Psychopedagogical Diagnosis of Educational Special Needs

Przedmiot Diagnoza psychopedagogiczna specjalnych potrzeb edukacyjnych przygotowuje studenta do udzielania metod wsparcia i pomocy psychologiczno - pedagogicznej dzieciom i uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Treści kształcenia ujmują wybrane zagadnienia z pedagogiki ogólnej, korekcyjnej, kompensacyjnej i specjalnej, psychologii rozwojowej oraz prawa oświatowego.

Student poznaje:

- terminologię specjalistyczną stosowaną w: diagnozie psychopedagogicznej, zaleceniach postdiagnostycznych, w pracy korekcyjno - kompensacyjnej,

- zarys metodyki postępowania terapeutycznego w profilaktyce niepowodzeń szkolnych.

1. System pojęć podstawowych pedagogiki ogólnej i korekcyjno-kompensacyjnej:

a) diagnoza pedagogiczna

b) specjalne potrzeby edukacyjne

c) pomoc psychologiczno - pedagogiczna

d) psychoprofilaktyka niepowodzeń edukacyjnych: wczesna interwencja, wspomaganie rozwoju.

2. Wczesne wspomaganie rozwoju. Zespoły wczesnego wspomagania rozwoju. Funkcje ośrodków wczesnej interwencji.

3. Prawodawstwo oświatowe w sprawie zaspokajania specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów ( w tym - wczesne wspomaganie rozwoju, pomoc psychologiczno- pedagogiczna, indywidualne obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne i indywidualne nauczanie dzieci oraz podstawa programowa wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej).

4. Specjalne potrzeby edukacyjne dziecka oraz sposoby ich zaspokojenia (zasady pracy, dostosowanie otoczenia, rodzaj pomocy; organizacja pracy, stwarzanie kreatywnych warunków uczenia się) - etap przedszkolny, wczesnoszkolny oraz konsekwencje niezaspokojenia.

5. Wspomaganie rozwoju dziecka o specjalnych potrzebach w przedszkolu i szkole - modele ćwiczeń.

Sprawność / niepełnosprawność systemu percepcyjno-motorycznego i procesów poznawczych jako czynniki sprzyjające/utrudniające dzieciom osiągnięcie dojrzałości szkolnej i początkową naukę czytania, pisania:

a) ćwiczenia sprawności motorycznej - motoryka duża, motoryka mała, sprawność manualna i grafomotoryka ( przygotowanie ręki do nauki pisania),

b) ćwiczenia percepcji wzrokowo-przestrzennej,

c) ćwiczenia percepcji słuchowej.

6. Mowa pisana / czytanie i pisanie /na poziomie edukacji wczesnoszkolnej:

a) diagnoza możliwości, umiejętności i ograniczeń u dzieci 6-letnich – test dojrzałości szkolnej -DS 1 B. W. - Okoń,

b) obowiązujące standardy edukacyjne osiągnięć w nauce czytania i pisania.

7. Nauczyciel edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej : - kompetencje psychopedagogiczne i umiejętności terapeutyczne w udzielaniu form wsparcia, wczesnej interwencji, wspomaganiu rozwoju i wyrównywaniu szans edukacyjnych, warsztat specjalistyczny.

8. Współpraca z rodzicami – metody wsparcia i pomocy.

Literatura:

Wybrane pozycje książkowe:

1. Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji, dysgrafii i dysortografii, Gdańsk 2011,

2. Grabałowska K., J. Jastrząb i in., Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu, Toruń 2005,

3. Jastrząb J., Edukacja terapeutyczna, Toruń 2002,

4. Jastrząb J., Usprawnianie systemu percepcyjno-motorycznego, Warszawa 2002,

5. Jastrząb J., Gry i zabawy terapeutyczne, Warszawa 2002,

6. Maurer A.,Dźwięki Program świadomości fonologicznej dla dzieci przedszkolnych i szkolnych, Kraków 2003,

7.E Minczakiewicz, Rozwój psychoruchowy dziecka

8 K. Skarbek, I. Wrońska, Diagnoza i wspomaganie rozwoju ruchowego dziecka w wieku przedszkolnym

9. Wilgocka - Okoń B., Gotowość szkolna dzieci 6-letnich, Warszawa 2003,

10. Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wersja elektroniczna www.men.gov.pl

11. Specjalne potrzeby edukacyjne dzieci i młodzieży.Prawne ABC dyrektora przedszkola, szkoły i placówki, wersja elektroniczna www.men.gov.pl

Prawo oświatowe [ dostęp www.men.gov.pl/akty prawa]

1. Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach,

2. Rozporządzenie MEN z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju,

3. Rozporządzenie MEN z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży,

4. Rozporządzenie MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r. zmieniajcie rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych,

Czasopisma:

1. Jastrząb J, Diagnoza nauczycielska w kompensacji specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów, Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji 2012 nr 1(12) [dostęp www. ptd. edu.pl]

2. Jastrząb J., Szkolna pomoc psychologiczno - pedagogiczna alternatywą wobec poradnictwa zinstytucjonalizowanego, Biuletyn PTD Dysleksja, 2011 nr 1[dostęp www. ptd. edu.pl]

3. Jastrząb J.,Zaleska M.,Europejski tydzień świadomości dysleksji w Toruńskiej Szkole Terapeutycznej, „Wychowanie na co dzień” 2002 nr 12

4. Jastrząb J.,Zaleska M.,Ryzyko dysleksji - wczesna diagnoza na poziomie edukacji elementarnej „Wychowanie na co dzień” 2003 nr 10-11

5.Zaleska M, Dzieci "skradły mi serce", Biuletyn PTD DYSLEKSJA 2012 nr 2

6. Zaleska M., Kształcenie językowe w programie studiów pedagogicznych na UMK w Toruniu, Biuletyn PTD DYSLEKSJA 2013 nr 2

W.1. zna i rozumie podstawową terminologię z dziedzin: pedagogika korekcyjno - kompensacyjna, diagnoza, specjalne potrzeby edukacyjne, pomoc psychologiczno – pedagogiczna, K_WO1,

W. 2. zna cele, zasady, metody, formy organizacyjne pomocy i wsparcia wobec dzieci o specjalnych potrzeb edukacyjnych, K _WO13, K_WO14,

W. 3. wymienia akty prawa oświatowego regulujące zasady udzielania i organizowania wczesnego wspomagania rozwoju, pomocy psychologiczno – pedagogicznej, rocznego przygotowania dzieci przedszkolnych i indywidualnego nauczania K _WO14,

W. 4. zna definicję diagnozy, specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych , wczesnego wspomagania rozwoju, pomocy psychologiczno-pedagogicznej K _WO1,

W. 5. rozumie i wyjaśnia wpływ zaburzeń i mikrozaburzeń rozwojowych na :

- dysfunkcje w procesach poznawczych,

- dezintegracje systemu percepcyjno - motorycznego,

- trudności w uczeniu się dzieci i młodzieży,K_WO1,K_WO5.

W. 6. zna strategie uczenia się czytania i pisania K _WO9.

U.1. posługuje się kompetentnie specjalistyczną terminologią rozwiązując zadania praktyczne z diagnozy pedagogicznej ( przedszkolnej i szkolnej) i metod oraz zasad wsparcia K _UO1, K _UO8,

U.2. zna narzędzia diagnozy pedagogicznej do:

- oceny gotowości szkolnej,

- oceny opanowania umiejętności czytania i pisania K _UO9.

K.1. zaakceptuje odmienny sposób funkcjonowania ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, K _kO2, K _kO4,

K.2. podejmie działania kompensujące specjalne potrzeby edukacyjne ucznia,

K.3. potrafi służyć radą i pomocą rodzicom i nauczycielom, K _KO3,

K.4. potrafi współdziałać z różnymi placówkami specjalistycznymi,

K _KO3,K _KO5,

K.5. posługuje się prawem oświatowym rozwiązując problemy uczniów, K _KO8.

1. Warunki:

- obecność na wszystkich zajęciach typu ćwiczenia,

- gotowość: przygotowanie merytoryczne i techniczne,

- aktywność operatywne posługiwanie się wiedzą przedmiotową i umiejętnościami oraz środkami dydaktycznymi.

2. Wykonanie terminowe zadań na oceny cząstkowe:

- modele ćwiczeń wspomagające rozwój dziecka o specjalnych potrzebach

w przedszkolu i szkole,

- pismo ręczne typu elementarzowe w zeszytach szkolnych,

- diagnoza graficznej strony pisma,

- diagnoza gotowości szkolnej,

- diagnoza umiejętności czytania i pisania na poziomie elementarnym.

3. Kolokwium zaliczeniowe - forma ustna i/lub pisemna, kontakt indywidualny z wykładowcą w wyznaczonych terminach.

Student

- posiada własną strukturę wiedzy wnikającą z programu zajęć,

- posługuje się nią operatywnie w toku rozmowy i odpowiada na konkretne pytania sprawdzające efekty uczenia się,

- dokonuje samooceny swojego uczestnictwa w zajęciach,

- wyraża własne zadanie w kwestii wpływu przedmiotu Diagnoza psychopedagogiczna specjalnych potrzeb edukacyjnych na jego wykształcenie zawodowe.

Zajęcia obowiązkowe, polegają na osobistym udziale w nich studentów, gdyż mają charakter warsztatów metodycznych, podczas których nabierają oni konkretnych kompetencji, ucząc się efektywnego wiązania teorii z praktyką oraz ich zastosowania w działalności profilaktycznej i pomocowej. Nie dopuszcza się innych form organizacji studiowania tego przedmiotu.