(in Polish) Rodzina i ekonomia: między determinizmem, adaptacją i współzależnością

Na zajęciach studenci zdobywają wiedzę dotyczącą ekonomicznych uwarunkowań zróżnicowania form i zachowań rodzinnych w perspektywie socjologicznej, międzykulturowej i historycznej. Uczą się rozpoznawać, omawiać oraz porównywać wieloaspektowe elementy form rodziny

(tzn. strukturę rodziny, odmienności cyklu życia jednostki; charakter relacji międzypokoleniowych oraz relacji władzy) w kontekście ich usytuowania i uwarunkowania przez różnorodne formy relacji środowiskowych oraz stosunków produkcji. Nabywają umiejętność dostrzegania roli czynników gospodarczych dla zrozumienia procesu przeobrażeń życia rodzinnego od czasów nowożytnych po współczesność, oraz problematyzowania współwystępowania czynników ekonomicznych wespół z innymi predykatami (korelatami) form i funkcji rodziny. Studenci uświadamiają sobie potrzebę wykraczania poza ścisłe granice dyscyplin naukowych w zrozumienia podstawowych zagadnień społecznych.

Na zajęciach studenci zdobywają wiedzę dotyczącą ekonomicznych uwarunkowań zróżnicowania form i zachowań rodzinnych w perspektywie socjologicznej, międzykulturowej i historycznej. Uczą się rozpoznawać, omawiać oraz porównywać wieloaspektowe elementy form rodziny

(tzn. strukturę rodziny, odmienności cyklu życia jednostki; charakter relacji międzypokoleniowych oraz relacji władzy) w kontekście ich usytuowania i uwarunkowania przez różnorodne formy relacji środowiskowych oraz stosunków produkcji. Nabywają umiejętność dostrzegania roli czynników gospodarczych dla zrozumienia procesu przeobrażeń życia rodzinnego od czasów nowożytnych po współczesność, oraz problematyzowania współwystępowania czynników ekonomicznych wespół z innymi predykatami (korelatami) form i funkcji rodziny. Oprócz rozeznania w podstawowych pracach z zakresu demografii i historycznej socjologii rodziny, uczestnicy wykładu uświadamiają sobie potrzebę wykraczania poza ścisłe granice dyscyplin naukowych w zrozumienia podstawowych zagadnień społecznych.

PODSTAWOWA

Tyszka, Zbigniew (red.). 1990. Analiza wybranych funkcji rodzin wielkomiejskich. Poznań: Nakładem CPBP.09.02.

Dodziuk-Lityńska, Anna i Danuta Markowska. 1975. Współczesna rodzina w Polsce. Warszawa: Książka i Wiedza.

T. Szlendak, Socjologia rodziny, 2010

Giza-Poleszczuk, A. (2005). Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej. Warszawa.

Tyc W., 2007, Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania transformacji rodziny, Wydawnictwo: WAE

A. Toffler, Trzecia fala, Warszawa 1997

L. Kocik, Wzory małżeństwa i rodziny, s. 315-338

MA Michalski, Znaczenie rodziny dla międzypokoleniowej transmisji kultury gospodarczej.. Wydawnictwo Naukowe UAM / Adam Mickiewicz University Press, 2014.

DODATKOWA

Radosław Poniat, Nowe spojrzenie na europejski model małżeństwa, „Historyka. Studia Metodologiczne”, 2015, t. 45, s. 193-199

Piotr Guzowski, Rodzina szlachecka w Polsce przedrozbiorowej. Studium demograficzne, Prace Centrum Badań Struktur Demograficznych i Gospodarczych Przednowoczesnej Europy Środkowo-Wschodniej, t. 9, Dissertationes, t. 28, Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Polskie Towarzystwo Historyczne, Białystok–[Warszawa] 2019, ss. 268

Kuklo C., Demografia Rzeczypospolitej Przedrozbiorowej, Instytut Historii Polskie j Akademii Nauk, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2009

W. Styś, Współzależność rozwoju rodziny chłopskiej i jej gospodarstwa, Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Wrocław 1959.

M. Szołtysek, Rethinking East-central Europe: family systems and co-residence in the Polish-Lithuanian Commonwealth (Peter Lang: Bern, Berlin, Bruxelles, Frankfurt am Main, New York, Wien, 1066 pp; 2 vols)

M. Szołtysek (2006). Dowody i refutacje: wczoraj i dziś w historyczno-demograficznych studiach nad transformacją postaw prokreacyjnych, Studia Demograficzne, 149, s. 3–27.

M. Szołtysek (2005). Rozrodczość w perspektywie ekonomicznej i demografii przeszłości, Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 65, s. 25–53.

(2005). Od patriarchatu do partnerstwa: miłość i relacje małżeńskie w przeszłości w perspektywie antropologii historycznej, Genealogia. Studia i Materiały Historyczne 17, 2005, s. 93–114.

M. Szołtysek (2003). Teoria rodziny w ujęciu Petera Lassletta i The Cambridge Group – „angielska tajna broń”, jej krytycy i jej „długie trwanie, Przeszłość demograficzna Polski 24, s. 7–44.

WIEDZA

EK1_W01: student ma podstawową wiedzę ogólną z dziedziny socjologicznego i historycznego zróżnicowania form rodziny oraz ich miejsca w systemie teoretycznym nauk społecznych

EK1_W02: student rozumie związek między ekonomicznym otoczeniem funkcjonowania rodziny a zróżnicowaniem jej form oraz funkcji w różnych kontekstach kulturowych

EK1_W03: student posiada wiedzę odnośnie adaptacyjnego charakteru form i zachowań rodzinnych wobec zmieniających się kontekstów ekonomicznych

EK1_W04: student posiada podstawową wiedzę z zakresu ogólnych uwarunkowań gospodarczych w różnych kręgach kulturowych i różnych epokach historycznych i ich związków z mechanizmami powstawania i funkcjonowania odrębnych form życia rodzinnego

EK1_W05: posiada podstawową wiedzę na temat tego jak czynniki ekonomiczne warunkowały podstawowe procesy demograficzne decydujące o kształcie i funkcjach relacji rodzinnych

EK1_W06: jest świadomy współwystępowania i współdziałania czynników ekonomicznych i pozaekonomicznych w kształtowaniu systemów rodzinnych i relacji międzypokoleniowych

UMIEJĘTNOŚCI

EK1_U01: student potrafi wskazać rolę czynnika gospodarczego w kształtowaniu odmiennych form życia rodzinnego (tzn. struktury rodziny, odmienności cyklu życia jednostki; charakteru relacji międzypokoleniowych) na tle innych determinant omawianych zjawisk

EK1_U02: potrafi powiązać zmienność strukturalnych form rodziny z podstawowymi mechanizmami i przełomami gospodarczymi na przestrzeni dziejów

EK1_U03: potrafi opisać wpływ czynników ekonomicznych na formy życia rodzinnego w kategoriach zmieniających się konstelacji wewnątrzrodzinnych, relacji władzy i hierarchii autorytetów, oraz socjalizacyjnych funkcji rodziny

EK1_U04: dostrzega adaptacyjny charakter form i zachowań rodzinnych wobec zmieniających się kontekstów ekonomicznych i potrafi ocenić adekwatność tej perspektywy w zależności od kontekstów społeczno-kulturowych

EK1_U05: potrafi właściwie obserwować zjawiska demograficzno-rodzinne, analizować ich przyczyny i uwarunkowania, ze szczególnym uwzględnieniem roli zjawisk ekonomicznych

EK1_U06: potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę teoretyczną do formułowania podstawowych twierdzeń na temat powiązania nauk społecznych i ekonomicznych w badaniach nad rodziną

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

EK1_K01: student dostrzega potrzebę wykraczania poza ścisłe granice dyscyplin naukowych w zrozumienia zagadnień społecznych

EK1_K02: występuje publicznie, przekazuje i broni własnych poglądów

METODY DYDAKTYCZNE: wykład konwencjonalny.

TRYB ZAJĘĆ: E-Learning (pełny kurs) bez podziału na grupy.

FORMA ZALICZENIA: test wielokrotnego wyboru.

% punktów – Ocena

0-60 – ndst.

61-68 – dost.

69-76 – dost. plus

77-84 – db.

85-92 – db. plus

93-100 – bdb.

KRYTERIA OCENIANIA W ODNIESIENIU DO POSZCZEGÓLNYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:

Podstawą oceny z wykładów jest test wielokrotnego wyboru. Na pozytywna ocenę z wykładów

składają się:

- uczestnictwo w wykładach

- zaliczenie testu.

Z testu wystawiana jest ocena na podstawie następujących kryteriów:

Na ocenę ndst (2,0) student:

- nie identyfikuje większości omawianych teorii z zakresu ekonomicznych uwarunkowań form rodziny

- nie potrafi powiązać zróżnicowania form rodziny z żadnym z kluczowych procesów gospodarczych od ery nowożytnej począwszy

Na ocenę dst (3,0) student:

- identyfikuje niektóre z omawianych teorii socjologicznych, demograficznych oraz ekonomicznych

- potrafi częściowo wykazać związki między zjawiskami i procesami ekonomicznymi a przemianami i zróżnicowaniem form rodziny

Na ocenę db (4,0) student:

- poprawnie identyfikuje wszystkie z omawianych teorii socjologicznych, demograficznych oraz ekonomicznych

- potrafi poprawnie zidentyfikować podstawowe mechanizmy ekonomiczne warunkujące zróżnicowanie form rodziny w różnych kontekstach kulturowych

- potrafi poprawnie wskazać miejsce czynników ekonomicznych pośród innych korelatów zjawisk demograficzno-rodzinnych

Na ocenę bdb (5,0) student:

- doskonale identyfikuje wszystkie z omawianych teorii socjologicznych, demograficznych oraz ekonomicznych

- potrafi bezbłędnie rozpoznać i przedstawić zróżnicowanie form rodziny z perspektywy adaptacyjnej do środowiska gospodarczego

- potrafi w sposób pełny przedstawić rolę czynników ekonomicznych dla zrozumienie głównych procesów demograficznych kształtujących rodzinę oraz wskazać ich powiązanie/współzachodzenie z czynnikami pozaekonomicznymi

OBECNOŚĆ NA ZAJĘCIACH: obowiązkowa.

Dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności. Więcej niż dwie nieusprawiedliwione nieobecności oznaczają brak zaliczenia przedmiotu.