History and Archaeology of Ancient Rome

Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z zarówno z archeologia miasta Rzymu jak i archeologią prowincji cesarstwa rzymskiego. Nakreślone zostanie także tło historyczne, obejmujące dzieje państwa rzymskiego od początków po upadek cesarstwa

Wykład jest poświęcony archeologii i historii świata rzymskiego od założenia Miasta po czasy Konstantyna Wielkiego

Kultura Villanova i początki Rzymu. Rzym królewski i cywilizacja Etrusków. Wczesna republika rzymska: struktura państwa a podbój Italii. Wojny punickie, macedońskie i wojna z Antiochem III. Kryzys republiki i wojny domowe. Gladiatorzy i powstanie Spartakusa. Polityka wewnętrzna i zagraniczna cesarstwa: ustrój pryncypatu i polityka ekspansji za Augusta: klęska w lesie teutoburskim. Powstania przeciwko rzymskiej władzy i różne dynamiki Romanizacji. Wojny w Judei. Wojny Dackie i Markomańskie. Kryzys panstwa rzymskiego i tetrarchia. Zarys dziejów upadku państwa rzymskiego. Sztuka i architektura Rzymu w czasach republiki i cesarstwa. Miasto rzymskie - charakterystyka, miasta imperium na wybranych przykładach, głownie na podstawie Pompei i Herkulanum. Rozrywki Rzymian i budowle publiczne. limes i granice imperium, obozy rzymskie armia rzymska jako nośnik kultury, Specyfika kultury poszczególnych prowincji, różnorodność świata rzymskiego.

Literatura obowiązkowa:

• A. Sadurska, Sztuka rzymska, w: Sztuka świata, Tom II, Warszawa 1990

• A. Sadurska, Archeologia starożytnego Rymu t.: I: Od epoki królów do schyłku republiki, Warszawa 1975

• A. Sadurska, Archeologia starożytnego Rymu t.: II: Okres cesarstwa, Warszawa 1980

• A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2004

Literatura uzupełniająca:

• J. Axer [red.], Z Rzymu do Rzymu, Warszawa 2002

• M. Beard, Pompeje, Poznań 211.

• J. Ciechanowicz, Rzym: ludzie i budowle, Warszawa 1987

• P. Connolly, H. Dodge, Antyczne miasta, Warszawa 1998

• P. Connolly, W Pompejach, Wrocław 1992

• T. Cornell i J. Matthews, Wielkie kultury świata: Rzym, Warszawa 1995

• M. Grant, Miasta Wezuwiusza, Warszawa 1986

• M. Grant, Gladiatorzy, Łódź 1987

• P. Matyszak, Rzym za pięć denarów dziennie, Warszawa 2009

• A. Łukaszewicz, Egipt Greków i Rzymian, Warszawa 2006

• S. Pescarin, Rzym. Przewodnik archeologiczny po wiecznym mieście, Warszawa 2000

• M. Sartre, Wschód Rzymski, Wrocław 1997

• L. Zerbini, Starożytne miasto rzymskie, Warszawa 2008

Po zakończeniu zajęć student powinien kompetentnie poruszać się wśród problemów i zagadnień związanych z historią i archeologią starożytnego Rzymu i operować właściwą dla tematyki wykładu terminologią. Powinien rozumieć specyfikę ewolucji poglądów na poszczególne zagadnienia. Powinien nie tylko znać podstawowe fakty z zakresu historii Rzymu, ale także umieć zinterpretować ich znaczenie. Powinien też rozumieć elementy krytyki źródeł historycznych. Powinien rozpoznawać typowe dla kultury materialnej starożytnego Rzymu zabytki, a także umieć opisać ich specyfikę i chronologię. Powinien też umieć dostrzegać charakterystyczne elementy zmian poszczególnych stylów sztuki rzymskiej. Powinien dostrzegać mechanizmy oddziaływania kultury imperium na rozwój społeczności podbitych, na ewolucję sąsiadów Rzymu i dostrzegać powiązania związane z procesami akulturacji, a także poprawnie interpretować ich skutki. Powinien znać mechanizmy rządzące rzymską polityką, wiedzieć np. czym są komicja i jak mianowano dyktatorów. Powinien też rozumieć rolę spuścizny starożytnego Rzymu w kształtowaniu się oblicza kultury europejskiej. Powinien też rozumieć rolę prawa rzymskiego i uformowanych na gruncie rzymskim tradycji w kształtowani się oblicza współczesnej cywilizacji i używać zdobytej wiedzy do interpretowania otaczającego nas świata.

OPIS ECTS:

Aktywność studenta Nakład pracy studenta w godz.:

Udział w wykładzie 45

konsultacje 10

Przygotowanie do udziału w egzaminie 20

SUMA GODZIN 75

LICZBA ECTS 75 godz. /65(10)godz. ≈ 3

Sposób weryfikacji efektu kształcenia: Podstawą zaliczenia przedmiotu jest zdanie egzaminu. Egzamin odbywa się w formie ustnej.

Kryteria przyznawania ocen:

ndst - 2 - student(ka) nie opanował(a) w żadnym stopniu umiejętności i wiedzy opisanych w punkcie: efekty kształcenia

dst. - 3 - student(ka) opanował(a) ww. umiejętności i wiedzę w stopniu podstawowym, umie wymienić podstawowe fakty, scharakteryzować najważniejsze zabytki, zna podstawową problematykę, ma jednak trudności z interpretacją zdarzeń i nie potrafi spojrzeć na omawiane problemy w szerszej perspektywie.

dobry - 4 - student(ka) kompetentnie porusza się wśród problemów i zagadnień związanych z omawianym okresem, rozumie specyfikę zagadnień, potrafi poprawnie scharakteryzować poszczególne omawiane zabytki i potrafi określać ich chronologię.

bardzo dobry - 5 - student(ka) wykazuje pogłębioną znajomość omawianej problematyki, potrafi dostrzec złożoność stosowanych przy ich poznawaniu metod badawczych, potrafi samodzielnie określać ich wady i samodzielnie stawiać pytania dotyczące np. przyszłych możliwości badawczych. Potrafi oceniać przeszłość w szerszej perspektywie, widzieć związki współczesnej kultury ze światem minionym, rozumie siłę i słabości związane z oddziaływaniem tradycji antyku, rozumie mechanizmy krytyki źródeł.

Metoda dydaktyczna: Większość wiedzy zostanie przekazana w formie klasycznego wykładu informacyjnego, zostaną także wykorzystane prezentacje multimedialne. W szczególnych przypadkach, gdy potrzebna będzie prezentacja ewolucji pewnych poglądów, czy też podczas omawiania metod krytyki źródeł, konieczne stanie się ujęcie problemowe.