Dietetics

Cel modułu:

1. Poznanie znaczenia i roli podstawowych składników pokarmowych zawartych w pożywieniu.

2. Poznanie konsekwencji wynikających z nieprawidłowego żywienia.

3. Dokonywanie oceny sposobu żywienia i stanu odżywiania z wykorzystaniem metod antropometrycznych i biochemicznych.

4. Wdrażanie ilościowego i jakościowego składu diet dla dorosłych zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia w zależności od stanu i sytuacji zdrowotnej pacjenta.

Wykłady:

1. Podstawowe pojęcia z nauki o żywieniu

2. Zasady racjonalnego żywienia. Normy żywienia i wyżywienia. Zapotrzebowanie energetyczne i na składniki odżywcze w różnych grupach wiekowych i o różnej aktywności fizycznej i płci.

3. Metody oceny stanu odżywienia i sposobu żywienia.

4. Białko pożywienia jako główny składnik budulcowy organizmu. Źródła pokarmowe, rola w żywieniu człowieka, wartość biologiczna różnych białek. Normy. Białka jako składnik diet w różnych schorzeniach.

5. Węglowodany pożywienia jako główny składnik energetyczny organizmu. Źródła pokarmowe, rola w żywieniu węglowodanów i błonnika pokarmowego. Produkty węglowodanowe o niskim indeksie glikemicznym i ich znaczenie w leczeniu schorzeń metabolicznych. Wpływ glikemii poposiłkowej na wskaźniki przemian metabolicznych. Węglowodany pokarmowe jako składnik diet w różnych schorzeniach.

6. Tłuszcze pokarmowe budowa, źródło, pochodzenie, działanie w organizmie. Znaczenie dla zdrowia człowieka kwasów tłuszczowych nasyconych, jednonienasyconych i wielonienasyconych z szeregu n-3 i n-6. Wpływ tłuszczów różnego pochodzenia na wskaźniki przemian metabolicznych. Tłuszcze pokarmowe jako składnik diet w różnych schorzeniach. Cholesterol - źródła pokarmowe.

7. Zaburzenia lipidowe i ich konsekwencje zdrowotne.

8. Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego.

9. Psychologiczne zaburzenia odżywiania.

10. Wybrane zagadnienie z dietetyki. Diety podstawowa i łatwo strawna i ich modyfikacje.

Seminaria:

1. Zapotrzebowanie energetyczne organizmu i normy żywieniowe (rodzaje norm, normy zapotrzebowania energetycznego, normy zapotrzebowania na podstawowe składniki odżywcze, normy zapotrzebowania na witaminy i składniki mineralne, wodę zalecenia żywieniowe). Obliczanie zapotrzebowania na PPM i CPM. Obliczanie zapotrzebowania na makroskładniki, określanie zapotrzebowania na mikroskładniki.

2. Metody oceny stanu i sposobu odżywienia. Ocena własnego sposobu odżywiania się.

3. Opracowanie zaleceń żywieniowych stosowanych w wybranych chorobach cywilizacyjnych.

Literatura podstawowa

1. Gawęcki J., Roszkowski W.: Żywienie człowieka a zdrowie publiczne. T.3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009

2. Jarosz M. (red): „Praktyczny podręcznik dietetyki” IŻŻ, Ministerstwo Zdrowia, 2007-2011

3. Jarosz M. (red.): Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017

4. Biernat J. (red): Wybrane zagadnienia z nauki o żywieniu człowieka. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2009

5. Ciborowska H, Rudnicka A:Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydanie IV. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014

6. Gajda R., Kołodziejczyk A.: Podstawy żywienia człowieka z zadaniami. MedPharm Polska 2019

7. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J. (red.): Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020

Literatura uzupełniająca

1. Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B.: Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008

2. Gawęcki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009

W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

• zapotrzebowanie organizmu na składniki pokarmowe;

• zasady leczenia dietetycznego i powikłania dietoterapii;

• rodzaje i zastosowanie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego;

W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

• oceniać stan odżywienia organizmu z wykorzystaniem metod antropometrycznych, biochemicznych i badania podmiotowego oraz prowadzić poradnictwo w zakresie żywienia;

• stosować diety terapeutyczne w wybranych schorzeniach;

Wykłady:

- 80% obecność na zajęciach zgodnie z harmonogramem;

- uzyskanie co najmniej 60% poprawnych odpowiedzi z testu pisemnego wielokrotnego - wyboru;

Seminarium:

- obecność na zajęciach zgodnie z harmonogramem;

- prezentacja materiałów na seminariach przegotowanych w ramach samokształcenia;

Samokształcenie:

Przygotowanie materiałów edukacyjnych dla pacjenta w zespołach maksymalnie 2-3 osobowych. (prezentacja materiałów na seminariach):

1. Postępowanie dietetyczne w zaburzeniach gospodarki węglowodanowej

(insulinooporność/ cukrzyca typu II)

2. Postępowanie dietetyczne w nadwadze i otyłości

3. Postępowanie dietetyczne w pierwotnej i wtórnej prewencji niedokrwiennej choroby serca (dieta śródziemnomorska)

4. Postępowanie dietetyczne w nadciśnieniu tętniczym (dieta DASH)

5. Postępowanie dietetyczne w profilaktyce osteoporozy

6. Postępowanie dietetyczne w hipercholesterolemii

7. Postępowanie dietetyczne w niedokrwistości

8. Postępowanie dietetyczne w zakrzepicy

9. Postępowanie dietetyczne w zespołach jelita nadwrażliwego

nie dotyczy