Ethics of the nursing profession

Przedmiot etyka zawodu pielęgniarki jest realizowany w formie wykładów. Należy do przedmiotów z zakresu podstaw opieki pielęgniarskiej. Jego celem jest uświadomienie studentom i studentom powinności etycznych jakie pielęgniarki i położne mają wobec: pacjentek i pacjentów oraz ich rodzin, członków wspólnoty zawodowej, innych współpracowników oraz społeczeństwa. Przekazywane treści wskazują etyczne podstawy wykonywania zawodu pielęgniarki, sposoby stosowania podstawowych zasad etycznych oraz ich rozumienia, hierarchizacji i interpretacji.

Nauczanie w zakresie etyki zawodu pielęgniarki ma na celu przekazanie wiedzy w zakresie podstaw etyki zawodu pielęgniarki oraz nabycie umiejętności radzenia sobie z różnymi problemami etycznymi towarzyszącymi pracy pielęgniarki.

1. Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów i studentek z nieempiryczną dziedziną wiedzy jaką jest etyka zawodu pielęgniarki. Studentki i studenci dowiedzą się o teoriach etycznych mających zastosowanie w opiece zdrowotnej. Zrozumieją które zasady etyczne powinny obowiązywać w relacjach pielęgniarka-inna pielęgniarka oraz pielęgniarka pacjent lub inne podmioty uczestniczące w opiece zdrowotnej. Nabędą umiejętności stosowania podstawowych zasad etycznych, ich rozumienia, hierarchizacji oraz interpretacji. Będą doskonaliły swoje postawy zawodowe i etyczne dzięki umiejętności całościowego analizowania kwestii opieki zdrowotnej, czyli łączenia empirycznej wiedzy zawodowej z umiejętnościami pielęgniarskimi i etyką zawodu pielęgniarki.

2. Założenia - nauczanie etyki zawodu pielęgniarki ma uświadomić osoby studiujące jakie różnice występują pomiędzy fachową wiedzą empiryczną a racjonalnie motywowaną wiedzą etyczną. Dlaczego etyka zawodowa nie da się zastąpić przepisami prawa i jakie ograniczenia w tworzeniu przepisów prawa mogą wynikać ze zróżnicowania światopoglądowego ludzi. Studentki i studenci dowiedzą się jak radzić sobie z trudnymi decyzjami etycznymi, na czym polega umiejętność rozwiązywania dylematów moralnych oraz jaką rolę w pracy zawodowej pielęgniarki i położnej odgrywa etyczny kodeks zawodowy.

3. Program zajęć: Zajęcia obejmują dziesięć dwugodzinnych wykładów, których tematyka dotyczy: różnic poznawczych jakie charakteryzują etykę zawodu pielęgniarki oraz wiedzę empiryczną; zróżnicowania światopoglądowego i jego wpływu na stanowienie prawa medycznego; klauzuli sumienia; najważniejszych teorii etycznych z punktu widzenia potrzeb pielęgniarek i położnych; informowania pacjenta, rodziny pacjenta, uczestnika badania naukowego; etycznych aspektów relacji pielęgniarka-pacjent, położna-pacjentka, pięgniarka/położna-inny pracownik opieki zdrowotnej, pielęgniarka/położna-społeczeństwo; roli pielęgniarki w etycznym sprawowaniu opieki paliatywnej i u kresu życia; etycznych wyzwań towarzyszących początkom ludzkiego życia; poznania, znaczenia i rozumienia kodeksu etyki zawodowej pielęgniarek; etycznych dylematów towarzyszących różnym systemom opieki zdrowotnej a przede wszystkim publicznej opiece zdrowotnej; roli pielęgniarek/położnych w komisjach etycznych i w badaniach naukowych prowadzonych z udziałem ludzi.

4. Obecność na zajęciach jest konieczna dla zdobycia wiedzy niezbędnej do zaliczenia przedmiotu. Żaden z dostepnych podręczników nie obejmuje całości tematyki przedstawianej na wykładach.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

1. Wrońska I. Mariański J. Etyka w pracy pielęgniarskiej. Wydawnictwo Czelej, 2002

2. Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarek i Położnych, https://nipip.pl/prawo/samorzadowe/krajowy-zjazd-pielegniarek-i-poloznych/kodeks-etyki-zawodowej-pielegniarki-i-poloznej-rzeczypospolitej-polskiej/

3. Wrońska I. Rola społeczno-zawodowa pielęgniarki, CEM 1997

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

1. 1. Czarkowski M. Aspekty światopoglądowe sprzeciwu sumienia. w: Sinkiewicz W., Grabowski R. Medyczne, etyczne i prawne aspekty sprzeciwu sumienia w praktyce medycznej. Dom Wydawniczy Margrafsen, Bydgoszcz, 2015, str. 141-156 https://www.bil.org.pl/images/Komisje/Komisja.Bioetyczna/2017_05_30_Medyczne_etyczne_i_prawne_aspekty_sprzeciwu_sumienia_w_praktyce_medycznej.pdf

2. Najintymniejsze zlecenie dotyczące życia. O projekcie powołania pełnomocnika medycznego z dr. hab. med. Markiem Czarkowskim, przewodniczącym Ośrodka Bioetyki NRL, rozmawia Monika Stelmach https://podyplomie.pl/medical-tribune/25065,najintymniejsze-zlecenie-dotyczace-zycia

3. Czarkowski M. Etyczno-medyczne aspekty początków ludzkiego życia. Studia bydgoskie, 2015, 9: 129-151. http://studiabydgoskie.diecezja.bydgoszcz.pl/?p=1120

4. Czarkowski M. Dylematy bioetyczno-medyczne zapłodnienia in vitro w: Sinkiewicz W., Grabowski R. Początek ludzkiego życia – bioetyczne wyzwania i zagrożenia, Dom Wydawniczy Margrafsen, Bydgoszcz, 2016, str. 41-68. https://www.bil.org.pl/images/Komisje/Komisja.Bioetyczna/2017_05_30_Poczatek_ludzkiego_zycia_bioetyczne_wyzwania_i_zagrozenia.pdf

5. Czarkowski M. Zasady prowadzenia badań naukowych z udziałem ludzi, w: Różyńska J., Hańska W. Bioetyka, Lex Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013, str. 438-452.

6. Czarkowski M.: Kliniczne konsultacje etyczne w Polsce – potrzeby i ograniczenia. Med. Prakt., 2017; 11: 124–129 https://www.mp.pl/etyka/podstawy_etyki_lekarskiej/175177,kliniczne-konsultacje-etyczne-w-polsce-potrzeby-i-ograniczenia

7. Benjamin A., Curtis J Ethics in Nursing. Oxford Univ. Press. 2010

8. Konstańczak S., Etyka pielęgniarska, Wydawnictwo Difin, Warszawa

2010, s. 260

Wiedza - student/ka zna i rozumie:

1. główne pojęcia, teorie, zasady etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-medycznych;

2. zasady etyczne pracy w zespole, prawidłowe relacje pielegniarka-pacjent, pielegniarka-bliscy pacjenta, pielegniarka-pracownicy opieki zdrowotnej (w tym inne pielęgniarki), pielegniarka-społeczeństwo;

3. wzorce zawodowych postaw etycznych

4. kodeks etyki zawodowej

Umiejętności - student/ka potrafi:

1. przestrzegać wzorców etycznych w działaniach zawodowych

2. rozpoznawać etyczny wymiar decyzji medycznych, wskazywać na czym polega spór etyczny lub konflikt interesów

3. rozwiązywać dylematy etyczne i moralne;

Kompetencje społeczne - student/ka jest gotów/owa:

1. kierować się dobrem pacjenta, szanować godność i autonomię

osób powierzonych opiece, okazywać zrozumienia dla różnic

światopoglądowych i kulturowych oraz empatię w relacjach z pacjentem i

jego rodziną;

2. przestrzegać praw pacjentki/ta

3. samodzielnie i rzetelnie wykonywać zawód zgodnie z zasadami

etyki, w tym przestrzegać wartości i powinności moralnych w opiece

nad pacjentem

4. ponosić odpowiedzialność za wykonywane czynności zawodowe

5. zasięgać opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym

rozwiązaniem problemu

6. przewidywać i uwzględniać czynniki wpływające na reakcje

własne i pacjenta

7. dostrzegać i rozpoznawać własne ograniczenia w zakresie wiedzy,

umiejętności i kompetencji społecznych oraz dokonywać samooceny

braków i potrzeb edukacyjnych

Nakład pracy studenta/studentki:

Udział w wykładach: 20 godzin

Zaliczenie przedmiotu polega na uzyskaniu pozytywnej oceny na teście pisemnym z zakresu informacji przekazywanych podczas wykładów.

Egzamin testowy jest przeprowadzany po zakończeniu wykładów w zimowej sesji egzaminacyjnej.

Osoby, które nie uzyskają pozytywnej oceny w I terminie zdają inny test w terminie II.

Osoby które nie uzyskają pozytywnej oceny w terminie I i II zdają ustny egzamin komisyjny odpowiadając na trzy wylosowane pytania z puli 50 pytań.

KRYTERIA OCENIANIA

Kryteria oceny na stopień z egzaminu testowego:

Ocena bardzo dobra - 91-100% prawidłowych odpowiedzi

Ocena dobra plus - 81-90% prawidłowych odpowiedzi

Ocena dobra - 71-80% prawidłowych odpowiedzi

Ocena dostateczny plus - 61-70% prawidłowych odpowiedzi

Ocena dostateczna - 50-60% prawidłowych odpowiedzi

Ocena niedostateczna <50% prawidłowych odpowiedzi

Nauczanie w zakresie etyki zawodu pielęgniarki ma na celu:

1. przekazanie wiedzy w zakresie teoretycznych podstaw etyki zawodu pielęgniarki - co będzie realizowane przede wszystkim podczas wykładów oraz

2. nabycie praktycznych umiejętności radzenia sobie z różnymi problemami etycznymi w ramach zajęć seminaryjnych oraz pracy własnej

Aby w pełni skorzystać z zajęć konieczne jest uczestniczenie nie tylko w seminariach ale także w słuchanie wykładów, które przygotowują słuchaczy do zajęć seminaryjnych.

Zalecana jest obecność na wszystkich wykładach, ponieważ żaden podręcznik nie zawiera kompletu istotnych z punktu widzenia zawodu pilelęgniarki/położnej informacji.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

1. Wrońska I. Mariański J. Etyka w pracy pielęgniarskiej. Wydawnictwo Czelej, 2002

2. Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarek i Położnych, https://nipip.pl/prawo/samorzadowe/krajowy-zjazd-pielegniarek-i-poloznych/kodeks-etyki-zawodowej-pielegniarki-i-poloznej-rzeczypospolitej-polskiej/

3. Wrońska I. Rola społeczno-zawodowa pielęgniarki, CEM 1997

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

1. Benjamin A., Curtis J Ethics in Nursing. Oxford Univ. Press. 2010

2. Konstańczak S., Etyka pielęgniarska, Wydawnictwo Difin, Warszawa

2010, s. 260