(in Polish) Metodyka pracy w instytucjach zamkniętych

W trakcie zajęć zostaną studentom przybliżone podstawowe zagadnienia z zakresu metodyki pracy resocjalizacyjnej w środowisku zamkniętym. Prowadzący przedstawi specyfikę pracy w jednostkach penitencjarnych (placówkach izolacyjnych dla osób dorosłych) oraz placówkach resocjalizacyjnych dla nieletnich. Studenci zostaną zapoznani zarówno teoretycznie jak i praktycznie z metodami pracy w stosunku do dorosłych skazanych oraz nieletnich. Studenci zostaną zapoznani z praktycznymi aspektami tworzenia planów (projektów) resocjalizacyjnych oraz ich realizacją. Od strony ćwiczeniowej zostaną nadto zapoznani ze sposobami rozmów z podopiecznymi, w tym podopiecznymi trudnymi, którzy nie mają motywacji i nie chcą wejść w przestrzeń swojej przemiany.

W czasie zajęć omówione zostaną następujące tematy:

1. Zagadnienia wprowadzające (podstawowe pojęcia na temat metodyki);

2. Metodyka pracy resocjalizacyjnej – systematyzacja pojęć (ujęcie definicyjno-teoretyczne);

3. Istota metodyki resocjalizacji, jej cele i zadania. Powiązania metodyki z innymi dyscyplinami;

4. Osadzeni w zakładach karnych i aresztach śledczych - praca pedagoga resocjalizacyjnego nad zmianą myślenia skazanych;

5. Nieletni w Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych, Okręgowych Ośrodkach Wychowawczych, Młodzieżowych Ośrodkach Socjoterapii oraz Zakładach Poprawczych - szkolenie umiejętności wpływu na nieletniego, uporania się z oporem poprzez wzbudzanie motywacji do zmiany;

8. Metody resocjalizacji penitencjarnej: metody oparte na wpływie osobistym (przykład własny, doradzanie wychowawcze, przekonywanie). Metody oparte na wpływie sytuacyjnym (organizowanie doświadczeń, nagradzanie i karanie dyscyplinarne);

9. Socjoterapeutyczne metody oddziaływań na skazanych oraz nieletnich umieszczonych w placówkach izolacyjnych;

10. Tworzenie planów (projektów) resocjalizacyjnych (ćw. praktyczne);

11. Sposoby prowadzenia rozmowy ze skazanym oraz nieletnim - psychoterapeutyczne metody oddziaływań.

Literatura:

1) Czapów Cz. Jedlewski St., Pedagogika resocjalizacyjna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1971;

2) Czapów Cz., Wychowanie resocjalizujące: elementy metodyki i diagnostyki, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1978;

3) Fidelus A., Determinanty readaptacji społecznej skazanych, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2012;

4) Górski S., Metodyka resocjalizacji, Wydawnictwo Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1985;

5) Konopczyński M., Teoretyczne podstawy metodyki oddziaływań resocjalizacyjnych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2006;

6) Konopczyński M., Metody Twórczej Resocjalizacji, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2007;

7) Lipkowski O., Resocjalizacja, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1980;

8) Machel H., Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej - casus polski (Studium penitencjarno-pedagogiczne), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2008;

9) Machel H., Więzienie jako instytucja karna i izolacyjna, Wydawnictwo Arche, Gdańsk 2003;

10) Marczak M., Resocjalizacyjne programy penitencjarne realizowane przez Służbę Więzienną w Polsce, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009;

11) Pospiszyl K., Resocjalizacja. Teoretyczne podstawy oraz przykłady programów oddziaływań, ŻAK Wydawnictwo Akademickie, Warszawa 2012;

12) Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne diagnostyczne i metodyczne, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2005;

13) Urban B., Stanik J. (red.), Resocjalizacja: teoria i praktyka pedagogiczna, t. 1, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2007;

14) Miller W., Rollnick S., Dialog motywujący, Wydawnictwo UJ, Kraków 2022;

15) Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999;

16) Szczepanik R., Jaros A., Techniki socjoterapeutyczne w pracy z dzieckiem agreywnym.

Akty prawne:

1) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, (Dz. U. z 2018 r. poz. 1600 i 2077 oraz z 2019 r. poz. 730, 858 i 870);

2) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, (Dz. U. z 2020 r., poz. 523 ze zm.);

3) Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, (Dz. U. z 2018 r. poz. 1542, 1669, 2245 i 2399 oraz z 2019 r. poz. 125);

4) Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. 2022, poz. 1700;

5) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz.U. 2020 poz. 167);

6) Rozporządzenia wykonawcze.

Wiedza: celem przedmiotu jest wyposażenie studentów w podstawową wiedzę o istocie, celach, metodach i prawidłowościach procesu wychowania resocjalizacyjnego w środowisku zamkniętym. Studenci będą posiadać wiedzę na temat osób oraz instytucji, które realizują działania resocjalizacyjne w warunkach izolacyjnych;

Umiejętności: celem jest wykształcenie u studentów podstawowych umiejętności w zakresie diagnozowania nieprzystosowania społecznego, podejmowania działań profilaktycznych i resocjalizacyjnych, stosowania odpowiednich metod resocjalizacyjnych w środowisku zamkniętym. Kluczowym będzie dążenie do przełożenia wiedzy teoretycznej na praktyczną;

Kompetencje: student prezentuje postawę zaangażowania, kreatywności wnikliwie analizując sytuację w środowisku zamkniętym, stosując nowoczesne metody działań, poszukując środków (zasad, metod, form, koncepcji itp.). Student ma świadomość konieczności ciągłego rozwoju zawodowego.

Na ocenę końcową składać się będą następujące elementy:

1. Obecność na zajęciach - akceptowana jest jedna nieobecność nieusprawiedliwiona, każda kolejna obniży ocenę o pół stopnia;

2. Aktywność na zajęciach - możliwe podniesienie oceny końcowej o pół stopnia;

3. Praca zaliczeniowa.

na ocenę 3,0 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić podstawowe metody resocjalizacyjne, widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego.

na ocenę 3,5 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić podstawowe metody resocjalizacyjne (umie je rozróżnić oraz opisać), widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego, umie opisać w stopniu podstawowym organizację i funkcjonowanie zakładów karnych oraz izolacyjnych placówek dla nieletnich.

na ocenę 4,0 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić metody resocjalizacyjne (umie je rozróżnić oraz opisać), widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego, umie opisać szczegółowo organizację i funkcjonowanie zakładów karnych oraz izolacyjnych placówek dla nieletnich, zna podstawowe techniki socjoterapeutyczne, zna podstawy dialogu motywującego, rozumie czym jest praca nad motywacją skazanego oraz nieletniego.

na ocenę 4,5 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić metody resocjalizacyjne (umie je rozróżnić oraz opisać), widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego, umie opisać szczegółowo organizację i funkcjonowanie zakładów karnych oraz izolacyjnych placówek dla nieletnich, zna techniki socjoterapeutyczne i umie je stosować w praktyce, zna zasady dialogu motywującego, rozumie czym jest praca nad motywacją skazanego oraz nieletniego, rozumie czym jest tzw. "język zmiany".

na ocenę 5,0 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić metody resocjalizacyjne (umie je rozróżnić oraz opisać) - ma umiejętności do zastosowania ich w praktyce, umie powiązać metodykę pracy resocjalizacyjnej z innymi dziedzinami nauki, widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego, umie opisać szczegółowo organizację i funkcjonowanie zakładów karnych oraz izolacyjnych placówek dla nieletnich, posiada dużą wiedzę do stosowania oddziaływań resocjalizacyjnych - umie przeprowadzać rozmowy o charakterze resocjalizacyjnym, potrafi stosować metody resocjalizacyjne w środowisku zamkniętym, zna techniki socjoterapeutyczne i umie je stosować w praktyce, zna zasady dialogu motywującego, rozumie czym jest praca nad motywacją skazanego oraz nieletniego, rozumie czym jest tzw. "język zmiany", umie tworzyć plany resocjalizacyjne i specjalistyczne projekty resocjalizacyjne realizowane w warunkach izolacyjnych.