Podstawy kryminologii

podstawowy

symbole efektów uczenia się dla kierunku pedagogika specjalna, studia jednolite magisterskie:

PS_TS2_W6,

PS_TS2_W11,

PS_TS2_U13,

PS_TS2_K6

Zna podstawowe pojęcie z obszaru pedagogiki resocjalizacyjnej.

Celem zajęć jest zdobycie przez studentów wiedzy, umiejętności i kompetencji z zakresu podstaw kryminologii. Zadanie to będzie zrealizowane przez omówienie podstawowych pojęć i paradygmatów z zakresu tej dyscypliny naukowej oraz wskazanie aktualnych tendencji, trendów w przestępczości i reakcji na przestępczość.

Zakres tematów:

1. Kryminologia jako dyscyplina naukowa.

2. Historia, paradygmaty kryminologii.

3. Geneza, przedmiot, definicja i działy kryminologii.

4. Wprowadzenie w istotę oraz prawne i socjologiczne rozumienie fenomenu przestępczości, poszczególnych jej rodzajów, etiologii zjawiska przestępczości oraz powiązanych z nią form patologii społecznej, sprawcy i ofiary przestępstwa

5. Struktura, dynamika i geografia przestępczości.

6. Wybrane kategorie przestępczości, silnie rozwijające się w polskim społeczeństwie

7. Interakcje pomiędzy poszczególnymi rodzajami przestępczości.

8. Dysfunkcjonalność rodziny a zjawisko przestępczości.

9. Pojęcie, rozwój i koncepcje wiktymologii.

10. Sposoby zapobiegania przestępczości i reakcji na przestępczość.

Błachut J., Gaberle A., Krajewski K.: Kryminologia, Gdańsk 2001;

Gruszczyńska B., Marczewski M., Siemaszko A.: Atlas przestępczości w Polsce , Warszawa 2009;

Siemaszko A.: Kogo biją, komu kradną, Warszawa 2001;

Siemaszko A.: Geografia występku i strachu. Polskie badania przestępczości Warszawa 2008.

Literatura uzupełniająca:

1. Hołyst B. Kryminologia, LexisNexis, Warszawa 2009;

2. Czapska J., Zapobieganie przestępczości przez kształtowanie przestrzeni, Wyd. UJ, Kraków 2012;

3. Wójcik J.W., Przeciwdziałanie przestępczości zorganizowanej. Zagadnienia prawne, kryminologiczne i kryminalistyczne, WoltersKluwer, Warszawa 2011.

4. Wierzbicki K., Działania Służby Więziennej w zakresie przeciwdziałania pro-kryminalnym postawom wśród dzieci i młodzieży, [w:] Granice streetworkingu, J. Jęczeń, B. Leonek – Kuleta (red.), Wydawnictwo POLIHYMNIA, Sandomierz-Lublin-Eichstätt Ingolstadt 2013, s. 141-151;

5. Wierzbicki K., Stańczuk M., Przestępstwo child groomingu. Analiza problemu w ujęciu kryminologicznym i penitencjarnym [w:] Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej w sieci. Ochrona praw dziecka w przestrzeni Internetu, red. B. Kmieciak, H. Elżanowska, J. Kotowska, Wyd. Difin, Warszawa 2022, s.11-25.

Akty prawne:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, (Dz. U. z 2024 r. poz. 17).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, (Dz. U. z 2023 r., poz. 127).

Ustawa z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym (Dz. U. z 2016, poz. 1197).

W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

- w pogłębionym stopniu zna prawne uwarunkowania procesu resocjalizacji w perspektywie krajowej i międzynarodowej oraz podstawy kryminologii i diagnozę kryminologiczną;

- posiada pogłębioną wiedzę na temat przestępstwa jako pewnej szczególnej formy zachowania dewiacyjnego, przestępczości jako pewnego zjawiska społecznego, a także osoby sprawcy przestępstwa, jak również ofiary przestępstwa (zwłaszcza typologii ofiar, ich udziału w genezie przestępstwa, relacji łączących ofiarę ze sprawcą i zagrożeń wynikających z sytuacji pokrzywdzenia), a także instytucji i mechanizmów kontrolnych, jakie tworzą społeczeństwa w celu zapobiegania i zwalczania przestępczości

W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

- posiada umiejętności stosowania przepisów z zakresu prawa oraz podstaw kryminologii i wiktymologii w działalności zawodowej

W zakresie kompetencji absolwent jest gotów do:

-docenia i rozumie znaczenie nauk społecznych, w tym pedagogiki resocjalizacyjnej dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w środowiskach społecznych; posiada pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu pracy pedagoga resocjalizacyjnego

Metody dydaktyczne i sposoby weryfikacji efektów kształcenia (syntetycznie opisane stosowane metody dydaktyczne i sposoby weryfikacji założonych efektów kształcenia):

Opis:

- udział w zajęciach: 15 godz. (wykład)

- przygotowanie do zajęć (czytanie tekstów naukowych, przygotowanie wypowiedzi ustnej, prezentacji) przygotowanie do egzaminu

Na ocenę

2 (ndst) Student nie opanował treści programowych przedmiotu i nie zrealizował zakładanych przedmiotowych efektów kształcenia. Nie rozumie podstawowych kategorii ani pojęć. Nie jest w stanie wyjaśnić istoty i przyczyn podstawowych dla przedmiotu zjawisk i procesów. Nie potrafi wykorzystać ich do analizy omawianych zagadnień, nie podejmuje także dyskusji na temat ich miejsca i roli w kontekście specyfiki przedmiotu.

Na ocenę

3 (dst) Student opanował podstawowe treści programowe przedmiotu oraz zrealizował w niewielkim zakresie zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Poprawnie definiuje, przynajmniej na jeden z możliwych sposobów, podstawowe kategorie i pojęcia oraz potrafi je wykorzystać do analizy omawianych zjawisk i procesów. Potrafi podać różnicę między nimi, wyjaśnić przyczynę najważniejszych zjawisk. Wykazuje małe zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu. Nie podejmuje dyskusji na omawiane tematy.

Na ocenę

3+ (dst+) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia na poziomie poprawnym. Definiuje podstawowe kategorie i pojęcia oraz najważniejsze ujęcia teoretyczne. Umie dostrzec złożoność relacji między nimi, nie potrafi jednak wytłumaczyć ich pochodzenia. Potrafi poprawnie zastosować tę wiedzę do analizy omawianych zagadnień. Wykazuje rosnące zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu, włącza się do dyskusji na ten temat.

Na ocenę

4 (db) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Definiuje kategorie, pojęcia oraz ujęcia teoretyczne, umie dostrzec złożoność relacji między nimi, potrafi wytłumaczyć ich pochodzenie i różnice, zastosować tę wiedzę do analizy omawianych zagadnień. Wykazuje stałe zainteresowanie omawianą problematyką, inicjuje dyskusje w zakresie podejmowanej tematyki. Wykazuje zrozumienie dla innych niż własne poglądów, podejmuje dyskusje na ich temat.

Na ocenę

4+ (db+) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Swobodnie definiuje i posługuje się kategoriami, pojęciami oraz ujęciami teoretycznymi. Potrafi dyskutować o złożoności relacji między nimi, odwołując się do ich pochodzenia i różnic, nie ma problemów z zastosowaniem tej wiedzy do analizy omawianych zagadnień. Dostrzega wielość poglądów na omawiane zagadnienia. Wykazuje duże zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu oraz kierunku studiów. Jest świadomy konieczności poszerzania zdobytej wiedzy.

Na ocenę

5 (bdb) Student opanował treści programowe przedmiotu oraz zrealizował zakładane przedmiotowe efekty kształcenia. Swobodnie definiuje i posługuje się kategoriami, pojęciami oraz ujęciami teoretycznymi. Swobodnie wypowiada się w dyskusjach o złożoności relacji między nimi, odwołując się do ich pochodzenia i różnic, potrafi krytycznie oceniać podejmowane w dyskusji kwestie. W swych wypowiedziach formułuje własne opinie i sądy, potrafi je precyzyjnie określić. Wykazuje bardzo duże zainteresowanie problematyką analizowaną w ramach przedmiotu. Jest świadomy konieczności poszerzania zdobytej wiedzy, potrafi wskazać jej kierunki i specyfikę.