(in Polish) Demografia społeczna

Poziom przedmiotu:Podstawowy

Cele przedmiotu:

Celem wykładu Demografia społeczna jest zdobycie podstawowej wiedzy nt. uwarunkowania procesów demograficznych i ich konsekwencji społecznych. W trakcie zajęć studenci zapoznawać się będą z aktualnymi przemianami demograficznymi, teoriami wyjaśniającymi trendy demograficzne w społeczeństwie i przewidywanymi skutkami tych przemian. Wiedza ta przygotuje studentów do przyszłej pracy w różnych urzędach, na szczeblu lokalnym czy krajowym, mających do czynienia z polityką społeczną, ludnościową czy rodzinną. W związku ze znacznym spadkiem dzietności i starzeniem się społeczeństwa wiedza ta będzie niezbędna dla absolwentów, którzy będą zasiadać w polskim parlamencie.

Wymagania wstępne: brak

Zakres tematów:

1.Przebieg i uwarunkowania procesów demograficznych

2.Podejście do zmian ludnościowych w historii (starożytność, średniowieczne

poglądy w kolejnych stuleciach)

3.Poglądy klasyczne, poglądy współczesne, uwarunkowania filozoficzne i ideologiczne

4.Przejścia i cykle ludnościowe - płodność

5.Koncepcje i mierniki płodności

6.Teorie niskiej płodności

7.Kontrola płodności

8.Niepłodność (kontrowersje wokół wspomaganej prokreacji)

9.Przejścia i cykle ludnościowe

10.Koncepcje i mierniki umieralność

11.Długość życia i przeciętne dalsze trwanie życia

12.Zachorowalność

13.Umieralność matek, niemowląt i małych dzieci

14.HIV/AIDS

15.Starzenie się społeczeństwa

Literatura podstawowa:

1. J.Balicki, E.Frątczak, Ch.B.Nam, Przemiany ludnościowe. Fakty

opinie. Mechanizmy przemian ludnościowych. Globalna polityka ludnościowa, IP, Wyd. UKSW,

Warszawa 2007;

2. A. Ochocki, Ludność świata. Powinność i kapitał, Wyd. UKSW, Warszawa 2010;

3. M.Kędelski, J.Paradysz, Demografia, Wydaw. AE, Poznań 2006;

4. M.Okólski, Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie,

Scholar, Warszawa 2005;

5. M.Okólski, Demografia zmiany społecznej, Scholar, Warszawa 2004.

Literatura uzupełniająca:

1. J.Z.Holzer, Demografia, PWE, Warszawa 1999;

2. M.Cieślak, (red.) Demografia. Metody analizy i prognozowania, PWN, Warszawa 1992;

3. J.Kurkiewicz, Podstawowe metody analizy demograficznej, PWN, Warszawa 1992;

4. M. Livi-Bacci, A Concise History of World Population, Bleckwell Publishing, Malden USA, Oxford UK 2007;

Przygotowanie do starości. Polacy wobec starzenia się, P. Szukalski (red.), Wyd. ZUS, Warszawa 2009.

5. P. Szukalski, Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.

C. Kuklo, Demografia Rzeczpospolitej Przedrozbiorowej, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2009.

Efekty kształcenia:

Wiedza

K_W01Ma podstawową wiedzę nt. procesów demograficznych w społeczeństwie.

K_W02Ma wiedzę na temat demografii jako nauki i jej odmian i stosunku do innych nauk

społecznych.

K_W03Ma podstawową wiedzę o przebieg i uwarunkowaniach procesów demograficznych,

rozwoju ludności w historii; wzrostu, stabilizacja i spadku liczby ludności. Zna obecne trendy

ludnościowe w świecie i elementy zmian ludnościowych

K_W04Posiada wiedzę o koncepcjach i miernikach płodności i umieralności.

K_W05Posiada wiedzę na temat długości życia i przeciętnego dalszego trwanie życia

w krajach rozwiniętych i rozwijających się.

Umiejętności

K_U01Potrafi tłumaczyć/wyjaśniać zachowanie człowieka i grup społecznych w

odniesieniu do prokreacji.

K_U02Potrafi wykorzystać nabytą wiedzę i pozyskiwać dane do analizowania konkretnych

procesów i zjawisk demograficznych. Potrafi interpretować procesy i zjawiska demograficzne

kontekście ekonomicznym, społecznym i kulturowym.

K_U03Prawidłowo wyjaśnia mechanizmy decyzji prokreacyjnych w krajach rozwiniętych w

oparciu o teorie niskiej płodności.

K_U04Potrafi korzystać z roczników statystycznych GUS, Raportów Rządowej Rady

Ludnościowych i prowadzonych badań.

K_U05Rozumie relacje między przeciętnym trwaniem życia a zachowaniami ryzykownymi

jednostki. Posiada umiejętność wskazywania kierunków rozwiązywania problemów

demograficznych poprzez zastosowanie nabytej wiedzy.

Kompetencje społeczne

K_K01Rozumie konsekwencje starzenia się społeczeństwa.

K_K02Jest przygotowany do uczestnictwa w debacie na temat: skutków zachwiania proporcji międzypokoleniowej na rynku pracy; nadmiernego obciążenie pokolenia pracującego osobami, które zeszły z rynku pracy oraz nadmiernego obciążenia systemu emerytalnego.

K_K03Uznaje i szanuje różnice punktów widzenia. Dostrzega zalety i wyzwania pluralizmu opinii oraz intelektualnej dyskusji.

K_K04 Nabył kompetencje pozwalające mu używać rzeczowych argumentów nt. potrzeby i charakteru reformy systemu emerytalnego w Polsce.

K_K05Potrafi sformułować rzeczowe postulaty na temat potrzeby prowadzenia przez państwo czy samorządy polityki rodzinnej służącej do realizacji planów prokreacyjnych jednostek, a szczególnie godzeniu pracy zawodowej kobiet z ich funkcją macierzyńską.

K_K06Jest przygotowany do pracy w instytucjach publicznych, organach administracji publicznej czy partiach politycznych w obszarze poprawy trendów demograficznych oraz prozdrowotnych zachowań społecznych.

Kryteria oceniania:

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest pozytywna ocena z dwóch kolokwiów oraz z egzaminu końcowego (ustnego). Terminy kolokwiów są podawane z 2-3-tygodniowym wyprzedzeniem, termin egzaminu ustalany przed sesją egzaminacyjną.

Ze względu na dowartościowanie pracy ciągłej w czasie całego semestru o ostatecznej ocenie decyduje oceny z kolokwiów (przy ocenie pozytywnej) i ocena z egzaminu. Wyniki z kolokwiów oraz aktywne uczestnictwo w zajęciach, mierzone przy pomocy pisanych kartkówek na końcu zajęć, mają wpływ na stopień trudności egzaminu ustnego.