Political system of the EU

Poziom przedmiotu: zaawansowany

Cele przedmiotu: Omówione zostaną najważniejsze elementy i mechanizmy funkcjonowania systemu politycznego UE, w tym instytucje europejskie oraz ich zasady działania, funkcje i kompetencje. Położony zostanie nadto nacisk na dynamikę całego systemu oraz podstawy prawne działania UE i jej organów, strukturę wewnętrzną oraz praktykę ich funkcjonowania. Zajęcia prowadzone będą z uwzględnieniem aspektu federalnego UE, a mianowicie kształtowania się i rozwoju struktur (instytucji i mechanizmów), które pozostają typowe dla systemów złożonych, jak też oczywiście traktatów europejskich w tym Traktatu Lizbońskiego.

Wymagania wstępne: Wiedza z zakresu struktury i funkcjonowania systemów politycznych oraz znajomość historii integracji europejskiej.

Treści merytoryczne:

A) Wprowadzenie w zagadnienie systemu politycznego UE i jego dynamiki .

1. Europeizacja: definicja, kierunki, rodzaje, środki, mechanizmy.

2. Złożoność i wielopłaszczyznowość systemu, jego zdolności do adaptacji, przenikania i kowariancji.

3. Przywództwo (w) UE.

B) System instytucjonalny UE

1. Rada Europejska - geneza, podstawa prawna działania, charakter instytucji, skład, posiedzenia, tryb prac, sposób podejmowania decyzji; zadania; zmiany Traktatu Lizbońskiego.

2. Rada Unii Europejskiej - geneza, charakter instytucjonalny, zadania, skład, organizacja wewnętrzna i jednostki pomocnicze, posiedzenia Rady - przebieg i przygotowanie, tryb podejmowania decyzji; zmiany Traktatu z Lizbony.

3. Komisja Europejska - geneza, funkcja w systemie instytucjonalnym UE, zadania i kompetencje, skład i sposób wewnętrznej organizacji; procedura powoływania Komisji; tryb działania, zasada kolegialnej odpowiedzialności, zasada bezstronności i niezależności; rola przewodniczącego Komisji; zmiany Traktatu z Lizbony.

4. Parlament Europejski - historia instytucjonalna, skład, sposób powoływania, charakter mandatu, struktura i organizacja wewnętrzna, tryb podejmowania decyzji; kompetencje; zmiany Traktatu z Lizbony.

5. Organy sądowe - geneza i prawne podstawy działania, skład i sposób mianowania, tryb funkcjonowania, status członków, zakres jurysdykcji; postępowanie przed sądami unijnymi, zmiany Traktatu z Lizbony.

5. Partie na poziomie europejskim, grupy polityczne w PE, wybory do PE, referenda

C) System prawny.

1. Rodzaje i charakterystyka aktów prawnych.

2. Proces i procedury ustawodawcze w UE.

D) System kompetencyjny

1. Zakres kompetencji

2. Dynamika kompetencji i oddziaływania każdego z podmiotów w obrębie wybranych polityk

E) Proces decyzyjny w UE.

1. Ustanawianie agendy.

2. Kształtowanie polityki.

3. Podejmowanie decyzji.

4. Implementacja.

F) Podsystem obywatelski

1. Obywatelstwo europejskie.

2. Prawa i obowiązki obywatelskie.

3. Udział obywateli w procesie decyzyjnym UE.

4. Eurowybory.

4. Tworzenie zorganizowanych grup lobbingowych.

Literatura podstawowa:

1. Traktat Lizboński.

2. Barcz J., Poznaj Traktat z Lizbony, UKIE 2008.

3. Barcz J., Przewodnik po Traktacie Lizbońskim, Warszawa 2008.

4. Hix S., Hoyland B., The Political System of the European Union, 3rd edition, Palgrave Macmillan, New York 2011.

5. . Grosse T. G, Dwupoziomowy system polityczny w Europie, "Przegląd Europejski" 2(25) 2012, s. 7-26.

6. Nugent N., Unia Europejska. Władza i polityka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.

7. Ruszkowski J., Ponadnarodowość w systemie politycznym Unii Europejskiej, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2010.

8. Tomaszewski K., Unia Europejska w poszukiwaniu skutecznego mechanizmu zarządzania. Analiza krytyczna modelu teoretycznego multi-level governance, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.

Literatura uzupełniająca:

1. Wallace H. , Pollack M. A., Young A. R., Policy-Making in the European Union, 7th edition, Oxford University Press, Oxford, UK 2015.

2. Siemsse M., Kreuzeder M., Negotiations and Decision-Making in the European Union. Teaching and Learning through Role-Play Simulation Games, AV Akademikerverlag, Saarbrücken 2012.

3. Ewentualna dodatkowa literatura będzie podawana na każdych zajęciach.

Student:

1. posiada wiedzę o zasadach funkcjonowania systemu politycznego UE, jej aktorach i polityce.

2. Ma wiedzę na temat procesów integracji i dezintegracji zachodzących w UE

3. Zna i rozumie procesy zmian struktur i instytucji UE oraz mechanizmów je kształtujących.

4. Potrafi interpretować zjawiska polityczne zachodzące w obrębie systemu politycznego UE.

5. Potrafi analizować konkretne problemy.

uczestnictwo w zajęciach - 30 h

wyszukiwanie informacji - 5 h

lektura zadanych tekstów - 25 h

przygotowanie debaty oxfordzkiej - 10 h

aktywne uczestnictwo w zajęciach - 10 h

przygotowanie prezentacji - 10 h

90 h = 3 ECTS (1 ECTS 30 h)

Metody oceny:

Test pisemny na koniec zgodnie z przewidzianą w planie formą zaliczenia. W trakcie zajęć możliwe cząstkowe kolokwia (również na ocenę). Do oceny końcowej nadto brana będzie pod uwagę obecność na zajęciach (obowiązkowa!). Nie ma możliwości zmiany grupy w ciągu semestru. Dopuszczalna liczba nieobecności to 2 w semestrze. Nieprzygotowanie do zajęć, jak też nieodpowiednie zachowanie (wychodzenie z sali, korzystanie z tel. komórkowego itd.) wiąże się z wyproszeniem z zajęć i nieobecnością. Wszelkie zaliczenia poprawkowe odbywać się będą tylko i wyłącznie w sesji poprawkowej dla danego semestru. Późniejszych zaliczeń nie będzie. Wobec osób przyłapanych na ściąganiu lub na plagiacie stosować się będzie odpowiednie konsekwencje i przewidziane procedury.