(in Polish) Biblioteki rodowe

Przedmiotem wykładów będzie zapoznanie studentów z dziejami polskich bibliotek rodowych na przestrzeni wieków. W trakcie zajęć zostanie omówiona idea powstawania (zakładania) oraz rola i funkcja bibliotek rodowych, a także wpływ wybranych wydarzeń historycznych (kulturalnych, społecznych i politycznych) na funkcjonowanie bibliotek rodowych.

Przedmiotem wykładów będzie omawianie dziejów wybranych polskich bibliotek rodowych m.in. biblioteka Sanguszków, Rzewuskich, Czartoryskich, Radziwiłłów, Potockich, Lubomirskich, Konopków, Sapiehów, Dzieduszyckich. Przedstawiciele rodów magnackich, szlacheckich, a także w XIX w. rodziny ziemiańskie w swoich siedzibach gromadzili cenny zbiory biblioteczne. Na gromadzenie i tworzenie bibliotek rodowych wpływały na przestrzeni wieków różne uwarunkowania historyczne i kulturowe zarówno w Koronie jak i na Litwie. Na przykładzie wybranych bibliotek rodowych zostanie pokazana organizacja poszczególnych bibliotek m.in. katalogi i inwentarze biblioteczne, opieka i rola bibliotekarza, pomieszczenie biblioteczne w siedzibie rodowej, a także użytkowanie księgozbiorów przez rodzinę oraz uczonych.

1. Chwalewik E., Zbiory polskie: archiwa, bibljoteki, gabinety, galerje, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w porządku alfabetycznym według miejscowości ułożone, t. 1-2, Kraków 1991.

2. Czapliński W., Długosz J., Zycie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku, rozdz.XV: Magnat a książka, Warszawa 1976.

3. Długosz J., Księgozbiór Aleksandra Michała Lubomirskiego w świetle inwentarza z 1678, " Ze Skarbca Kultury" Wrocław, z.23/1972

4. Encyklopedia wiedzy o książce, red. nacz. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski, Wrocław 1971.

5. Kosmanowa B., Kosman M., Tytus Działyński i jego dzieło, Wrocław 1979.

6. Majewska - Myszkowska B., Mecenat artystyczny księżnej Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej 1736 v-1816, Warszawa 1976.

7. Maleczyńska K., Zarys historii bibliotek od XV-XVIII wieku, Wrocław 1976.

8. Marszalska J. M., Archiwiści, bibliotekarze i uczeni w rodowej bibliotece książąt Sanguszków, „Z Badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi”, t. 18, (1997), s. 85-98

9. Marszalska J. M., Biblioteka i archiwum Sanguszków: zarys dziejów, Tarnów 2000.

10. Marszalska J. M., Graczyk W., Zespoły proweniencyjne zasobu inkunabułów i starych druków Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie : właściciele, użytkownicy, bibliofile, Warszawa 2017.

11. Marszalska J. M., Szkic do dziejów bibliotek rodowych książąt Lubartowiczów-Sanguszków : biblioteka podhorecka, sławucka i gumniska, „Roczniki Biblioteczne”, R. 43, (1999), s. 33-54.

12. Nitkiewicz M., Biblioteka i życie kulturalne łańcuckiej rezydencji, Łańcut 1986.

13. Olszewicz W., Z dziejów bibliotek i miłośnictwa książek w Polsce w XVIII w., "Roczniki Biblioteczne" 12/1968.

14. Paduch K., Biblioteka rodowa Rzewuskich h. Krzywda w Podhorcach od I połowy XVIII wieku do 1865, Kraków 2018

15. Paszkiewicz U., Źródła do zawartości bibliotek z ziem wschodnich Rzeczypospolitej od XVI wieku do 1939 - biblioteki rodowe: stan, wybrane problemy dokumentacji i perspektywy poszukiwań, "Z badań nad książką i księgozbiorami historycznymi (Tom specjalny) 2017

16. Radziszewski F., Wiadomość historyczno statystyczne o znakomitych bibliotekach i archiwach publicznych i prywatnych, Kraków 1875.

17. Rudnicka J., Biblioteka Ignacego Potockiego, Warszawa 1953.

18. Ryszewski B., Archiwa i archiwalia prywatne w archiwistyce polskiej. Stan i postulaty badawcze., "Acta Univers. Nicolai Copernicii. historia. 25(236)/ 1991, s. 21 -39.

19. Siekierski S., Pamiętniki jako źródło do badań czytelnictwa, "Studia o Książce" 1976/6, s. 3 -21.

20. Sipayłło M., Poloskie superexlibrisy XVI -XVIII wieku, Warszawa 1988.

21. Słownik Pracowników Książki Polskiej [hasła przedmiotowe], red. I Treichel, Wrocław -Łódź 1972.

22. Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa 1972. (oraz suplementy).

23. Smoleńska B., Archiwa podworskie w Polsce Ludowej, "Archeion" ,24/1955.

24. Zbiory rękopisów w bibliotekach i muzeach w Polsce, red. D. Kamolowa, k. Muszyńska, Warszawa 1988.

25. Żbikowska Migoń A., Książka naukowa w kulturze polskiego Oświecenia, Wrocław 1977.

BIB2_W04 Posiada pogłębioną wiedzę z zakresu historii książki, prasy i bibliotek na przestrzeni dziejów

BIB2_W05 Posiada pogłębioną wiedzę na temat twórców bibliotek i ich oddziaływania na środowisko społeczno-kulturalne na przestrzeni dziejów

BIB2_W06 Posiada pogłębioną wiedzę na temat społecznej roli książki i bibliotek na przestrzeni wieków

BIB2_W07 Posiada pogłębioną wiedzę na temat księgozbiorów historycznych oraz zbiorów specjalnych w Polsce

BIB2_U05 Posiada w stopniu pogłębionym umiejętność określenia oddziaływania książki na środowisko kulturalno-społeczne

Na czerwono zaznaczone są efekty uczenia się z programu studiów

Przedmiotowe efekty uczenia się:

W1: student ma wiedzę na temat kształtowania się bibliotek magnackich, szlacheckich, ziemiańskich oraz mieszczańskich na przestrzeni wieków

W2: student ma wiedzę na temat procesów politycznych, społecznych oraz kulturalnych, które wpłynęły na powstawanie oraz funkcjonowanie bibliotek rodowych

W3: student ma wiedzę na temat wybitnych twórców bibliotek rodowych i ich oddziaływania na otoczenie społeczno-kulturalne

W4: student ma wiedzę na temat znaczenia oraz zakresu tematycznego dzieł gromadzonych w bibliotekach rodowych.

U1: student potrafi wskazać najważniejsze wydarzenia polityczne i ich wpływ na funkcjonowanie bibliotek rodowych

Warunki dla osiągnięcia określonej oceny:

W1:

- na ocenę bardzo dobrą: student ma szczegółową wiedzę na temat kształtowania się bibliotek magnackich, szlacheckich, ziemiańskich oraz mieszczańskich na przestrzeni wieków. Potrafi scharakteryzować najważniejsze wydarzenia wpływające na kształtowanie bibliotek.

- na ocenę dobrą: student ma wiedzę na temat najważniejszych wydarzeń wpływających na kształtowanie się bibliotek magnackich, szlacheckich, ziemiańskich oraz mieszczańskich na przestrzeni wieków. Potrafi wskazać i wymienić te wydarzenia.

- na ocenę dostateczną: student ma wiedzę na temat zaledwie najważniejszych faktów i wydarzeń wpływających na kształtowanie się bibliotek magnackich, szlacheckich, ziemiańskich oraz mieszczańskich na przestrzeni wieków

W2:

- na ocenę bardzo dobrą: student ma szeroką wiedzę na temat procesów politycznych, społecznych oraz kulturalnych, które wpłynęły na powstawanie oraz funkcjonowanie bibliotek rodowych. Potrafi je wymienić, scharakteryzować i przeanalizować.

- na ocenę dobrą: student ma wiedzę na temat najważniejszych procesów politycznych, społecznych oraz kulturalnych, które wpłynęły na powstawanie oraz funkcjonowanie bibliotek rodowych. Potrafi je wymienić i krótko omówić.

- na ocenę dostateczną: student ma wiedzę na temat zaledwie najważniejszych procesów politycznych, społecznych oraz kulturalnych, które wpłynęły na powstawanie oraz funkcjonowanie bibliotek rodowych.

W3:

- na ocenę bardzo dobrą: student ma szczegółową wiedzę na temat wybitnych twórców bibliotek rodowych i ich oddziaływania na otoczenie społeczno-kulturalne. Potrafi ich wskazać oraz omówić szczegółowo ich działalność

- na ocenę dobrą: student ma wiedzę na temat najważniejszych twórców bibliotek rodowych i ich oddziaływania na otoczenie społeczno-kulturalne. Potrafi ich wymienić oraz omówić najważniejsze aspekty ich działalność.

- na ocenę dostateczną: student ma wiedzę na temat zaledwie najważniejszych wybitnych twórców bibliotek rodowych i ich oddziaływania na otoczenie społeczno-kulturalne. Potrafi ich wymienić.

W4:.

- na ocenę bardzo dobrą: student ma szczegółową wiedzę na temat znaczenia oraz zakresu tematycznego dzieł gromadzonych w bibliotekach rodowych. Potrafi omówić zakres tematyczny dzieł gromadzonych w wybranych bibliotekach rodowych.

- na ocenę dobrą: student ma wiedzę na temat najważniejszych aspektów znaczenia oraz zakresu tematycznego dzieł gromadzonych w bibliotekach rodowych.

- na ocenę dostateczną: student ma minimalną wiedzę na temat znaczenia oraz zakresu tematycznego dzieł gromadzonych w bibliotekach rodowych.

U1:

- na ocenę bardzo dobrą: student potrafi wskazać złożone i najważniejsze wydarzenia polityczne i ich wpływ na funkcjonowanie bibliotek rodowych, a także przeanalizować ich wpływ na rozwój bibliotek

- na ocenę dobrą: student potrafi wskazać kluczowe wydarzenia polityczne i ich wpływ na funkcjonowanie bibliotek rodowych

- na ocenę dostateczną: student potrafi wskazać podstawowe wydarzenia polityczne i ich wpływ na funkcjonowanie bibliotek rodowych