History of Decorative Arts

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z historią europejskiego rzemiosła artystycznego. W ujęciu chronologicznym prezentowane będą następujące działy rzemiosła artystycznego: meblarstwo, złotnictwo, ceramika i szkło, tkaniny, w tym wiodące ośrodki, twórcy oraz dzieła. Ponadto omawiane będą: techniki i technologie stosowane przy wytwarzaniu obiektów poszczególnych działów rzemiosła oraz ich znakowanie.

I SEMESTR

1. Wprowadzenie – terminologia i klasyfikacja, literatura

2. Meblarstwo – wstęp: terminologia, materiały, techniki zdobienia mebli

3. Meblarstwo europejskie – zarys historyczny: ośrodki, ebeniści. Część I: Starożytność-Średniowiecze.

4. Meblarstwo europejskie – zarys historyczny: ośrodki, ebeniści. Część II: Renesans – Barok – Rokoko.

5. Meblarstwo europejskie – zarys historyczny: ośrodki, ebeniści. Część III: Klasycyzm – XX wiek

6. Meblarstwo polskie – zarys historyczny: ośrodki

7. Złotnictwo – wstęp: terminologia, materiały, znakowanie; techniki podstawowe stosowane w złotnictwie; techniki specjalne stosowane w złotnictwie. Część I-II.

8. Złotnictwo europejskie – zarys historyczny: ośrodki, złotnicy. Część I-II

9. Złotnictwo polskie - zarys historyczny: ośrodki, złotnicy.

10. Platernictwo

11. Zastawa stołowa

12. Jubilerstwo.

13. Brązy dekoracyjne

II SEMESTR

14. Ceramika - terminologia, materiały, etapy wytwarzania, techniki zdobienia

15. Ceramika - zarys historyczny: ośrodki, ceramicy.

16. Porcelana dalekowschodnia – zarys historyczny

17. Porcelana europejska - zarys historyczny: manufaktury i znakowanie

18. Ceramika i porcelana polska - zarys historyczny: manufaktury i znakowanie

19. Szkło – terminologia, materiały, etapy wytwarzania, techniki zdobienia, zarys historyczny: ośrodki. Część I-II.

20. Tkaniny – wstęp: terminologia, typy tkanin; tkaniny jedwabne: typologia

21. Tkaniny jedwabne: zarys dziejów jedwabnictwa: ośrodki, wzornictwo

22. Tapiserie – wstęp: terminologia, techniki wytwarzania; zarys dziejów wytwarzania tapiserii: ośrodki. Część I-II.

23. Kobierce – terminologia, zarys dziejów kobiernictwa. Kilimy

24. Haft, koronki, – terminologia, zarys dziejów

25. Kurdybany - terminologia, zarys dziejów

26. Papierowe obicia ścienne (tapety,kołtryny) – terminologia, zarys dziejów

27. Oprawy książkowe – terminologia, zarys dziejów.

28. Powtórzenie materiału.

I SEMESTR

Lektury podstawowe:

Bibliografie, słowniki, encyklopedia:

1. Gradowski M., Dawne złotnictwo. Technika i terminologia, Warszawa 1980.

2. Grzeluk I., Słownik terminologiczny mebli, Warszawa 1998.

3. Janneau G., Encyklopedia sztuki dekoracyjnej, Warszawa 1978.

4. Szczepkowska-Naliwajek K., Bibliografia historii rzemiosł artystycznych w Polsce w czasach średniowiecza i w epoce nowożytnej do połowy XIX wieku, Toruń 2003.

Opracowania:

1. Bania Z., Bender A., Gryglewski P., J. Talbierska, Sztuka polska, t. 4,Warszawa 2012 (rozdział: Rzemiosło artystyczne)

2. Betlejewska C., Meble gdańskie od XVI do XIX wieku, Warszawa 2001.

3. Kaesz G., Meble stylowe, Wrocław 1990

4. Lileyko H., Srebra warszawskie, Warszawa 1979.

5. Morant H. de, Historia sztuki zdobniczej od pradziejów do współczesności, Warszawa 1981.

6. Paprocka-Gajek, J., Platery warszawskie w latach 1822-1914. Asortyment, odbiorca i obyczaj, Warszawa 2010.

7. Samek J., Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne, Warszawa 1984.

8. Szczepkowska-Naliwajek K., Dzieje badań nad dawnym rzemiosłem artystycznym w Polsce 1800-1939, Toruń 2005, s. 9-21 (rozdział I: Terminologia i klasyfikacja)

9. Żygulski Z. jun.., Dzieje polskiego rzemiosła artystycznego, Warszawa 1987.

Lektury uzupełniające. Zagadnienia szczegółowe (do wyboru):

1. Chrzanowski T., Kornecki M., Złotnictwo toruńskie. Studium o wyrobach cechu toruńskiego od wieku XIV do 1832 r., Warszawa 1988.

2. Frąckowska A., Srebrne kufle gdańskie XVII i XVIII wieku. Typologia, stylistyka, ikonografia, Warszawa 2013.

3. Gradowski M., Zinkiewicz-Ryndziewicz A., Srebra kultowe i obrzędowe. Katalog zbiorów Muzeum Sztuki Złotniczej w Kazimierzu Dolnym, t. I, Kazimierz Dolny 2008.

4. Jednaszewska T., Massowa Z., Kowalstwo artystyczne i odlewnictwo. Katalog, Malbork 1985.

5. Kostrzyńska-Miłosz A., Polskie meble 1918-1939. Forma – funkcja – technika. Warszawa 200.

6. Letkiewicz E., Klejnoty w Polsce. Czasy ostatnich Jagiellonów i Wazów, Lublin 2006.

7. Letkiewicz E., Klejnoty w osiemnastowiecznej Polsce, Lublin 2011.

8. Rządzić i olśniewać Klejnoty i jubilerstwo w Polsce w XVI i XVII wieku, red. nauk. Dariusz Nowacki, Magdalena Piwocka, Danuta Szewczyk-Prokurat, Warszawa 2019.

9. Ślesiński W., Konserwacja zabytków sztuki, t. 3, Rzemiosło artystyczne, Warszawa 1995.

10. Woch J., Biedermeier. Przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa 2006.

11. Vasa Sacra. Typy naczyń liturgicznych, ich funkcja i przemiany form na przestrzeni dziejów [ katalog wystawy], red. A. Zinkiewicz-Ryndziewicz, Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, Kazimierz Dolny 2008.

II SEMESTR

Lektury podstawowe:

Bibliografie, słowniki, encyklopedia:

1. Biedrońska-Słota B., Leksykon sztuki kobierniczej, Kraków 1999.

2. Janneau G., Encyklopedia sztuki dekoracyjnej, Warszawa 1978.

3. Michałowska M., Słownik terminologiczny włókiennictwa, Warszawa 1995.

4. Szczepkowska-Naliwajek K., Bibliografia historii rzemiosł artystycznych w Polsce w czasach średniowiecza i w epoce nowożytnej do połowy XIX wieku, Toruń 2003.

Opracowania:

1. Bania Z., Bender A., Gryglewski P., J. Talbierska, Sztuka polska, t. 4,Warszawa 2012 (rozdział: Rzemiosło artystyczne)

2. Bender A., Kołtryny i tapety - papierowe obicia ścienne w XVI-XIX wieku, „Biuletyn Lubelskiego Towarzystwa Naukowego" 1988[1992], vol. 30, s. 25-36.

3. Bender A., Tapiserie w dawnej Rzeczypospolitej, Lublin 2004.

4. Bender A., Złocone kurdybany w Polsce. Z problematyki importu wyrobów artystycznych, Lublin 1992.

5. Chrościcki L, Porcelana - znaki wytwórni europejskich, Warszawa 1974.

6. Kowecka E., Łosiowie M. i J., Winogradow L., Polska porcelana, wyd. II, Wrocław 1983.

7. Morant H. de, Historia sztuki zdobniczej od pradziejów do współczesności, Warszawa 1981.

8. Paprocka-Gajek, J., Platery warszawskie w latach 1822-1914. Asortyment, odbiorca i obyczaj, Warszawa 2010.

9. Polak A., Szkło i jego historia, Warszawa 1981.

10. Samek J., Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne, Warszawa 1984.

11. Savage G., Porcelana i jej historia, Warszawa 1977.

12. Zarys historii włókiennictwa na ziemiach polskich do końca XVIII w., red. J. Kamińska, I. Turnau, Wrocław 1966.

13. Żygulski Z. jun.., Dzieje polskiego rzemiosła artystycznego, Warszawa 1987.

Lektury uzupełniające. Zagadnienia szczegółowe (do wyboru):

1. Biedrońska-Słotowa B., Kobierce z polskich manufaktur, ( Próba podsumowania) [w:] Tkaniny artystyczne z wieków XVIII i XIX. Materiały sesji naukowej w Zamku Królewskim na Wawelu, Kraków 21 marca 1991, red. M. Piwocka, Kraków 1997, s. 131-163.

2. Chruszczyńska J., Pasy kontuszowe z polskich manufaktur i pracowni w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Warszawa 1995.

3. Hennel-Bernasikowa M., Arrasy Zygmunta Augusta, Kraków 1998.

4. Jarosławiecka-Gąsiorowska M., Wierzbicki M, Oprawy artystyczne XIII-XVIII w. W Zbiorach Czartoryskich w Krakowie, Kraków 1952.

5. Kasprzak A. J., Szkła z hut radziwiłłowskich, t. I-II, Warszawa 1998.

6. Letkiewicz E., Polskie witraże nowożytne malowane emaliami, Lublin 1995.

7. Lipiec W., Tapety, „Spotkania z Zabytkami" 1985, nr 3-4, s. 55-60.

8. Polskie szkło do połowy XIX wieku, red. Z. Kamieńska, Wrocław 1987.

9. Szkurłat A., Manufakturze porcelany i fajansu w Korcu, Warszawa 2011.

10. Ślesiński W., Konserwacja zabytków sztuki, t. 3, Rzemiosło artystyczne, Warszawa 1995.

11. Thornton P., Baroque and Rococo Silks, London 1965.

Opis punktów ECTS (4 punkty ECTS - 1 i 2 semestr):

Uczestnictwo w wykładzie i zajęciach terenowych - 60 h (30 h - 1 semestr; 30h - 2 semestr)

Samodzielna lektura - 30 h (15h - 1 semestr; 15h - 2 semestr)

Przygotowanie do zaliczenia - 30 h

Łącznie: 120 h = 4 punkty ECTS

METODA

Egzamin ustny po 2 semestrze, dopuszczenie do egzaminu po zaliczeniu ćwiczeń

KRYTERIA

Na ocenę 2: Student nie posiada podstawowej wiedzy na temat: rozwoju rzemiosł artystycznych na przestrzeni dziejów; europejskich, w tym polskich, ośrodków i twórców. Student nie potrafi posługiwać się terminologią odnoszącą się do obiektu rzemiosła artystycznego i jego elementów, nie umie rozpoznać materiałów, technik i technologii zastosowanych przy tworzeniu obiektu rzemiosła artystycznego. Student nie wywiązuje się z obowiązku uczestnictwa w zajęciach, nie wykazuje zainteresowania przedmiotem, nie rozumie konieczności samodzielnej pracy i ustawicznego kształcenia, nie potrafi zaprezentować swojej wiedzy.

Na ocenę 3: Student posiada podstawową wiedzę na temat: rozwoju rzemiosł artystycznych na przestrzeni dziejów; europejskich, w tym polskich, ośrodków i twórców. Student z trudem posługuje się terminologią odnoszącą się do obiektu rzemiosła artystycznego i jego elementów, umie rozpoznać materiały oraz podstawowe technik i technologie zastosowane przy tworzeniu obiektu rzemiosła artystycznego. Student wywiązuje się z obowiązku uczestnictwa w zajęciach, w podstawowy sposób potrafi zaprezentować swoją wiedzę

Na ocenę 4: Student posiada dobrą wiedzę na temat: rozwoju rzemiosł artystycznych na przestrzeni dziejów; europejskich, w tym polskich, ośrodków i twórców. Student posługuje się terminologią odnoszącą się do obiektu rzemiosła artystycznego i jego elementów, umie rozpoznać materiały oraz podstawowe technik i technologie zastosowane przy tworzeniu i zdobieniu obiektu rzemiosła artystycznego. Student umie rozpoznać podstawowe znaki na obiekcie rzemiosła artystycznego. Student wywiązuje się z obowiązku uczestnictwa w zajęciach, rozumie potrzebę samodzielnej pracy i ustawicznego samokształcenia, wykazuje zainteresowanie przedmiotem, potrafi zaprezentować swoja wiedzę

Na ocenę 5: (W) Student posiada rozszerzoną i usystematyzowaną wiedzę na temat: rozwoju rzemiosł artystycznych na przestrzeni dziejów; europejskich, w tym polskich, ośrodków i twórców. (U)Student płynnie posługuje się terminologią odnoszącą się do obiektu rzemiosła artystycznego i jego elementów, umie rozpoznać materiały oraz podstawowe i specjalne technik i technologie zastosowane przy tworzeniu i zdobieniu obiektu rzemiosła artystycznego. Student umie rozpoznać i interpretować podstawowe znaki na obiekcie rzemiosła artystycznego. (K) Student wywiązuje się z obowiązku uczestnictwa w zajęciach, doskonale rozumie potrzebę samodzielnej pracy i ustawicznego samokształcenia, wykazuje pogłębione zainteresowanie przedmiotem, potrafi efektywnie zaprezentować swoja wiedzę.