Systemic transformations in Central and Eastern Europe

Celem kursu jest pokazanie wybranych aspektów złożonego zjawiska transformacji systemowej. Studenci poznają zarówno podejścia teoretyczne do tej zmiany, jak i jej wielopłaszczyznowość. Poprzez spojrzenie na przeobrażenia systemowe w Europie Środkowej, nabywają umiejętność analizy procesów transformacyjnych, by móc samodzielnie badać zmiany zachodzące we współczesnym świecie. Omawiane będą wybrane przypadki procesów transformacyjnych oraz ich konsekwencje, zarówno w wymiarze instytucjonalnym, jaki i społecznym.

Student posiada więc wiedzę na temat zachodzących w Europie na rożnych poziomach procesów integracji jak i dezintegracji, w ujęciu historycznym, jak i społecznym, potrafi wykorzystać nabytą wiedzę do analizowania jak i interpretacji konkretnych procesów i zjawisk kulturowych, ekonomicznych, społecznych i politycznych, jak również tłumaczyć treści przekazu medialnego ich dotyczącego.

1. Zajęcia wprowadzające - transformacja

2. Reżimy niedemokratyczne – transformacja, ale od czego?

3. Komunistyczne reżimy autorytarne – czy był jeden komunizm?

4. Czy transformacja systemowa była rewolucją?

5. Bezprecedensowa skala transformacji? - zajęcia on-line

6. Sposoby odejścia od komunizmu a budowa nowych porządków demokratycznych.

7. Transformacja i wybór instytucjonalny.

7. Społeczeństwo komunistyczne – specyfika kultury politycznej, homo sovieticus?

8. Kolokwium

9. Wyniki transformacji - jak badać efektywność państwa?

10. Odmienne drogi transformacji (case study): Republika Czeska.

11. Odmienne drogi transformacji (case study): Słowacja.

12. Odmienne drogi transformacji (case study): Węgry.

13. Odmienne drogi transformacji (case study): Rosja.

14. Odmienne drogi transformacji (case study): Ukraina.

15. Kolokwium

Antoszewski A., Fiala P., Herbut R., Sroka J., Partie i systemy partyjne Europy Środkowej, Wrocław 2003.

Dahrendorf R., Rozważania nad rewolucją w Europie, Warszawa 1991.

Dalton R. J. , Klingemann H. D. Zachowania polityczne, Oxford, Warszawa 2010.

Grabowska M., Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Warszawa 2004.

Kitschelt H., Formation of Party Cleavages In Post-Communist Democracies: Theoretical Proposition, „Party Politics”, 1995, vol.1, no. 4.

Lewis P.G., Political Parties in Post–Communist Eastern Europe, New York 2000.

Linz J. J., Totalitarian and Authoritarian Regimes. Boulder–London 2000 (fragment w polskim przekładzie /w:/ Szczupaczyński J. (red.) Władza i społeczeństwo, t. 1, Warszawa 1995.)

Marody M. (red.), Oswajanie rzeczywistości: między realnym socjalizmem a realną demokracją, Warszawa 2006.

Offe C., Drogi do transformacji. Doświadczenia wschodnioeuropejskie i wschodnioniemieckie, Warszawa  Kraków 1999.

Sobolewska-Myślik K., Partie i systemy partyjne Europy Środkowej po 1989, Kraków 1999.

Staniszkis J., Postkomunizm. Próba opisu, Gdańsk 2001.

Szacki J., Liberalizm po komunizmie, Kraków 1994.

Tilly Ch., Rebelia i rewolucja, /w:/ Szczupaczyński J. (red.) Władza i społeczeństwo, t. 1, Warszawa 1995.

Tischner J., Etyka Solidarności oraz homo sovieticus, Kraków 2005.

Tismaneanu V., Wizje zbawienia, Warszawa 2000.

Wiatr J. J., Europa pokomunistyczna. Przemiany państw i społeczeństw po 1989 roku, Warszawa 2006.

Wojtas K., Partie populistyczne w Czechach i na Słowacji, Warszawa 2011.

Wołek A., Demokracja nieformalna. Konstytucjonalizm i rzeczywiste reguły polityki w Europie Środkowej po 1989 roku, Warszawa 2004.

W. Marciniak, Rozgrabione imperium, Arcana 2001.

M. Bankowicz, Transformacje konstytucyjnych systemów władzy państwowej w Europie Środkowej, Kraków 2010.

W. Marciniak, Rozgrabione imperium, Arcana 2001.

Student ma podstawową wiedzę na temat zachodzących w Europie i na świecie procesów integracji i dezintegracji, stosunków międzynarodowych w wymiarze politycznym, kulturalnym oraz relacji międzykulturowych.

Rozumie relacje między człowiekiem i grupami społecznymi a instytucjami politycznymi oraz potrafi dostrzec oczekiwania społeczne. Posiada umiejętność rozwiązywania nowych problemów poprzez zastosowanie nabytej wiedzy.

Jest przygotowany do pracy w organizacjach i instytucjach publicznych, w tym organach administracji publicznej, partii politycznych oraz innych organizacji krajowych i zagranicznych.Rozumie potrzebę rozwoju zawodowego wynikającą z dynamiki rzeczywistości społecznej, w tym uczenia się przez całe życie.

Obecność. Wszystkie zajęcia są obowiązkowe. Można dwukrotnie je opuścić bez konieczności usprawiedliwiania. Trzecia i każda następna nieobecność wymaga zaliczenia poprzez napisanie pracy pisemnej na zadany przez prowadzącego temat (6 tys. znaków za każdą nieobecność). Jeżeli liczba nieobecności przekroczy 7, zajęcia nie mogą zostać zaliczone. W sytuacjach losowych decyduje Dziekan.

Brak zaliczenia następuje także w przypadku nie oddania prac pisemnych za nieobecności, lub oddania prac, których jakość je dyskwalifikuje (np. plagiat).

Aktywność - podczas każdych zajęć student może uzyskać 2 pkt. które podnoszą jego ocenę końcową z przedmiotu.

Brak zapoznania się z literaturą zadaną przez prowadzącego wiąże się z koniecznością napisania pracy (6 tys. znaków) lub odrobieniem zaległości na dyżurze.

Kolokwium I - po 7 zajęciach studenci piszą kolokwium (test, pytania otwarte) - można uzyskać 50 pkt (zalicza 26 pkt).

Kolokwium II - test (pytania otwarte), można uzyskać 50 pkt (zalicza 26 pkt).

By zaliczyć przedmiot konieczne jest uzyskanie łącznie 52 pkt.