HISTORY OF MEDICINE
General data
Course ID: | WMCM-LEN-HM |
Erasmus code / ISCED: | (unknown) / (unknown) |
Course title: | HISTORY OF MEDICINE |
Name in Polish: | Historia medycyny |
Organizational unit: | Faculty of Medicine. Collegium Medicum |
Course groups: | |
Course homepage: | https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a1de833a065a441d8a326b6cf2ff020b0%40thread.tacv2/conversations?groupId=633c977d-3524-4217-90ea-16882037e9e4&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3 |
ECTS credit allocation (and other scores): |
2.00
OR
1.00
(differs over time)
|
Language: | Polish |
Subject level: | elementary |
Learning outcome code/codes: | enter learning outcome code/codes |
Short description: |
(in Polish) Celem zajęć jest wprowadzenie studentów w historię medycyny - przede wszystkim w oparciu o zachowane materiały i teksty źródłowe - od pradziejów do współczesności w podstawowym zakresie proponowanych tematów: 1. Medycyna prehistoryczna i wczesne cywilizacje 2. Medycyna w Grecji i Imperium Rzymskim 3. Medycyna średniowieczna 4. Renesans do wczesnego okresu nowożytnego 5. XIX wiek: postęp współczesnej medycyny 6. XX wiek do II wojny światowej 7. Po II wojnie światowej 8. Podsumowanie |
Full description: |
(in Polish) 1. Medycyna prehistoryczna i wczesne cywilizacje Czy medycyna starożytnej Mezopotamii i Egiptu była podstawą dla rozwoju sztuki medycznej w Europie? Czy możemy twierdzić, że medycyna mezopotamska opierała się wyłącznie na magiczno-religijnym światopoglądzie mieszkańców Mezopotamii? Świątynna edukacja medyczna i leczenie w starożytnym Egipcie. Papirus Edwina Smitha, papirus Ebersa oraz inne teksty medyczne starożytnego Egiptu. Czy dzieło greckiego dziejopisarza Herodota pozwala zrozumieć i poznać medycynę starożytnego Egiptu i Babilonu? 2. Medycyna w Grecji i Imperium Rzymskim Czy Asklepios był bogiem, czy tylko uzdrowicielem? Asklepiejony. Szkoły na wyspach Knidos i Kos. Początki teorii humoralnej. Hippocrates i Corpus Hippocratcum. Przysięga Hippocratesa: fakty i mity. Medycyna hellenistyczna i pierwsze teorie oftamologiczne i dotyczące pulsu: Praxagoras, Herophilos, Erasistratus. Czy Celsus, Galen, Aecjusz, Orybazjusz i Paweł z Eginy to geniusze sztuki medycznej, czy genialni kompilatorzy i odtwórcy? Czy wszyscy oni byli praktykującymi lekarzami? 3. Medycyna średniowieczna: VIII – XIV wiek Medycyna cywilizacji islamskiej. Aktywność translatorska lekarzy syryjskich, perskich i arabskich w tłumaczeniu dzieł Hippoctaresa, Galena oraz innych nie tylko greckich starożytnych dzieł. Muhammad ibn Zakariya al-Razi jako jeden z niekwestionowanych autorytetów medycyny europejskiej aż do XVII wieku. Abu-Ali al-Husayn ibn Abdullah ibn-Sina (Avicenna) i jego największe dzieło „al-Canon fi al Tibb”, czyli „Kanon medycyny”. Medycyna europejska i pierwsza medyczna szkoła w Salerno (Schola Medica Salernitana). Konstantyn Afrykańczyk. Uniwersytet w Padwie. Szpitale i lekarze w okresie średniowiecza. 4. Renesans do wczesnego okresu nowożytnego XV – XVIII wiek Florenccy kolekcjonerzy i kopiści manuskryptów medycznych. Odrodzenie medycyny na uniwersytecie w Padwie. Andreas Vesalius i zakwestionowanie galenowego wykładu o anatomii. Pierwsza prawidłowo opisana anatomia: „De humani corporis fabrica”. Kontynuatorskie prace Gabriela Fallopiusa oraz Hieronymusa Fabriciusa ab Aquapendente (praca nad zastawkami żylnymi), „De venarum ostiolis” (1603). Początki leczenia celowanego, czyli zasada celowego podawania leków: Paracelsus (Phillippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim). Jatrochemia. Kroniki medyczne Jacquesa Houlliera, Françoisa Valleriola [né Variola], Ambroise Paré (ojciec współczesnej chirurgii). William Harvey i jego rewolucyjne dzieło na temat serca i układu krążenia: "Exercitatio anato mica de motu cordis et sanguinis in animalibus”. Angielski Hippocrates, Thomas Sydenham. Giovanni Battista Morgagni z Padwy i jego dzieło „De Sedibus et Causis Morborum” początkiem patologii. XVII wiek, złotym wiekiem bolońskiej medycyny. Samuel Hahnemann z Lipska, twórca homeopatii. G.W. Leibniz i jego postulaty dotyczące nauczania medycyny i organizacji służby zdrowia. Chirurgia w drodze do nowoczesności. Hiszpańskie poszukiwanie ziół leczniczych. Ustawa o aptekarstwie. Mesmeryzm. 5. XIX wiek.: postęp współczesnej medycyny Tworzenie się nowoczesnej medycyny (od rewolucji francuskiej do pierwszej wojny światowej). Teoria zarazków i bakteriologia. Przełom bakteriologiczny. Louis Pasteur, prekursor mikrobiologii. Odo Bujwid i jego prace na szczepionką przeciwko wściekliźnie i upowszechnieniem na ziemiach polskich światowej wiedzy z dziedziny mikrobiologii lekarskiej. Robert Koch i wyodrębnienie bakterii gruźlicy. Kobiety w medycynie: lekarki i pielęgniarki. Znieczulenie oraz powstawanie i systematyczny rozwój antyseptycznych, jak i aseptycznych bloków i sal operacyjnych.Sposoby leczenia niektórych endemicznych chorób zakaźnych. Pierwsze kliniczne użycie promieni rentgenowskich. 6. XX wiek: do II wojny światowej Wojna i medycyna XX wieku. Hiszpanka, największa pandemia XX wieku. Projekty amerykańskiego Czerwone Krzyża mające na celu zreformowanie europejskiej opieki społecznej i zdrowia publicznego na wzór wypracowanych i praktykowanych działań w USA. II wojna światowa i nazistowskie (pseudo) badania medyczne. Kodeks norymberski. 7. XX i XXI wiek: po II wojnie światowej Powstanie Światowej Organizacji Zdrowia przy ONZ. Zwalczanie chorób zakaźnych. Powstawanie nowych szczepionek. Ujarzmienie bakterii? Zagrożenie nowymi epidemiami. Zdefiniowanie gorączek krwotocznych i HIV. Choroby cywilizacyjne. Rozwój genetyki. Nowoczesna chirurgia: neurochirurgia, kardiochirurgia oraz przeszczepy innych narządów. Chirurgia laparoskopowa. Medyna oparta na dowodach. Projekt „Zdrowe miasta”. 8. Podsumowanie Archeologia i historia w służbie współczesnej medycyny. Medycyna i nauki jej pokrewna dla lepszego poznania i zrozumienia historii. WAŻNE! REALIZACJA TEMATÓW WYKŁADÓW MOŻE BYĆ NIEZNACZNIE OPÓŹNIONA W STOSUNKU DO PODANYCH TERMINÓW. |
Bibliography: |
(in Polish) Literatura obowiązkowa: T. Brzeziński., "Historia medycyny", Warszawa 2004. Z. Gajda,” Do historii medycyny – wprowadzenie”, Wydawnictwo WAM, 2011. W. Szumowski: Historia medycyny filozoficznie ujęta. Kraków 2008 Literatura dodatkowa: Grmek M.,Historia chorób u zarania cywilizacji zachodniej", tłum. A., B., Matusiak, Warszawa 2002. R. W. Gryglewski, „Rozwój medycyny od starożytności do XV wieku”, http://copernicus.torun.pl/nauka/medycyna/1/ J.Krajewska, A. Głusiuk, "Epidemie: Ks. I i III Hipokratesa oraz w greckiej i rzymskiej historiografii w starożytności i wczesnym średniowieczu ", Warszawa, 2016. J. Krajewska, „Artefix Medicinae”, czyli o Celsusie i <De Medicina>. Wybrane zagadnienia", Saeculum Christianum, 2019, s.5-14. J. Iwańska (Krajewska), "Znaczenie terminu „epidemia” w starożytnej literaturze grecko-rzymskiej (Próba analizy na wybranych przykładach)", w: "Seminare. Poszukiwania naukowe", 2014, s. 175-184. J. Krajewska, "Największa pandemia XX wieku. Dyskusja na temat źródeł i globalnej śmiertelności pandemii grypy w wybranej literaturze światowej". w: "Czystość i brud. Higiena między wielkimi wojnami", Bydgoszcz, 2017, s. 11-25. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
(in Polish) Ma wiedzę o medycynie ludów pierwotnych i najdawniejszych cywilizacji w tym: Mezopotamii, Egiptu, Grecji i Rzymu. Posiada wiedzę na temat charakterystycznych cech medycyny Bizancjum, arabskiej medycyny średniowiecznej (w tym arabskiej Hiszpanii), łacińskiej medycyny okresu średniowiecza. Posiada wiedzę na temat renesansu medycyny starożytnej w okresie nowożytnym i najważniejszych odkryć w tej epoce. Rozumie znaczenie przełomu bakteriologicznego w XIX wieku oraz okryć w medycynie na miarę nagrody Nobla do początków XXI wieku. Ma uporządkowaną wiedzę na temat epidemii i pandemii od starożytności do początków XXI wieku. Uzasadnienie pkt. ECTS: 1. udział w zajęciach = 15 godz. 2. samodzielna lektura wskazanej literatury = 14 godz. 3. konsultacje: 1 godz. Razem: 30 godz. : 30 godz. = 1 pkt. ECTS |
Assessment methods and assessment criteria: |
(in Polish) 1. obecność na wykładach obowiązkowa 2. egzamin pisemny obejmujący materiał prezentowany na wykładach (tezy do egzaminu zostaną zamieszczone na platformie MS Teams do 31 stycznia) 51% - 60% - ocena dostateczna (3) 61% - 70% - ocena dostateczna plus (3,5) 71% - 80% - ocena dobra (4) 81% - 90% - ocena dobra plus (4,5) 91% - 100% - ocena bardzo dobra (5) |
Classes in period "Winter semester 2021/22" (past)
Time span: | 2021-10-01 - 2022-01-31 |
Navigate to timetable
MO TU W SEM
SEM
TH WYK
FR SEM
SEM
|
Type of class: |
Lectures, 10 hours
Seminar, 20 hours
|
|
Coordinators: | Łukasz Karczewski, Judyta Krajewska | |
Group instructors: | Łukasz Karczewski, Judyta Krajewska | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Examination: |
Course -
graded credit
Lectures - graded credit Seminar - credit |
|
(in Polish) E-Learning: | (in Polish) E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
Type of subject: | obligatory |
|
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | (in Polish) nie dotyczy |
Classes in period "Winter semester 2022/23" (past)
Time span: | 2022-10-01 - 2023-01-31 |
Navigate to timetable
MO TU W TH WYK
SEM
SEM
SEM
SEM
FR |
Type of class: |
Lectures, 10 hours
Seminar, 10 hours
|
|
Coordinators: | Łukasz Karczewski | |
Group instructors: | Łukasz Karczewski | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Examination: |
Course -
graded credit
Lectures - graded credit Seminar - graded credit |
|
(in Polish) E-Learning: | (in Polish) E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
Type of subject: | obligatory |
|
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | (in Polish) nie dotyczy |
Classes in period "Winter semester 2023/24" (past)
Time span: | 2023-10-01 - 2024-01-31 |
Navigate to timetable
MO SEM
SEM
SEM
TU W TH WYK
FR |
Type of class: |
Lectures, 10 hours
Seminar, 10 hours
|
|
Coordinators: | Łukasz Karczewski | |
Group instructors: | Łukasz Karczewski | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Examination: |
Course -
examination
Lectures - graded credit Seminar - credit |
|
Type of subject: | obligatory |
|
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | (in Polish) nie dotyczy |
Classes in period "Winter semester 2024/25" (future)
Time span: | 2024-10-01 - 2025-01-31 |
Navigate to timetable
MO TU W TH FR |
Type of class: |
Lectures, 10 hours
Seminar, 10 hours
|
|
Coordinators: | Łukasz Karczewski | |
Group instructors: | Łukasz Karczewski | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Examination: |
Course -
examination
Lectures - graded credit Seminar - credit |
|
Type of subject: | obligatory |
|
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | (in Polish) nie dotyczy |
Copyright by Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw.