(in Polish) Współczesne teorie integracji europejskiej

Przedmiot omawia klasyczne i współczesne teorie integracji europejskiej oraz wskazuje ich miejsce w strukturze teorii stosunków międzynarodowych.

Zajęcia poświęcone są przedstawieniu teorii integracji europejskiej oraz wybranych politycznych koncepcji Unii Europejskiej. We wstępnej części zajęć nacisk położony jest na analizę propozycji federalnych, międzyrządowych oraz funkcjonalistycznych wraz z ich późniejszych reinterpretacji, ze szczególnym uwzględnieniem neofunkcjonalizmu, konfederalizmu i liberalnego podejścia międzyrządowego. W dalszej części zajęć omówione zostaną wybrane nowe teorie integracji europejskiej. W tym nurcie przedstawione zostaną: ujęcie neoinstytucjonalne i konstruktywizm, koncepcja wielopoziomowego zarządzania, teoria ponadnarodowości oraz teoria europeizacji.

Ważnym elementem zajęć jest konfrontowanie ze sobą różnych teorii i koncepcji integracji oraz odnoszenie ich do zmian instytucjonalnych i politycznych, zachodzących w przeszłości i obecnie w Unii Europejskiej.

W tym celu z perspektywy politologicznej analizowane są artykuły naukowe i teksty polityczne zarówno reprezentatywne dla wybranych teorii integracji europejskiej, jak i będące wyrazem bądź interpretacją określonych koncepcji integracji i rozwoju Unii Europejskiej.

1. Banaszak B., Konfederacja, [w:] Mała encyklopedia prawa, pod red. U. Kaliny-Prasznic, Warszawa 2005, s. 214.

2. Bokajło W. (red.), Federalizm teorie i koncepcje, Wydawnictwo UW, Wrocław 1998

3. Bokajło W. (red.), Federalizm. Teorie i koncepcje, , Wrocław 1998.

4. Borkowski P., Federalizm a badanie jedności Europy, "Studia Europejskie" 2006/2

5. Borkowski P.J., Polityczne teorie integracji międzynarodowej, Difin, Warszawa 2007

6. Borkowski, Polityczne teorie integracji międzynarodowej, Warszawa 2007

7. Bógdal–Brzezińska A., Neofunkcjonalne i neorealistyczne koncepcje Unii Europejskiej oraz ich krytyka, w: Haliżak E., Parzymies S. (red.), Unia Europejska. Nowy typ wspólnoty międzynarodowej, ISM UW, Warszawa 2002

8. Burgess M., Federalizm i federacja, w: Cini M. (red.), Unia Europejska. Organizacja i funkcjonowanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, s. 101-120

9. Ch. de Gaulle, Pamiętniki nadziei, Wyd. MON, Warszawa 1974, s. 202-241,

10. Chodorowski J., Czy zmierzch państwa narodowego?, Warszawa 1994.

11. Chodorowski J., Osoba ludzka w doktrynie i praktyce europejskich wspólnot gospodarczych, Poznań 1990.

12. Cini M., Podejście międzyrządowe, w: Tenże (red.), Unia Europejska. Organizacja i funkcjonowanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, s. 139-161

13. Coudenhove-Kalergi R., Naród europejski, Toruń 1997.

14. Coudenhove-Kalergi R., Naród europejski, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 1998, s. 11-31,

15. Czaputowicz, Bezpieczeństwo międzynarodowe: współczesne koncepcje, Warszawa 2012

16. Czaputowicz, Teorie stosunków międzynarodowych, Warszawa 2008

17. Deklaracja Roberta Schumana z 9 maja 1950 r.,

18. Delanty G., Odkrywanie Europy. Idea, Tożsamość, Rzeczywistość, Warszawa-Kraków 1999.

19. Fiszer J., Koncepcje integracji europejskiej a przyszłość Unii Europejskiej – implikacje dla Polski, w: Tenże (red.), Polska polityka integracyjna po przystąpieniu do Unii Europejskiej, ISP PAN, Warszawa 2006

20. Gross F., Federacje i konfederacje europejskie. Rodowód i wizje, ISP PAN, Warszawa 1994

21. Hass E. B., The Uniting of Europe: Political, Social and Economic Forces 1950-1957,w: Eilstrupe-Sangiovanni M. (red.), Debates on European Integration, Macmillan, New York 2006, s. 105-116,

22. Jaskulski, Federalizm europejski początków integracji europejskiej i doby kryzysu gospodarczego, "Rocznik Integracji Europejskiej" 2012/6

23. Jensen C. S, Neofunkcjonalizm, w: Cini M. (red.), Unia Europejska. Organizacja i funkcjonowanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, s. 121-138

24. Jesień L., Wybór czy inercja. Traktat amsterdamski w świetle teorii integracji europejskiej, Wyższa Szkoła Biznesu – National-Louis University, Nowy Sącz 2000

25. Kaczmarek T., Federalizm państw europejskich a przyszły kształt Unii Europejskiej, w: Fischer J. (red.), Wizje i perspektywy Unii Europejskiej a polska polityka integracyjna, ISP PAN, Warszawa 2003

26. Karolewski P. I., Teorie integracji europejskiej na przykładzie Niemiec, Polska Fundacja Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1999

27. Kinsky F., Federalizm - model ogólnoeuropejski, Wydawnictwo WAM, Kraków 1999

28. Kinsky F., Federalizm. Model ogólnoeuropejski. Z przedmową Heinricha Schneidera, Kraków 1999.

29. Konopacki S., Dylematy federalizmu europejskiego, "Studia Europejskie" 1998/5

30. Konopacki S., Funkcjonalistyczna teoria integracji politycznej Davida Mitranyego, "Studia Europejskie" 1998/2

31. Konopacki S., Integracja Europy w dobie postmodernizmu, Poznań 1998.

32. Konopacki S., Komunikacyjna teoria integracji politycznej Karla Deutscha, „Studia Europejskie” 1998, nr 1

33. Konopacki S., Neofunkcjonalistyczna teoria integracji politycznej Ernsta Haasa i Leona Lindberga, "Studia Europejskie" 1998/3

34. Ładyga S., Z teorii integracji gospodarczej, Warszawa 2001.

35. Łastawski K., Od idei do integracji europejskiej, Warszawa 2003.

36. Łukaszewski J., Cel: Europa. Dziewięć esejów o budowniczych jedności europejskiej, Nor sur Blanc, Warszawa 2002

37. Łukaszewski J., Cel: Europa. Dziewięć esejów o budowniczych jedności europejskiej, Warszawa 2002.

38. M. Thatcher, Przyszłość Europy, przemówienie wygłoszone 20.IX.1988 w Brugii,

39. Manifest Paneuropejski z 1924 r., wraz z zarysem Europejskiej Konstytucji Związkowej z 1951 r.,

40. Marcinkowski J., Neokorporacjonizm w UE, "Państwo i Społeczeństwo" 2003/3

41. Moravcsik A., O roli preferencji: liberalna teoria polityki międzynarodowej, „ResPublica Nowa” 2004 nr 3, s. 53-70,

42. Nowak K., Polityka zagraniczna Wielkiej Brytanii w okresie konserwatywnych rządów Margaret Thatcher, „Studia nauk politycznych” 1984 nr 5 (71), s. 147-167

43. Parzymies S., Przyjaźń z rozsądku. Francja i Niemcy w Nowej Europie, PISM, Warszawa 1994

44. Puek Z., Idea społeczeństwa europejskiego w koncepcji integracji, "Państwo i Społeczeństwo" 2003/3

45. Reus-Smit Ch., Konstruktywizm, [w:] Teorie stosunkow międzynarodowych, red. S. Burchill, przeł. P. Frankowski, Warszawa 2006,

46. Rosamond B., Conceptualizing the EU model of governance in world politics, „European Foreign Affairs Review”, 2005, Vol. 10 nr 4, s. 463-478 (lub ew. Rosamond B., Nowe teorie integracji europejskiej, Cini M. (red.), Unia Europejska. Organizacja i funkcjonowanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, s. 162-188)

47. Rudowski, Zenderowski, Integracja europejska. Geneza – funkcjonowanie – perspektywy, Warszawa 2002

48. Ruszkowski J., Wstęp do studiów europejskich, PWN, Warszawa 2007, s. 92-165 (Roz. 2 Teoretyczne ramy integracji europejskiej)

49. Ruszkowski, Wstęp do studiów europejskich, Warszawa 2007

50. Skolimowska A., Konstruktywizm w badaniach integracji europejskiej, Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość. Problemy badawcze młodych politologów, Kraków 2010.

51. Szczepański W. J., Charles de Gaulle i Europa, Editions BNW, Warszawa 2001

52. Trojanowska-Strzęboszewska M., Trzy oblicza unijnych granic, Poltext, Warszawa 2011 (Roz. UE jako projekt quasi-państwowy, (neo)średniowieczny czy imperialny?)

53. Trzaskowski R., Dynamika reformy systemu podejmowania decyzji w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Prawo i Gospodarka, Warszawa 2005, s. 41-72 (Roz. Neoinstytucjonalizm)

54. Unia Europejska. Leksykon integracji, pod red. W. Bokajły, K. Dziubki, Wrocław 2003

55. Welsh M., Europe United? The European Union and the Retreat from federalism, Macmillan Press, London 1996

56. Wendt A., Społeczna teoria stosunków międzynarodowych, przeł. W. Derczyński, Warszawa 2008

57. Zielińska-Głębocka A., Dynamika Unii Europejskiej w świetle teorii integracji, „Studia Europejskie” 1999, nr 3

58. Zięba A., Thatcheryzm a zasady brytyjskiej polityki zagranicznej, „Sprawy Międzynarodowe” 1988 nr 10 (419), s. 47-67

59.

EK1 - Posiada podstawową wiedzę o specyfice europeistyki w systemie nauk i jej relacjach do innych nauk.

EK2 - Zna i rozumie główne paradygmaty i teorie integracji europejskiej;

EK3-Rozumie i potrafi wyjaśnić specyfikę i oryginalność

integracji europejskiej potrafi

EK4 -Potrafi zastosować posiadaną wiedzę teoretyczną dla wyjaśniania i oceniania procesu integracji europejskiej

EK5 - Potrafi uzasadnić i bronić w dyskusji własne stanowisko, szanując jednocześnie poglądy i opinie innych. Zna i rozumie zalety i wyzwania pluralizmu opinii.

Opis ECTS:

udział w zajęciach - 15 godz.

zapoznanie się z lekturami omawianymi podczas zajęć - 30 godz.

przygotowanie do wygłoszenia referatu - 15 godz.

przygotowanie do testu zaliczeniowego - 25 godz.

łącznie - 90 godz./30 = 3 ECTS

Ocena za udział w dyskusji na zajęciach i sprawdzian pisemny z całości materiału.