(in Polish) Wstęp do socjologii

Tematyka zajęć dotyczy elementarnych zagadnień socjologicznych. Pokazuje studentom specyfikę socjologii jako nauki, jej języka, opisywanych przez nią procesów społecznych. Wprowadza studenta w literaturę przedmiotu.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z podstawowymi terminami socjologicznymi, statusem socjologii, pracy socjalnej wśród innych nauk i jej stosunkiem do nich. Również student będzie rozumiał zjawiska społeczno-kulturowe znał ich trajektorie i dynamikę z perspektywy socjologii i pracy socjalnej. Będzie potrafił korzystać ze adekwatnych źródeł naukowych do pogłębiania swojej wiedzy w zakresie socjologii ogólnej i pracy socjalnej.

Tematy zajęć

1.Charakter socjologii i jej historyczny rozwój: kształtowanie się socjologii jako dyscypliny naukowej. Podstawowe pojęcia socjologii: definicja, przedmiot, cechy. Socjologia jako nauka wolna od wartości.

2. Biologiczne podstawy życia społecznego: życie zbiorowe w naukach biologicznych (ekologii, etologii, socjobiologii), aspekty życia społecznego u istot żywych, życie społeczne człowieka w kontekście biologii ewolucyjnej.

3. Socjologiczne rozumienie kultury: kultura jako wytwór człowieka, wielość kultur, problem relatywizmu kulturowego i etnocentryzmu, dziedziny kultury, kultura symboliczna, problematyka kultury w socjologii.

4. Działania społeczne i interakcja społeczna: działania wspólne, interakcja społeczna, natura interakcji społecznej, teorie interakcji, interakcje proste, sieci interakcji.

5. Stosunki społeczne: interakcje (powtarzalne, regularne, regulowane), anatomia stosunków społecznych, typy stosunków społecznych.

6. Typy społeczeństw: społeczeństwa zanikające, społeczeństwa przemysłowe, społeczeństwa postindustrialne. Teorie zmiany społecznej.

7. Przestępczość i dewiacja: interpretacje zjawisk przestępczości i dewiacji (interpretacje biologiczne, interpretacje psychologiczne), socjologiczne teorie przestępczości i dewiacji.

8. Rodzina: rodzina w teorii socjologicznej, małżeństwa i rozwody w Polsce. Alternatywne formy życia małżeńskiego. Przemoc i nadużycia w życiu rodzinnym. Wartości w rodzinie.

9. Demografia: czynniki zmian ludności. Przyrost ludności. Skład populacji. Światowe tendencje zmian ludności. Teorie przyrostu ludności. Przejście demograficzne. Polityka ludnościowa.

10. Globalizacja: socjologiczne teorie globalizacji, przyczyny globalizacji, spór o globalizację, społeczno-kulturowe skutki globalizacji.

11. Społeczne aspekty religii.

12. Socjalizacja i wychowanie.

13. Grupa społeczna i zbiorowości społeczne.

14. Podziały społeczne.

15. Nowoczesność i ponowoczesność - wymiar społeczno-kulturowy.

Literatura obowiązkowa

A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004.

B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003.

P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków2002.

W. Morawski, Globalizacja, wyzwania i problemy, w: Wymiary życia społecznego, M. Marody red., Warszawa 2007, s. 516-529.

Literatura dodatkowa

H. Mendras, Elementy socjologii, Wrocław 2000.

J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970.

N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 2001.

P. L. Berger, Zaproszenie do socjologii, Warszawa 2005.

W. Klimski, Pluralizm religijny w Polsce. Wymiary fenomenu społecznego, w: Pluralizm religijny i odmiany ezoteryzmu, A. Wójtowicz, W. Klimski (red.), Warszawa 2019, s. 7-36.

Student pozna podstawowe pojęcia socjologii takie jak: kultura, grupa społeczna, interakcja, socjalizacja, zmiana społeczna, rodzina, religia, kontrola społeczna, śmierć, nowoczesność, ponowoczesność, społeczeństwo, przestępczość i dewiacja, typy społeczeństw) . Student pozna charakter socjologii, jej specyfikę wobec antropologii, psychologii, ekonomii, historii, politologii, pozna specyfikę wewnętrznego zróżnicowania socjologii (scjentystyczna i humanistyczna) oraz specyfikę wiedzy naukowej i potocznej. Student rozumie zjawiska społeczno-kulturowe z perspektywy jej genezy, rozwój, przemian (dynamiki), konieczność posługiwania się językiem socjologicznym, a także umie znaleźć w literaturze przedmiotu opis przedmiotu, którą się interesuje i analizuje.

Na ocenę bardzo dobrą student w stopniu bardzo dobrym zna podstawowe pojęcia socjologiczne, wykazuje się bardzo dobrą (podstawową) wiedzą o statusie socjologii, pracy socjalnej wśród innych nauk i jej relacjami z innymi naukami, potrafi bardzo dobrze interpretować zjawiska społeczno-kulturowe, bardzo dobrze analizuje przyczyny i dynamikę zjawisk społecznych, bardzo dobrze dobiera i korzysta z literatury przedmiotu.

Na ocenę dobrą student w stopniu dobrym zna podstawowe pojęcia socjologiczne, wykazuje się dobrą (podstawową) wiedzą o statusie socjologii i pracy socjalnej wśród innych nauk i jej relacjami z innymi naukami, potrafi dobrze interpretować zjawiska społeczno-kulturowe, dobrze analizuje przyczyny i dynamikę zjawisk społecznych, dobrze dobiera i korzysta z literatury przedmiotu.

Na ocenę dostateczną student w stopniu dostatecznym zna podstawowe pojęcia socjologiczne, wykazuje się dostateczną (podstawową) wiedzą o statusie socjologii i pracy socjalnej wśród innych nauk i jej relacjami z innymi naukami, potrafi dostatecznie interpretować zjawiska społeczno-kulturowe, dostatecznie analizuje przyczyny i dynamikę zjawisk społecznych, w stopniu dostatecznym dobiera i korzysta z literatury przedmiotu.

Na ocenę niedostateczną student w stopniu niedostatecznym zna podstawowe pojęcia socjologiczne, wykazuje się niedostateczną (podstawową) wiedzą o statusie socjologii i pracy socjalnej wśród innych nauk i jej relacjami z innymi naukami, w stopniu niedostatecznym interpretuje zjawiska społeczno-kulturowe, niedostatecznie analizuje przyczyny i dynamikę zjawisk społecznych, w stopniu niedostatecznym dobiera i korzysta z literatury przedmiotu.