Artistic Doctrines. From antiquity to 19th century.

Przedmiot zaznajamia z najważniejszymi koncepcjami twórczości i dzieła sztuki w „świecie zachodnim” od starożytności po XIX w. Na tle debat filozoficznych przedstawia kształtowanie się pojęć i idei, które decydowały o tym, jak rozumiana była i jest sztuka. Obejmuje kluczowe debaty, spory oraz zwroty w myśleniu o przedmiocie i podmiocie działalności artystycznej.

1) pojęcie i systematyka sztuk w starożytnej Grecji;

2) kategoria mimesis u starożytnych;

3) Koncepcja katharsis u starożytnych i jej znaczenie dla sztuki

4) wyobraźnia, piękno, harmonia, kanon, ekfraza u starożytnych;

5) Koncepcja piękna u Pseudo-Dionizego Areopagity;

6) Spór o ikony w Bizancjum;

7) Piękno i brzydota u św. Augustyna;

8) Poglądy św. Tomasza z Akwinu na piękno;

9) Po co cystersom estetyka? Poglądy św. Bernarda z Clairvaux i rola sztuki u cystersów;

10) Estetyka scholastyczna

11) Paragone, czyli współzawodnictwo sztuk w renesansie;

12) Koncepcje perspektywy;

13) Znaczenie pojęcia disegno w nowożytnej sztuce;

14) Poglądy Lutra i Kalwina na obrazy. Protestancki ikonoklazm;

15) Sobór Trydencki a sztuka;

16) Historia pojęcia ut pictura poesis;

17) Poglądy na sztukę Poussina (zasada trzech jedności, decorum, inwencja);

18) Historia i podstawowe założenia teoretyczne akademii artystycznych (Włochy, Francja);

19) Malarstwo historyczne a akademia;

20) Spór starożytników z nowożytnikami;

21) Spór rubensistów z poussinistami;

22) Brytyjscy estetycy XVII/XVIII wieku a natura;

23) Gilpin i jego koncepcja malowniczości/picturesque;

24) Kategoria wzniosłości w refleksji nad sztuką od XIX wieku;

25) Piękno w tekstach Williama Hogharta;

26) Esej o malarstwie Diderota;

27) Narodziny idei muzeum;

28) Etyczny wymiar sztuki u Johna Ruskina;

29) Czym była nowoczesność dla Charlesa Baudelaire’a?;

30) Teoretyczne konteksty zwrotu awangardowego;

LITERATURA PODSTAWOWA

J. Białostocki (red.), Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce od starożytności do 1500 roku

J. Białostocki (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1500-1600

J. Białostocki, M. Poprzęcka, A. Ziemba (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1600-1700

J. Białostocki, Pięć wieków myśli o sztuce, wyd. 2. Warszawa 1976

E. Grabska, M. Poprzęcka (red.), Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870

U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, Kraków 2007

D. Freedberg, Potęga wizerunków: studia z historii i teorii oddziaływania, Kraków 2005

M. Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, t.1-2, Warszawa 1989,

W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2006,

W. Tatarkiewicz, Historia estetyki, t.1-3, Wrocław,

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA (WYBRANE POZYCJE)

H. Belting, Obraz i kult: historia obrazu przed epoką sztuki, Gdańsk 2010

U. Eco, Historia brzydoty, Poznań 2007

G. Hocke, Świat jako labirynt. Maniera i mania w sztuce europejskiej w latach 1520-1650 i współcześnie, Gdańsk 2003

W. Hoghart, Analiza piękna, Gdańsk 2011

P. Jaroszyński, Spór o piękno, Lublin 2002

G.E. Lessing, Laokoon czyli o granicach malarstwa i poezji, Wrocław 1962,

S. Morawski, Studia z historii myśli estetycznej XVIII i XIX wieku, Warszawa 1961

S. Morawski, Myśli o sztuce w okresie romantyzmu, Warszawa 1961

K. Pomian, Zbieracze i osobliwości. Paryż – Wenecja XVI-XVIII wiek, Lublin 2001

J. Reynolds, Pisma o sztuce. Wybór, Warszawa 2008,

R. Nycz, Postmodernizm. Antologia przekładów, Kraków 1997

G. Vasari, Żywoty najsłynniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, Warszawa – Kraków

L. Vinci da, Traktat o malarstwie, Gdańsk 2006

- oraz teksty wskazywane na bieżąco na zajęciach.

Student/ka:

1) Ma pogłębioną wiedzę o miejscu historii sztuki wśród nauk

humanistycznych i jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej oraz

wiedzę o powiązaniach historii sztuki z innymi naukami humanistycznymi,

w tym filozofią i literaturą.

2) Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu metody analizy i interpretacji

dzieł sztuki, ma uporządkowaną znajomość teorii i metodologii

stosowanych w historii sztuki oraz zna jej najnowsze osiągnięcia.

3) Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem

poglądów własnych oraz innych autorów i specjalistów. Umie stawiać

hipotezy i je weryfikować, a także formułować wnioski i tworzyć

syntetyczne podsumowania.

4) Potrafi w zaawansowanym stopniu posługiwać się językiem

specjalistycznym i stosować właściwą terminologię z zakresu historii

sztuki. Potrafi prowadzić debatę.

5) Jest gotowy do samodzielnego kształcenia się i korzystania z konsultacji

specjalistycznych. Docenia wartość wiedzy ekspertów, ale jednocześnie

jest gotów poddać wiedzę ekspercką krytycznej analizie. Jest

przygotowany do współpracy i działań inicjatywnych na rzecz środowiska

społecznego, w których jest gotów odgrywać rolę lidera.

Udział w wykładach: 30 godzin

praca własna z literatura ok. 40 godzin

przygotowanie do egzaminu ok. 20 godzin

SUMA GODZIN ok. 90

LICZBA ECTS 3

Ocena końcowa z wykładu wystawiana jest na podstawie egzaminu ustnego. Na ocenę wpływać będzie ocena z ćwiczeń, a także aktywność na zajęciach oraz obecność.

Obecność na wykładzie obowiązkowa (dopuszczalna liczba nieobecności w semestrze - 2). Sytuacje szczególne do rozpatrzenia i wyjaśnienia przez prowadzącego.

Nie dotyczy

Przedmiot zaznajamia z najważniejszymi koncepcjami twórczości i dzieła sztuki w „świecie zachodnim” od starożytności po XIX w. Na tle debat filozoficznych przedstawia kształtowanie się pojęć i idei, które decydowały o tym, jak rozumiana była i jest sztuka. Obejmuje kluczowe debaty, spory oraz zwroty w myśleniu o przedmiocie i podmiocie działalności artystycznej.

1) pojęcie i systematyka sztuk w starożytnej Grecji;

2) kategoria mimesis u starożytnych;

3) Koncepcja katharsis u starożytnych i jej znaczenie dla sztuki

4) wyobraźnia, piękno, harmonia, kanon, ekfraza u starożytnych;

5) Koncepcja piękna u Pseudo-Dionizego Areopagity;

6) Spór o ikony w Bizancjum;

7) Piękno i brzydota u św. Augustyna;

8) Poglądy św. Tomasza z Akwinu na piękno;

9) Po co cystersom estetyka? Poglądy św. Bernarda z Clairvaux i rola sztuki u cystersów;

10) Estetyka scholastyczna

11) Paragone, czyli współzawodnictwo sztuk w renesansie;

12) Koncepcje perspektywy;

13) Znaczenie pojęcia disegno w nowożytnej sztuce;

14) Poglądy Lutra i Kalwina na obrazy. Protestancki ikonoklazm;

15) Sobór Trydencki a sztuka;

16) Historia pojęcia ut pictura poesis;

17) Poglądy na sztukę Poussina (zasada trzech jedności, decorum, inwencja);

18) Historia i podstawowe założenia teoretyczne akademii artystycznych (Włochy, Francja);

19) Malarstwo historyczne a akademia;

20) Spór starożytników z nowożytnikami;

21) Spór rubensistów z poussinistami;

22) Brytyjscy estetycy XVII/XVIII wieku a natura;

23) Gilpin i jego koncepcja malowniczości/picturesque;

24) Kategoria wzniosłości w refleksji nad sztuką od XIX wieku;

25) Piękno w tekstach Williama Hogharta;

26) Esej o malarstwie Diderota;

27) Narodziny idei muzeum;

28) Etyczny wymiar sztuki u Johna Ruskina;

29) Czym była nowoczesność dla Charlesa Baudelaire’a?;

30) Teoretyczne konteksty zwrotu awangardowego;

LITERATURA PODSTAWOWA

J. Białostocki (red.), Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce od starożytności do 1500 roku

J. Białostocki (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1500-1600

J. Białostocki, M. Poprzęcka, A. Ziemba (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1600-1700

J. Białostocki, Pięć wieków myśli o sztuce, wyd. 2. Warszawa 1976

E. Grabska, M. Poprzęcka (red.), Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870

U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, Kraków 2007

D. Freedberg, Potęga wizerunków: studia z historii i teorii oddziaływania, Kraków 2005

M. Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, t.1-2, Warszawa 1989,

W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2006,

W. Tatarkiewicz, Historia estetyki, t.1-3, Wrocław,

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA (WYBRANE POZYCJE)

H. Belting, Obraz i kult: historia obrazu przed epoką sztuki, Gdańsk 2010

U. Eco, Historia brzydoty, Poznań 2007

G. Hocke, Świat jako labirynt. Maniera i mania w sztuce europejskiej w latach 1520-1650 i współcześnie, Gdańsk 2003

W. Hoghart, Analiza piękna, Gdańsk 2011

P. Jaroszyński, Spór o piękno, Lublin 2002

G.E. Lessing, Laokoon czyli o granicach malarstwa i poezji, Wrocław 1962,

S. Morawski, Studia z historii myśli estetycznej XVIII i XIX wieku, Warszawa 1961

S. Morawski, Myśli o sztuce w okresie romantyzmu, Warszawa 1961

K. Pomian, Zbieracze i osobliwości. Paryż – Wenecja XVI-XVIII wiek, Lublin 2001

J. Reynolds, Pisma o sztuce. Wybór, Warszawa 2008,

R. Nycz, Postmodernizm. Antologia przekładów, Kraków 1997

G. Vasari, Żywoty najsłynniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, Warszawa – Kraków

L. Vinci da, Traktat o malarstwie, Gdańsk 2006

- oraz teksty wskazywane na bieżąco na zajęciach.

Brak

Przedmiot zaznajamia z najważniejszymi koncepcjami twórczości i dzieła sztuki w „świecie zachodnim” od starożytności po XIX w. Na tle debat filozoficznych przedstawia kształtowanie się pojęć i idei, które decydowały o tym, jak rozumiana była i jest sztuka. Obejmuje kluczowe debaty, spory oraz zwroty w myśleniu o przedmiocie i podmiocie działalności artystycznej.

1) pojęcie i systematyka sztuk w starożytnej Grecji;

2) kategoria mimesis u starożytnych;

3) Koncepcja katharsis u starożytnych i jej znaczenie dla sztuki

4) wyobraźnia, piękno, harmonia, kanon, ekfraza u starożytnych;

5) Koncepcja piękna u Pseudo-Dionizego Areopagity;

6) Spór o ikony w Bizancjum;

7) Piękno i brzydota u św. Augustyna;

8) Poglądy św. Tomasza z Akwinu na piękno;

9) Po co cystersom estetyka? Poglądy św. Bernarda z Clairvaux i rola sztuki u cystersów;

10) Estetyka scholastyczna

11) Paragone, czyli współzawodnictwo sztuk w renesansie;

12) Koncepcje perspektywy;

13) Znaczenie pojęcia disegno w nowożytnej sztuce;

14) Poglądy Lutra i Kalwina na obrazy. Protestancki ikonoklazm;

15) Sobór Trydencki a sztuka;

16) Historia pojęcia ut pictura poesis;

17) Poglądy na sztukę Poussina (zasada trzech jedności, decorum, inwencja);

18) Historia i podstawowe założenia teoretyczne akademii artystycznych (Włochy, Francja);

19) Malarstwo historyczne a akademia;

20) Spór starożytników z nowożytnikami;

21) Spór rubensistów z poussinistami;

22) Brytyjscy estetycy XVII/XVIII wieku a natura;

23) Gilpin i jego koncepcja malowniczości/picturesque;

24) Kategoria wzniosłości w refleksji nad sztuką od XIX wieku;

25) Piękno w tekstach Williama Hogharta;

26) Esej o malarstwie Diderota;

27) Narodziny idei muzeum;

28) Etyczny wymiar sztuki u Johna Ruskina;

29) Czym była nowoczesność dla Charlesa Baudelaire’a?;

30) Teoretyczne konteksty zwrotu awangardowego;

LITERATURA PODSTAWOWA

J. Białostocki (red.), Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce od starożytności do 1500 roku

J. Białostocki (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1500-1600

J. Białostocki, M. Poprzęcka, A. Ziemba (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1600-1700

J. Białostocki, Pięć wieków myśli o sztuce, wyd. 2. Warszawa 1976

E. Grabska, M. Poprzęcka (red.), Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870

U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, Kraków 2007

D. Freedberg, Potęga wizerunków: studia z historii i teorii oddziaływania, Kraków 2005

M. Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, t.1-2, Warszawa 1989,

W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2006,

W. Tatarkiewicz, Historia estetyki, t.1-3, Wrocław,

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA (WYBRANE POZYCJE)

H. Belting, Obraz i kult: historia obrazu przed epoką sztuki, Gdańsk 2010

U. Eco, Historia brzydoty, Poznań 2007

G. Hocke, Świat jako labirynt. Maniera i mania w sztuce europejskiej w latach 1520-1650 i współcześnie, Gdańsk 2003

W. Hoghart, Analiza piękna, Gdańsk 2011

P. Jaroszyński, Spór o piękno, Lublin 2002

G.E. Lessing, Laokoon czyli o granicach malarstwa i poezji, Wrocław 1962,

S. Morawski, Studia z historii myśli estetycznej XVIII i XIX wieku, Warszawa 1961

S. Morawski, Myśli o sztuce w okresie romantyzmu, Warszawa 1961

K. Pomian, Zbieracze i osobliwości. Paryż – Wenecja XVI-XVIII wiek, Lublin 2001

J. Reynolds, Pisma o sztuce. Wybór, Warszawa 2008,

R. Nycz, Postmodernizm. Antologia przekładów, Kraków 1997

G. Vasari, Żywoty najsłynniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, Warszawa – Kraków

L. Vinci da, Traktat o malarstwie, Gdańsk 2006

- oraz teksty wskazywane na bieżąco na zajęciach.

Brak

Cyl wykładów obejmuje podstawowe poglądy na sztukę od XV do XXI w.

Alberti, da Vinci i inni. Myśliciele i artyści renesansu o sztuce.

Sztuka a reformatorzy protestanccy.

Koncepcja perspektywy.

Sobór Trydencki o sztuce, czyli "nowa sztuka religijna".

Giovanniego Lorenza Berniniego (1598-1680) pogląd na sztukę.

Poglądy na sztukę Niclasa Poussina (1594-1665).

Myśli o sztuce w epoce Oświecenia.

Odkrycie starożytności klasycznej.

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) o sztuce i kolorach.

Krytyka artystyczna Eugene'a Fromentina (1820-1876).

Alois Riegl (1858-1905): piierwsza naukowa koncepcja historii sztuki.

U źródeł nowoczesnego muzeum.

J. Białostocki (red.), Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce od starożytności do 1500 roku

J. Białostocki (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1500-1600

J. Białostocki, M. Poprzęcka, A. Ziemba (red.), Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce: 1600-1700

J. Białostocki, Pięć wieków myśli o sztuce, wyd. 2. Warszawa 1976

E. Grabska, M. Poprzęcka (red.), Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870

U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, Kraków 2007

D. Freedberg, Potęga wizerunków: studia z historii i teorii oddziaływania, Kraków 2005

M. Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, t.1-2, Warszawa 1989,

W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2006,

W. Tatarkiewicz, Historia estetyki, t.1-3, Wrocław,

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA (WYBRANE POZYCJE)

H. Belting, Obraz i kult: historia obrazu przed epoką sztuki, Gdańsk 2010

U. Eco, Historia brzydoty, Poznań 2007

G. Hocke, Świat jako labirynt. Maniera i mania w sztuce europejskiej w latach 1520-1650 i współcześnie, Gdańsk 2003

W. Hoghart, Analiza piękna, Gdańsk 2011

P. Jaroszyński, Spór o piękno, Lublin 2002

G.E. Lessing, Laokoon czyli o granicach malarstwa i poezji, Wrocław 1962,

S. Morawski, Studia z historii myśli estetycznej XVIII i XIX wieku, Warszawa 1961

S. Morawski, Myśli o sztuce w okresie romantyzmu, Warszawa 1961

K. Pomian, Zbieracze i osobliwości. Paryż – Wenecja XVI-XVIII wiek, Lublin 2001

J. Reynolds, Pisma o sztuce. Wybór, Warszawa 2008,

R. Nycz, Postmodernizm. Antologia przekładów, Kraków 1997

G. Vasari, Żywoty najsłynniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, Warszawa – Kraków

L. Vinci da, Traktat o malarstwie, Gdańsk 2006

- oraz teksty wskazywane na bieżąco na zajęciach.

Brak