteoporoza. Ponieważ liczba starzejących się ludzi powyżej 65 roku życia gwałtownie wzrasta poznanie mechanizmów starzenia człowieka i próby jego opóźnienia stają się ważnym tematem w badaniach biomedycznych.

Celem przedmiotu jest:

• przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej mechanizmów starzenia na poziomie tkanek, komórek i makromolekuł

• omówienie jak bada się proces starzenia w modelach in vitro, w organizmach modelowanych i w badaniach z udziałem ludzi

• zapoznanie słuchaczy ze zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi, które pojawiają się w starzejącym organizmie człowieka

• oraz przedstawienie najważniejszych pomysłów dotyczących aktualnych i potencjalnego metod interwencji przeciwstarzeniowych

W ramach cyklu seminariów omawiane będą następujące tematy:

1. Wprowadzenie do gerontologii. Podstawowej pojęcia gerontologiczne. Starzenie jako problem globalny – wybrane informacje na temat zmian demograficznych na świecie i w Polsce. Teorie starzenia cz. 1 – starzenie w ujęciu ewolucyjnym i populacyjnym.

2. Teorie starzenia cz. 2 – starzenie na poziomie tkanek i komórek. Wpływ reaktywnych form tlenu i stresu oksydacyjnego na proces starzenia. Związek pomiędzy procesem starzenia a uszkodzeniami i naprawą DNA genomowego. Wpływ podłoża genetycznego i zmian epigenetycznych na proces starzenia człowieka i jego długowieczność.

3. Modele doświadczalne stosowane w biogerontologii – badania na modelach komórkowych, zwierzęcych i z udziałem ludzi.

4. Związane z wiekiem zmiany w organizmie człowieka – starzenie „zdrowe” i choroby związane z wiekiem. Progerie - zespoły przedwczesnego starzenia.

5. Regulowanie starzenia i długowieczności człowieka oraz medycyna antyaging – potencjalne możliwości interwencji i związane z nimi konsekwencje.

Literatura podstawowa:

• Biologia starzenia. Roger B. Mcdonald, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2022

• Fizjologia starzenia się, profilaktyka i rehabilitacja. Red.: Marchewka, A., Dąbrowski, Z., Żołądź, J.A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa , 2012

Literatura uzupełniająca:

• PolSenior2 - Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych w tym jakości życia związanej ze zdrowiem. Red: P. Błędowski, T. Grodzicki, M. Mossakowska, T. Zdrojewski, Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk 2021, https://polsenior2.gumed.edu.pl/66095.html

• Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Red: M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski, Wyd. Termedia, Poznań 2012, http://polsenior.iimcb.gov.pl/monografia

• Czasopismo „Gerontologia Polska” https://www.akademiamedycyny.pl/home-3-3/gerontologia-polska/archiwum/

• Biogerontologia. Red: E. Sikora, G. Bartosz, J. Witkowski., Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009