Bezpieczeństwo społeczne

podstawowy

K_W01, K_W03, K_U01, K_U06, K_U09, K_K02

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z problematyką bezpieczeństwa społecznego jako ważnego obszaru bezpieczeństwa narodowego. Wyjaśnione zostaną najważniejsze pojęcia i modele badawcze. W trakcie kursu studenci powinni poznać najważniejsze współczesne problemy związane z bezpieczeństwem społecznym, ich typologie i uwarunkowania. Ponadto omówione zostaną rola i działania kluczowych podmiotów odpowiedzialnych za utrzymywanie bezpieczeństwa społecznego.

1. Bezpieczeństwo społeczne jako jeden z elementów bezpieczeństwa państwa. Podmioty realizujące zadania strategiczne.

2. Typologie i charakterystyka współczesnych zagrożeń społecznych.

3. Zmiany demograficzne i społeczne w Polsce i Europie. Przemiany płodności i rodziny: mierniki płodności, zmiana liczby urodzeń, zmiany w procesach formowania się i rozpadu rodziny.

4. Zachorowalność i umieralność: mierniki, czynniki wpływające na poziom umieralności, analiza umieralności, przeciętne dalsze trwanie życia, kryzys zdrowia.

5. Starzenie się społeczeństwa: zmiana struktury wieku ludności, wskaźnik obciążenia osobami starszymi, wskaźnik obciążenia demograficznego, prognozy demograficzne, konsekwencje społeczno-ekonomiczne procesu starzenia się i jego zróżnicowanie regionalne.

6. Współczesne migracje Polaków: typy migracji, źródła danych o migracjach zagranicznych, kierunki migracji, cechy migrantów, sieci migracyjne, czynniki wypychające i czynniki przyciągające, wpływ migracji na rynek pracy i gospodarkę.

7. Migracje kobiet i handel ludźmi.

8. Problemy społeczne w sferze pracy.

9. Kwestia ubóstwa i nierówności społeczno-ekonomicznych.

10. Kapitał ludzki i społeczny w tworzeniu bezpieczeństwa społecznego.

11. Unia Europejska wobec problemu bezpieczeństwa społecznego.

OBOWIĄZKOWA:

Balicki J., Starzenie się polskiego społeczeństwa. Stan, przyczyny i perspektywy (w zasobach moodle).

Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego 2013, fragmenty (w zasobach moodle).

Grycuk A. Najważniejsze tendencje na rynkach pracy w krajach rozwiniętych (w zasobach moodle).

GUS, Zasięg ubóstwa ekonomicznego w Polsce w 2017 r. (w zasobach moodle).

GUS, Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004–2016 (w zasobach

GUS, Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski (w zasobach moodle).

GUS, Zdrowie i zachowanie zdrowotne mieszkańców Polski w świetle Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia (EHIS) 2014 r.(w zasobach moodle)

Komunikat Komisji Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, 2010 (w zasobach moodle).

Leszczyński M., Bezpieczeństwo społeczne Polaków wobec wyzwań XXI wieku, Warszawa 2011, fragmenty (w zasobach moodle).

Pawlus M., Wyzwania demograficzne Europy XXI wieku (w zasobach moodle) oraz aktualizacja danych na stronach Eurostat.

Pawlus M., Feminizacja migracji (w zasobach moodle).

Skarbacz A., Sulowski S., Bezpieczeństwo społeczne. Pojęcia, uwarunkowania, wyzwania, Warszawa 2012, fragmenty (w zasobach moodle).

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego 2014, fragmenty (w zasobach moodle).

Supińska J., Dylematy polityki społecznej, Warszawa 2014, fragmenty (w zasobach moodle).

UZUPEŁNIAJĄCA:

Bertelsmann Stiftung, Social Justice in the EU - Index Report 2017, fragmenty (w zasobach moodle)

CBOS Ocena stanu bezpieczeństwa państwa, XI 2014 (w zasobach moodle).

Czapiński J., Panek T., (red.), Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków (w zasobach moodle).

European Commission, The 2018 Ageing Report, fragmenty (w zasobach moodle)

IPF, Report on the Evolution of the Family in EUROPE 2018 (w zasobach moodle).

Komunikat Komisji Europejski program w zakresie migracji, Bruksela, 13.05.2015 r.(w zasobach moodle)

MPiPS, Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020. Nowy wymiar aktywnej integracji, Warszawa 2013, dostępne: https://empatia.mpips.gov.pl/-/krajowy-program-przeciwdzialania-wykluczeniu-spolecznemu-2020.

MSWiA, Krajowy Plan Działań przeciwko Handlowi Ludźmi na lata 2016-2018

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - PZH, Raport Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania, Warszawa 2016, fragmenty (w zasobach moodle)

Polityka wobec rodziny w Polsce, Studia BAS Nr 1(45) 2016

Raport Work Service Migracje zarobkowe Polaków 2018 (w zasobach moodle).

UN, World Fertility Report 2009, fragmenty (w zasobach moodle)

UN, World Population Prospects The 2017 Revision, fragmenty (w zasobach moodle)

Wojtaszczyk K.A., Materska-Sosnowska A. (red.), Bezpieczeństwo państwa, Warszawa 2009, fragmenty.

Wiedza:

EK 1 - student/ka wskazuje, opisuje i wyjaśnia wybrane koncepcje teoretyczne dotyczące bezpieczeństwa społecznego jako jednego z czynników bezpieczeństwa narodowego.

EK 2 - student/ka identyfikuje i objaśnia charakter współczesnych zagrożeń społecznych, ich uwarunkowania oraz sposoby przeciwdziałania.

EK 3 - student/ka wskazuje podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo społeczne oraz charakteryzuje obszary i strategie ich działań.

Umiejętności:

EK 4 - student/ka posługuje się podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu bezpieczeństwa oraz pozyskuje dane do analizowania zjawisk związanych z bezpieczeństwem społecznym.

EK 5 - student/ka obserwuje i interpretuje zjawiska społeczne w odniesieniu do problematyki bezpieczeństwa.

EK 6 - student/ ka analizuje i ocenia bieżącą politykę na rzecz bezpieczeństwa społecznego.

Kompetencje:

EK 7 - student/ka współpracuje i pełni różne role w grupie, wykorzystuje doświadczenia pracy zespołowej. Wykazuje się kreatywnością i przedsiębiorczością w działaniu.

EK 8 - student/ka samodzielnie organizuje zadania powierzone, odpowiednio określa priorytety i skutecznie je realizuje.

ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]:

udział w wykładzie: 30 godz.

lektura literatury obowiązkowej: 15 godz.

konsultacje: 10 godz.

przygotowanie do egzaminu: 20 godz.

udział w ćwiczeniach: 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń: 20 godz.

przygotowanie prezentacji/referatu: 10 godz.

zadania e-learningowe: 15 godz.

suma godzin: 150 [150/25=6]

liczba ECTS: 6

Na ocenę końcową z przedmiotu składa się:

1) ocena opanowania materiału nauczania oraz pracy własnej studenta – ćwiczenia;

b) ocena opanowania materiału nauczania oraz pracy własnej studenta – wykład.

Student/ka uzyskuje dwie oceny - pierwsza podsumowującą jest wynikiem zdobytych punktów za poszczególne oceny formujące z ćwiczeń oraz druga z egzaminu pisemnego w formie testu.