International Cultural Relations

Celem zajęć jest przekazanie słuchaczom podstawowej wiedzy z zakresu międzynarodowych stosunków kulturalnych oraz rozbudzenie zainteresowań współcze-snymi procesami dyfuzji, współistnienia i „zderzenia” kultur dokonujących się w zglobalizowanym świecie. Celem zajęć jest także wyrobienie krytycznego spoj-rzenia na wiele obiegowych i stereotypowych sądów na temat kultury i cywilizacji oraz ich znaczenia w procesie kształtowania międzynarodowych stosunków politycznych i gospodarczych.

1. Współczesny świat i uwarunkowania współpracy kulturalnej

1.1. Uwarunkowania bezpośrednie

1.1.1. Główni wytwórcy informacji i wolność mediów na świecie

1.1.2. Języki współczesnego świata i ich znaczenie

1.1.3. Świat cywilizacji i świat religii

1.1.4. Najważniejsze podziały kulturowe w Europie

1.2. Uwarunkowania pośrednie

1.2.1. Bieguny biedy i bogactwa na świecie (PKB)

1.2.2. Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)

1.2.3. Reżimy polityczne świata

1.2.4. Konflikty zbrojne na świecie

1.2.5. Współczesne migracje

2. Czym jest kultura? Kultura a cywilizacja. Spór o definicje podstawowych pojęć

2.1. Źródłosłów terminu „kultura”

2.2. Znaczenia terminu „kultura” na przestrzeni wieków: dwie tradycje

2.3. Sposoby definiowania kultury we współczesnych naukach społecznych

2.4. Tożsamość narodowa jako fakt kulturowy

2.5. Kultura a cywilizacja: zakres pojęć

2.6. Pojęcie cywilizacji wg Samuela P. Huntingtona

2.7. Pożytki z różnorodności kulturowej (Ulf Hannerz)

3. Kultura a stosunki międzynarodowe. Rodzaje relacji i powiązań

3.1. Dyskurs na temat znaczenia kultury dla stosunków międzynarodowych

3.1.1. Teoria „końca historii” Francisa Fukuyamy

3.1.2. Teoria „zderzenia cywilizacji” Samuela P. Huntingtona

3.1.3. Teoria współwystępowania dwóch cywilizacji: Dżihad kontra McŚwiat Benjamina R. Barbera

3.1.4. Teoria „Trzeciej fali” Alvina i Heidi Tofflerów

3.1.5. Teoria „globalnych kulturowych przepływów” Arjuna Appaduraia

3.1.6. Wizja świata jako „kolażu kultur” (Ryszard Kapuściński).

3.2. Kultura a polityka

3.2.1. Kultura jako determinanta międzynarodowych stosunków politycznych (zmienna niezależna)

3.2.2. Kultura jako przedmiot decyzji politycznych (zmienna zależna)

3.3. Kultura a gospodarka

3.4. Czym właściwie są międzynarodowe stosunki kulturalne?

4. Uczestnicy i kreatorzy międzynarodowych stosunków kulturalnych

4.1. Państwa i „dyplomacja kulturalna”

4.2. Organizacje międzynarodowe

4.2.1. Organizacje międzyrządowe (IGOs)

4.2.2. Międzynarodowe organizacje pozarządowe (INGOs)

4.3. Krajowe organizacje pozarządowe („trzeci sektor”)

4.4. Inne podmioty

5. Sposoby regulacji międzynarodowych stosunków kulturalnych

5.1. Regulacje konwencjonalne i niekonwencjonalne: ogólna charakterystyka

5.2. Konwencje międzynarodowe dot. stosunków kulturalnych

5.2.1. Konwencje powszechne

5.2.2. Konwencje o zasięgu regionalnym (Rada Europy)

5.2.3. Przykładowe umowy bilateralne dotyczące współpracy kulturalnej zawarte przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej

6. Komunikowanie międzynarodowe i komunikowanie międzykulturowe

6.1. Pojęcie komunikowania

6.1.1. Definicja komunikowania (społecznego)

6.1.2. Elementy procesu komunikowania

6.1.3. Cechy procesu komunikowania

6.1.4. Funkcje komunikowania

6.2. Komunikowanie międzynarodowe

6.3. Komunikowanie międzykulturowe

7. Udział Polski w międzynarodowych stosunkach kulturalnych

7.1. Miejsce Polski na mapie kulturalnej świata

7.2. Promocja kultury polskiej za granicą (i jej recepcja)

7.3. Udział Polski w międzynarodowej wymianie kulturalnej i naukowej

Burszta W.J., Antropologia kultury, Poznań 1998.

Cynarski W., Proces globalizacji: dialog kultur czy konflikt wartości, Rzeszów 2002.

Dobek-Ostrowska B., Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2006.

Michałowska G., Międzynarodowe stosunki kulturalne, Warszawa 1986.

Michałowska G., Zmienność i instytucjonalizacja międzynarodowych stosunków kulturalnych, Warszawa 1991.

Mikułowski Pomorski J., Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Kraków 1999.

Ociepka B., Komunikowanie międzynarodowe, Wrocław 2002.

Reynolds S., Valentine D., Komunikacja międzykulturowa, Warszawa 2009.

Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003, s. 73-91.

Szopski M., Komunikowanie międzykulturowe, Warszawa 2005.

Zenderowski R., Cebul K., Krycki M., Międzynarodowe stosunki kulturalne, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2010.

Ziętek A.W. (red.), Międzynarodowe Stosunki Kulturalne. Podręcznik akademicki, Warszawa 2010.

Egzamin ustny lub pisemny (do wyboru).

Zakres merytoryczny egzaminu wyznacza podręcznik: Zenderowski R., Cebul K., Krycki M., Międzynarodowe stosunki kulturalne, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2010.