(in Polish) Orientacja przestrzenna i bezpieczne poruszanie się osób z dysfunkcją wzroku

Przedmiot zapoznaje z procesami orientacji w przestrzeni uczniów, którzy nie widzą lub ich sposób widzenia jest ograniczony/zaburzony. Studenci otrzymają wiedzę i narzędzia edukacyjne aby mogli wspierać tych uczniów na wszystkich etapach edukacyjnych w samodzielnym uczestniczeniu w życiu.

Ćwiczenia w opasce zasłaniającej oczy przybliżają studentom proces uczenia się, poznawania i poruszania się bez użycia wzroku. Dla pedagoga wiedza ta, umiejętności i wysoki stopień empatii są nieodzowne w procesie nauczania i wychowania uczniów z dysfunkcją wzroku.

Znaczenie nauki orientacji przestrzennej dla rozwoju osób niewidomych i słabowidzących (1 godz.). Zarys historyczny powstania i rozwoju systemu nauczania orientacji przestrzennej (1 godz.). Umiejętności i pojęcia z zakresu orientacji przestrzennej w zależności od wieku oraz kondycji fizycznej i psychicznej (1 godz.). Techniki ochronne górnych i środkowych części tułowia oraz szukanie upuszczonych przedmiotów (1 godz.). Ustalanie kierunku marszu, systematyczne poznawanie nowego pomieszczenia oraz korzystanie z geograficznych kierunków świata (1 godz.). Korzystanie z pomocy widzącego przewodnika w różnych sytuacjach i warunkach (1 godz.). Plany i mapy wypukłe wspomagające w procesie nauczania pojęć i rozwijania wyobraźni przestrzennej.(1 godz.). Rodzaje lasek i sposób ich dobierania oraz techniki posługiwania się długą laską (3 godz.)

Kwapisz J., Kwapisz J:. Orientacja przestrzenna i poruszanie się niewidomych oraz słabo widzących: poradnik metodyczny, WSiP, Warszawa, 1990.

Kuczyńska-Kwapisz J., Kwapisz J.: Rehabilitacja osób niewidomych i słabo widzących. Wyd. Interart, Warszawa 1996.

Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz (red.) Orientacja przestrzenna w usamodzielnianiu osób niewidomych, APS, CMPP-P, Warszawa, 2001.

Wiedza

W wyniku przeprowadzonych zajęć student:

Posiada podstawową wiedzę tyflopedagogiczną na temat procesów komunikowania się z osobą niewidomą i niepełnosprawnością wieloraką; potrafi zdefiniować prawidłowości i zakłócenia tych procesów. Zna w sposób podstawowy metodykę wykonywania rozmaitych zadań związanych z procesem orientowania się w przestrzeni i samodzielnego poruszanie się osób z dysfunkcją wzroku i niepełnosprawnością złożoną.

Praktyczne wykonuje zadane ćwiczenia (symulowanie sytuacji zachodzących między osobą widzącą a niewidomą oraz z wieloraką niepełnosprawnością). Pokazuje i wyjaśnia typowe zadania stosowane w metodyce orientacji przestrzennej i w procesie poruszania się samodzielnego i z przewodnikiem osoby niewidomej.

Umiejętności

W wyniku przeprowadzonych zajęć student:

Potrafi stosować zdobytą wiedzę umiejętności w praktyce, w pracy z jednostką z niepełnosprawnością wzroku oraz z niepełnosprawnością wieloraką, dokonując krytycznej analizy zarówno skuteczności wiedzy jak i działań rehabilitacyjnych i terapeutycznych. Umie dostosować techniki z zakresu orientacji przestrzennej do możliwości konkretnej osoby niewidomej. Potrafi dobierać i wykorzystywać odpowiednie metody, techniki i środki dydaktyczne do pracy z jednostką z niepełnosprawnością wzroku, jednocześnie projektując proces rehabilitacyjny.

Kompetencje społeczne

W wyniku przeprowadzonych zajęć student posiada następujące kompetencje:

Wykazuje możliwość uczestnictwa ucznia i wychowanka niewidomego i słabowidzącego w społeczności każdej szkoły i placówki edukacyjnej. Wykazuje wrażliwość na problemy fizyczne, psychologiczne i społeczne osób niewidomych; rozumie potrzeby dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku w wieku przedszkolnym i na dalszych etapach edukacji. Wykazuje otwartość na indywidualne potrzeby osób niewidomych, jest przekonany o konieczności indywidualizacji programów rehabilitacyjnych. Dokonuje trafnych wyborów właściwych technik i tempa prowadzenia zajęć.

Zaliczenie ćwiczeń na podstawie obecności i aktywności. Sprawdzian znajomości przedstawionych technik poruszania się osób z dysfunkcją wzroku.

3,0 Student prawidłowo pokazuje opisaną słownie technikę poruszania się,

3,5 student prawidłowo pokazuje opisaną słownie technikę poruszania się i dodatkowo uzasadnia zastosowanie techniki,

4,0 student prawidłowo pokazuje opisaną słownie technikę poruszania się, uzasadnia zastosowanie tej techniki i dodatkowo podaje przykłady popełnianych błędów,

4,5 student prawidłowo pokazuje opisaną słownie technikę poruszania się, uzasadnia zastosowanie tej techniki, podaje przykłady popełnianych błędów dodatkowo potrafi porównywać dwa lub kilka sposobów jej wykonania,

5,0 student prawidłowo pokazuje opisaną słownie technikę poruszania się, uzasadnia zastosowanie tej techniki, podaje przykłady popełnianych błędów, potrafi porównywać dwa lub kilka sposobów jej wykonania, dodatkowo potrafi ocenić wykonanie techniki przez innego studenta.