Library Science

Poziom przedmiotu: podstawowy.

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z zespołem dyscyplin teoretycznych, mających za przedmiot książkę oraz procesy związane z jej podstawowymi funkcjami: utrwalaniem i przekazywaniem myśli ludzkiej.

Treści merytoryczne: W ramach wykładu omówione zostaną najpierw podstawowe zagadnienia z zakresu nauki o książce jako dyscyplinie naukowej, która bada książkę m. in. w całym jej procesie historycznym, poprzez ukazanie ewolucji wszelkich środków używanych do utrwalania (zapisywania) oraz przekazywania treści. Konsekwencją zróżnicowania typizacji książki jest jej ukazanie od czasów najdawniejszych, co pozwala prześledzić jej różne formy od starożytności, przez średniowiecze aż po czasy nowożytne (starożytny Egipt, Mezopotamia, Chiny, Grecja, Bizancjum, Rzym). Zarówno książka rękopiśmienna jak i później książka drukowana miała na celu zaspokojenie określonych potrzeb intelektualnych, duchowych i pragmatycznych. Z czasem równolegle „towarzyszyć jej będzie” historia bibliotek, które od starożytności w różnych rejonach świata poprzez całe europejskie i polskie średniowiecze oraz czasy nowożytne nierozerwalnie łączą się z dziejami książki.

Przedmiotem omówienia będą również podstawowe materiały pisarskie, elementy zdobnictwa i oprawy ksiąg rękopiśmiennych, pierwsze biblioteki średniowieczne i ich zawartość, książka drukowana (ksylograficzna, inkunabuły) i ich wpływ na rozwój myśli ludzkiej.

Ważnym zagadnieniem w ramach szeroko pojętej nauki o książce jest bibliotekoznawstwo, czyli jeden z działów nauki o książce, poświęcony dziejom bibliotek, ich organizacji, typologii bibliotek i związane z tym rozróżnieniem, odmiennie realizowane funkcje społeczne i naukowe. Bibliotekoznawstwo obejmuje cały zespół zagadnień teoretycznych, związanych z gromadzeniem materiałów bibliotecznych, ich oprawą, konserwacją, udostępnianiem oraz czytelnictwem. Jego początki sięgają czasów nowożytnych i działalności Gabriela Naude (1600-1653), francuskiego bibliotekarza i bibliografa, inicjatora otwarcia bibliotek dla szeroko pojętego czytelnika, co wyraził w wydanym przez siebie w 1627 r. dziele Advis pour dresser une bibliothec...., w którym wygłosił, iż biblioteka otwarta być musi dla wszystkich..., dla każdego człowieka, który chciałby z niej skorzystać.

1. Dahl S., Dzieje książki, Wrocław 1965.

2. Szwejkowska H., Głąbiowski K., Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i w średniowieczu, Warszawa-Wrocław 1983.

3. Szwejkowska H. Książka drukowana XV-XVIII. Zarys historyczny, Warszawa 1983.

4. Bieńkowska B., Chamerska H., Tysiąc lat książki i bibliotek w Polsce, Wrocław 1992.

5. Maleczyńska K., Zarys historii bibliotek od XV-XVIII wieku, Wrocław 1976.

6. Birkenmajer A., Książka rękopiśmienna, w: Aleksander Birkenmajer. Studia bibliologiczne, red. H. Więckowska, A. Birkenmajer, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975, s. 264-284.

7. Dobrowolski K. Z dziejów książki w Polsce średniowiecznej, Kraków 1924.

8. Bielawski J. Książka w świecie islamu, Wrocław 1991.

9. Ratajewski J., Wprowadzenie do bibliotekoznawstwa czyli wiedza o bibliotece w róznych dawkach, Warszawa 2002.

10. M. Hornowska, H. Zdzitowiecka - Jasieńska, Zbiory rękopismienne w Polsce średnioiwecznej, Warszawa 1947,

11. E. Potkowski, Książka rękopiśmienna w kulturze Polski, Warszawa 1984,

12. E. Potkowski, Książka i pismo w średniowieczu. Studia z dziejów kultury piśmiennej i komunikacji społecznej. Pułtusk 2006.

13. C. K. Święcki, Kultura piśmienna w Polsce średniowiecznej X-XII wiek, Warszawa 2010.

14. M. Juda, przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992.

HI2_W05 - Ma szczegółową , prowadzącą do specjalizacji znajomość faktografii historii powszechnej i Polski w poszczególnych epokach.

HI2_W06 - Posiada pogłębioną, uporządkowaną wiedzę o możliwościach interpretacji faktów historycznych determinowanych różnym podłożem narodowym, religijnym i kulturowym

HI2_W08 - Ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie historii.

HI2_W09 - Zna i rozumie zaawansowane metody analizy i interpretacji źródeł historycznych, właściwe dla wybranych tradycji, teorii oraz szkół badawczych w zakresie historii.

Metody oceny: Zaliczenie wykładów z oceną: omówienie zadanej lektury i test końcowy z uzyskanych wiadomości w każdym z semestrów.