Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

(in Polish) Nauki pomocnicze historii - Żródła i żródłoznawstwo, chronologia, archiwistyka, paleografia, neografia

General data

Course ID: WNHS-HI-NPH-Z
Erasmus code / ISCED: (unknown) / (unknown)
Course title: (unknown)
Name in Polish: Nauki pomocnicze historii - Żródła i żródłoznawstwo, chronologia, archiwistyka, paleografia, neografia
Organizational unit: Faculty of Historical Sciences
Course groups:
ECTS credit allocation (and other scores): 3.00 Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.
Language: Polish
Subject level:

elementary
Learning outcome code/codes:

enter learning outcome code/codes
Preliminary Requirements:

(in Polish) Znajomość języka Polskiego
Short description: (in Polish)

Zajęcia mają na celu zapoznanie studenta z szeroko rozumianą problematyką nauk pomocniczych historii, głównie źródeł historycznych i źródłoznawstwa, archiwów i archiwistyki, chronologii historycznej, paleografii łacińskiej, neografii łacińskiej i innych mających istotne znaczenie w metodologii badań historycznych oraz kształtowaniu warsztatu naukowego historyka, a nadto przygotowanie studenta do samodzielnej pracy ze źródłem historycznym. Studium nauk pomocniczymi historii ma wspomagać rozwój kultury historycznej studenta.
Full description: (in Polish)

Treści programowe realizowane w czasie zajęć:

I. Zajęcia organizacyjne - prezentacja sylabusa, prezentacja literatury podstawowej i uzupełniającej niezbędnej w procesie kształcenia, omówienie zasad pracy i współpracy w czasie zajęć, omówienie zasad i warunków zaliczenia, uwagi i propozycje studentów.

Wykład wstępny.

II. Nauki pomocnicze historii - podstawowe pojęcia i definicje, tradycje i perspektywy, nowoczesne metodologie i narzędzia w badaniach historycznych, interdyscyplinarność w badaniach historycznych, nauki pomocnicze a kształtowanie warsztatu naukowego historyka.

III. Nauki pomocnicze historii - typologia ogólna i szczegółowa. Nauki pomocnicze historii zajmujące się człowiekiem, czasem i środowiskiem. Nauki pomocnicze historii zajmujące się językiem, pismem i jego wytworami. Nauki pomocnicze historii zajmujące się znakami porządkującymi życie społeczne, przedmiotami i wizerunkami symbolicznymi. Nauki użyteczne w badaniach historycznych.

IV. Źródła historyczne i źródłoznawstwo - podstawowe pojęcia i definicje, typologia oraz charakterystyka szczegółowa źródeł historycznych, struktura źródła historycznego.

V. Źródła historyczne niepisane, źródła historyczne pisane, fałszowanie źródeł historycznych.

VI. Fundamentalne zasady interpretacji i krytyki erudycyjnej źródła historycznego, możliwe błędy w sztuce. Edycja źródeł historycznych

VII. Archiwistyka - podstawowe pojęcia, definicje i podział, wybrane zagadnienia z teorii archiwalnej, prawo archiwalne, wybrane zagadnienia z archiwoznawstwa

VIII. Archiwistyka - wybrane zagadnienia z metodyki oraz techniki archiwalnej, najnowsze trendy w archiwistyce światowej i polskiej, specyfika archiwistyki kościelnej

IX. Chronologia historyczna - podstawowe pojęcia i definicje, rozwój badań chronologicznych, sposoby i narzędzia mierzenia czasu.

X. Chronologia historyczna - kalendarze, ery i style, kalendarze w Polsce, cyzjojan, podział roku, rok liturgiczny, godziny kanoniczne, datacja.

XI. Paleografia łacińska - podstawowe pojęcia i definicje, tradycje i perspektywy badań paleograficznych, nowoczesne metody i technologie badań paleograficznych, alfabet, typologia pisma łacińskiego, pismo łacińskie na ziemiach polskich.

XII. Paleografia łacińska - materiały i narzędzia pisarskie, brachygrafia i inne zjawiska paleograficzne, nomina sacra, palimpsesty, kryptografia, stenografia.

XIII. Neografia - podstawowe pojęcia i definicje, pismo nowożytne i jego typologia, pismo nowożytne na ziemiach polskich, zjawiska charakterystyczne.

XIV. Przyszłość nauk pomocniczych historii

XV. Rekapitulacja zagadnień.

Bibliography: (in Polish)

1. Szymański Jozef, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005 (i następne)

2. Semkowicz Władysław, Encyklopedia nauk pomocniczych historii, wyd. II, Kraków 2011

3. Ihnatowicz Ireneusz, Nauki pomocnicze historii XIX i XX wieku, Warszawa 1990.

4. Topolski Jerzy, Metodologiczne klasyfikacje źródeł historycznych, Katowice 1972.

5. Tandecki Janusz, Kopiński Krzysztof, Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa 2014.

6. Wojtkowiak Zbysław, Nauki pomocnicze historii najnowszej, Poznań 2001

7. Buksiński Tadeusz, Interpretacja źródeł historycznych, Warszawa 1992

8. Włodarski Bronisław, Chronologia polska, Warszawa 2007

9. Semkowicz Władysław, Paleografia łacińska, Kraków 2002

10. Gieysztor Aleksander, Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 2009

11. Górski Karol, Neografia gotycka, Warszawa 1978

Efekty kształcenia i opis ECTS: (in Polish)

Po zaliczeniu zajęć student:

- Opanował terminologię specjalistyczną, a także uzyskał ogólną i szczegółową wiedzę z zakresu każdej z omawianych nauk pomocniczych historii

- Rozumie znaczenie wiedzy z zakresu nauk pomocniczych historii dla kształtowania warsztatu naukowego historyka

- Poznał podstawowe i różnorodne metody oraz narzędzia badawcze warsztatu historyka

- Ma świadomość różnorodności źródeł historycznych, potrafi je identyfikować

- Posiada wiedzę i umiejętności pozwalające na samodzielne postępowanie badawcze ze źródłem historycznym pisanych i niepisanych, a także potrafi je wykorzystać w pracy

- Prezentuje krytyczną postawę wobec źródeł historycznych, a w konfrontacji ze źródłem historycznym unika formułowania przedwczesnych wniosków i hipotez

- Docenia rolę historii w procesach wspólnototwórczych i państwowotwórczych

- Szanuje przeszłość i dziedzictwo kulturowe Polski

- Posiada przygotowanie do propagowania wiedzy historycznej i kultury pamięci.
Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

- Regularna obecność na zajęciach

- Znajomość literatury wskazanej

- Przygotowanie prezentacji na wyznaczony temat [wymagana właściwa metodologia, udokumentowanie, akademicki poziom językowy]

- Zaliczenie kolokwiów cząstkowych weryfikujących systematyczną pracę studenta

- Zaliczenie kolokwium końcowego

Na ocenę dostateczną student powinien opanować materiał programowy w 60-65% [pkt 56-64], na ocenę dostateczny plus w 65-70% [pkt 65-70], na ocenę dobry w 70-80% [pkt 71-85], na ocenę dobry plus w 85-90% [pkt 85-90], na ocenę bardzo dobry w 90-100% [pkt 90-100]

Classes in period "Winter semester 2021/22" (past)

Time span: 2021-10-01 - 2022-01-31
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Conversatorium, 30 hours, 50 places more information
Coordinators: Kazimierz Łatak
Group instructors: Kazimierz Łatak
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - graded credit
Conversatorium - graded credit
(in Polish) E-Learning:

(in Polish) E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy
Type of subject:

obligatory
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

(in Polish) nie dotyczy

Classes in period "Winter semester 2022/23" (past)

Time span: 2022-10-01 - 2023-01-31
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Conversatorium, 30 hours, 50 places more information
Coordinators: Kazimierz Łatak
Group instructors: Kazimierz Łatak
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - graded credit
Conversatorium - graded credit
(in Polish) Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

(in Polish) - Udział w zajęciach: 30 godz.

- Praca własna studenta: 30 godz.

- Przygotowanie do kolokwiów cząstkowych oraz kolokwium końcowego: 30 godz.

Suma: 90 godz.
Type of subject:

obligatory
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

(in Polish) nie dotyczy
Short description: (in Polish)

Zajęcia mają na celu zapoznanie studenta z szeroko rozumianą problematyką nauk pomocniczych historii, głównie źródeł historycznych i źródłoznawstwa, archiwów i archiwistyki, chronologii historycznej, paleografii łacińskiej, neografii łacińskiej i innych mających istotne znaczenie w metodologii badań historycznych oraz kształtowaniu warsztatu naukowego historyka, a nadto przygotowanie studenta do samodzielnej pracy ze źródłem historycznym. Studium nauk pomocniczymi historii ma wspomagać rozwój kultury historycznej studenta.
Full description: (in Polish)

Treści programowe realizowane w czasie zajęć:

I. Zajęcia organizacyjne - prezentacja sylabusa, prezentacja literatury podstawowej i uzupełniającej niezbędnej w procesie kształcenia, omówienie zasad pracy i współpracy w czasie zajęć, omówienie zasad i warunków zaliczenia, uwagi i propozycje studentów.

Wykład wstępny.

II. Nauki pomocnicze historii - podstawowe pojęcia i definicje, tradycje i perspektywy, nowoczesne metodologie i narzędzia w badaniach historycznych, interdyscyplinarność w badaniach historycznych, nauki pomocnicze a kształtowanie warsztatu naukowego historyka.

III. Nauki pomocnicze historii - typologia ogólna i szczegółowa. Nauki pomocnicze historii zajmujące się człowiekiem, czasem i środowiskiem. Nauki pomocnicze historii zajmujące się językiem, pismem i jego wytworami. Nauki pomocnicze historii zajmujące się znakami porządkującymi życie społeczne, przedmiotami i wizerunkami symbolicznymi. Nauki użyteczne w badaniach historycznych.

IV. Źródła historyczne i źródłoznawstwo - podstawowe pojęcia i definicje, typologia oraz charakterystyka szczegółowa źródeł historycznych, struktura źródła historycznego.

V. Źródła historyczne niepisane, źródła historyczne pisane, fałszowanie źródeł historycznych.

VI. Fundamentalne zasady interpretacji i krytyki erudycyjnej źródła historycznego, możliwe błędy w sztuce. Edycja źródeł historycznych

VII. Archiwistyka - podstawowe pojęcia, definicje i podział, wybrane zagadnienia z teorii archiwalnej, prawo archiwalne, wybrane zagadnienia z archiwoznawstwa

VIII. Archiwistyka - wybrane zagadnienia z metodyki oraz techniki archiwalnej, najnowsze trendy w archiwistyce światowej i polskiej, specyfika archiwistyki kościelnej

IX. Chronologia historyczna - podstawowe pojęcia i definicje, rozwój badań chronologicznych, sposoby i narzędzia mierzenia czasu.

X. Chronologia historyczna - kalendarze, ery i style, kalendarze w Polsce, cyzjojan, podział roku, rok liturgiczny, godziny kanoniczne, datacja.

XI. Paleografia łacińska - podstawowe pojęcia i definicje, tradycje i perspektywy badań paleograficznych, nowoczesne metody i technologie badań paleograficznych, alfabet, typologia pisma łacińskiego, pismo łacińskie na ziemiach polskich.

XII. Paleografia łacińska - materiały i narzędzia pisarskie, brachygrafia i inne zjawiska paleograficzne, nomina sacra, palimpsesty, kryptografia, stenografia.

XIII. Neografia - podstawowe pojęcia i definicje, pismo nowożytne i jego typologia, pismo nowożytne na ziemiach polskich, zjawiska charakterystyczne.

XIV. Przyszłość nauk pomocniczych historii

XV. Rekapitulacja zagadnień.

Bibliography: (in Polish)

1. Szymański Jozef, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005 (i następne)

2. Semkowicz Władysław, Encyklopedia nauk pomocniczych historii, wyd. II, Kraków 2011

3. Ihnatowicz Ireneusz, Nauki pomocnicze historii XIX i XX wieku, Warszawa 1990.

4. Topolski Jerzy, Metodologiczne klasyfikacje źródeł historycznych, Katowice 1972.

5. Tandecki Janusz, Kopiński Krzysztof, Edytorsto źródeł historycznych, Warszawa 2014.

6. Wojtkowiak Zbysław, Nauki pomocnicze historii najnowszej, Poznań 2001

7. Buksiński Tadeusz, Interpretacja źródeł historycznych, Warszawa 1992

8. Włodarski Bronisław, Chronologia polska, Warszawa 2007

9. Semkowicz Władysław, Paleografia łacińska, Kraków 2002

10. Gieysztor Aleksander, Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 2009

11. Górski Karol, Neografia gotycka, Warszawa 1978

Wymagania wstępne: (in Polish)

Nieobecności na zajęciach powyżej 3 należy usprawiedliwić w czasie dyżuru lub konsultacji prowadzonych przez wykładowcę.

Classes in period "Winter semester 2023/24" (past)

Time span: 2023-10-01 - 2024-01-31
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Conversatorium, 30 hours, 70 places more information
Coordinators: Kazimierz Łatak, Małgorzata Pęgier
Group instructors: Kazimierz Łatak, Małgorzata Pęgier
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - graded credit
Conversatorium - graded credit
(in Polish) Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

(in Polish) - Udział w zajęciach: 30 godz.

- Praca własna studenta: 30 godz.

- Przygotowanie do kolokwiów cząstkowych oraz kolokwium końcowego: 30 godz.

Suma: 90 godz.
Type of subject:

obligatory
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

(in Polish) nie dotyczy
Short description: (in Polish)

Zajęcia mają na celu zapoznanie studenta z szeroko rozumianą problematyką nauk pomocniczych historii, głównie źródeł historycznych i źródłoznawstwa, archiwów i archiwistyki, chronologii historycznej, paleografii łacińskiej, neografii łacińskiej i innych mających istotne znaczenie w metodologii badań historycznych oraz kształtowaniu warsztatu naukowego historyka, a nadto przygotowanie studenta do samodzielnej pracy ze źródłem historycznym. Studium nauk pomocniczymi historii ma wspomagać rozwój kultury historycznej studenta.
Full description: (in Polish)

Treści programowe realizowane w czasie zajęć:

I. Zajęcia organizacyjne - prezentacja sylabusa, prezentacja literatury podstawowej i uzupełniającej niezbędnej w procesie kształcenia, omówienie zasad pracy i współpracy w czasie zajęć, omówienie zasad i warunków zaliczenia, uwagi i propozycje studentów.

Wykład wstępny.

II. Nauki pomocnicze historii - podstawowe pojęcia i definicje, tradycje i perspektywy, nowoczesne metodologie i narzędzia w badaniach historycznych, interdyscyplinarność w badaniach historycznych, nauki pomocnicze a kształtowanie warsztatu naukowego historyka.

III. Nauki pomocnicze historii - typologia ogólna i szczegółowa. Nauki pomocnicze historii zajmujące się człowiekiem, czasem i środowiskiem. Nauki pomocnicze historii zajmujące się językiem, pismem i jego wytworami. Nauki pomocnicze historii zajmujące się znakami porządkującymi życie społeczne, przedmiotami i wizerunkami symbolicznymi. Nauki użyteczne w badaniach historycznych.

IV. Źródła historyczne i źródłoznawstwo - podstawowe pojęcia i definicje, typologia oraz charakterystyka szczegółowa źródeł historycznych, struktura źródła historycznego.

V. Źródła historyczne niepisane, źródła historyczne pisane, fałszowanie źródeł historycznych.

VI. Fundamentalne zasady interpretacji i krytyki erudycyjnej źródła historycznego, możliwe błędy w sztuce. Edycja źródeł historycznych

VII. Archiwistyka - podstawowe pojęcia, definicje i podział, wybrane zagadnienia z teorii archiwalnej, prawo archiwalne, wybrane zagadnienia z archiwoznawstwa

VIII. Archiwistyka - wybrane zagadnienia z metodyki oraz techniki archiwalnej, najnowsze trendy w archiwistyce światowej i polskiej, specyfika archiwistyki kościelnej

IX. Chronologia historyczna - podstawowe pojęcia i definicje, rozwój badań chronologicznych, sposoby i narzędzia mierzenia czasu.

X. Chronologia historyczna - kalendarze, ery i style, kalendarze w Polsce, cyzjojan, podział roku, rok liturgiczny, godziny kanoniczne, datacja.

XI. Paleografia łacińska - podstawowe pojęcia i definicje, tradycje i perspektywy badań paleograficznych, nowoczesne metody i technologie badań paleograficznych, alfabet, typologia pisma łacińskiego, pismo łacińskie na ziemiach polskich.

XII. Paleografia łacińska - materiały i narzędzia pisarskie, brachygrafia i inne zjawiska paleograficzne, nomina sacra, palimpsesty, kryptografia, stenografia.

XIII. Neografia - podstawowe pojęcia i definicje, pismo nowożytne i jego typologia, pismo nowożytne na ziemiach polskich, zjawiska charakterystyczne.

XIV. Przyszłość nauk pomocniczych historii

XV. Rekapitulacja zagadnień.

Bibliography: (in Polish)

1. Szymański Jozef, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005 (i następne)

2. Semkowicz Władysław, Encyklopedia nauk pomocniczych historii, wyd. II, Kraków 2011

3. Ihnatowicz Ireneusz, Nauki pomocnicze historii XIX i XX wieku, Warszawa 1990.

4. Topolski Jerzy, Metodologiczne klasyfikacje źródeł historycznych, Katowice 1972.

5. Tandecki Janusz, Kopiński Krzysztof, Edytorsto źródeł historycznych, Warszawa 2014.

6. Wojtkowiak Zbysław, Nauki pomocnicze historii najnowszej, Poznań 2001

7. Buksiński Tadeusz, Interpretacja źródeł historycznych, Warszawa 1992

8. Włodarski Bronisław, Chronologia polska, Warszawa 2007

9. Semkowicz Władysław, Paleografia łacińska, Kraków 2002

10. Gieysztor Aleksander, Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 2009

11. Górski Karol, Neografia gotycka, Warszawa 1978

Wymagania wstępne: (in Polish)

Nieobecności na zajęciach powyżej 3 należy usprawiedliwić w czasie dyżuru lub konsultacji prowadzonych przez wykładowcę.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl contact accessibility statement USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)