(in Polish) Europejskie wzorce rodziny: przeszłość i teraźniejszość, zmiana społeczna i długie trwanie

Studenci poznają podstawowe perspektywy odnośnie form strukturalnych rodziny i jej przemian w perspektywie socjologii historycznej i badan z zakresu demografii historycznej. Uczą się rozpoznawać i omawiać różne elementy form rodziny, dostrzegać ich zmienność w czasie i przestrzeni, oraz konfrontować wyniki różnorodnych prac empirycznych z zastanym korpusem koncepcji teoretycznych oraz ujęć modelowych. Nabywają zrozumienia procesu przeobrażeń życia rodzinnego od czasów nowożytnych po współczesność, oraz problematyzowania zagadnienia ciągłości i zmiany poszczególnych aspektów życia rodzinnego, zasadniczo w odniesieniu do europejskiego obszaru kulturowego. Oprócz rozeznania w podstawowych pracach z zakresu demografii i historycznej socjologii rodziny, uczestnicy wykładu uświadamiają sobie potrzebę wykraczania poza ścisłe granice dyscyplin naukowych w zrozumienia dynamiki i różnorodności form życia rodzinnego.

Na zajęciach studenci zdobywają wiedzę dotyczącą podstawowych perspektyw odnośnie form strukturalnych życia rodzinnego i zachowań rodzinnych, a także ich przemian w perspektywie socjologii historycznej i badan z zakresu demografii historycznej. Uczą się rozpoznawać, omawiać oraz porównywać wieloaspektowe charakterystyki form rodziny (tzn. strukturę rodziny, odmienności cyklu życia jednostki; charakter relacji międzypokoleniowych oraz relacji władzy), dostrzegać ich zmienność w czasie i przestrzeni, oraz konfrontować wyniki różnorodnych prac empirycznych z zastanym korpusem koncepcji teoretycznych oraz ujęć modelowych. Nabywają zrozumienia procesu przeobrażeń życia rodzinnego od czasów nowożytnych po współczesność, oraz problematyzowania zagadnienia ciągłości i zmiany poszczególnych aspektów życia rodzinnego, zasadniczo w odniesieniu do europejskiego obszaru kulturowego. Oprócz rozeznania w podstawowych pracach z zakresu demografii i historycznej socjologii rodziny, uczestnicy wykładu uświadamiają sobie potrzebę wykraczania poza ścisłe granice dyscyplin naukowych w zrozumienia dynamiki i różnorodności form życia rodzinnego.

Literatura

F. A d a m s k i, Socjologia małżeństwa i rodziny. Wprowadzenie, PWN, Warszawa 1982 (nowe, zmienione wydanie: t e n ż e,

Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Wydawnictwo Naukowe UJ, Kraków 2002).

Piotr Guzowski, 2012. Geneza europejskiego modelu małżeństwa na przełomie średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych z perspektywy historii Polski . Przeszłość Demograficzna Polski.

Kuklo C., Demografia Rzeczypospolitej Przedrozbiorowej, Instytut Historii Polskie j Akademii Nauk, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2009

M. Szołtysek, Rethinking East-central Europe: family systems and co-residence in the Polish-Lithuanian Commonwealth (Peter Lang: Bern, Berlin, Bruxelles, Frankfurt am Main, New York, Wien, 1066 pp; 2 vols)

Tenże (2005). Od patriarchatu do partnerstwa: miłość i relacje małżeńskie w przeszłości w perspektywie antropologii historycznej, Genealogia. Studia i Materiały Historyczne 17, 2005, s. 93–114.

Tenże (2005). Dziedziczenie i międzypokoleniowa wymiana w parafii Bujaków, 1766–1803, głos w dyskusji nad geografią form rodzinnych, Przeszłość demograficzna Polski 26, s. 79–116.

Tenże (2003). Świat z historią, czyli o pożytkach stosowania metody ostrożnej regresji – uwagi w związku z książką Krystyny Slany, Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Przeszłość demograficzna Polski 24, s. 167–184.

Tenże (2003). Teoria rodziny w ujęciu Petera Lassleta i The Cambridge Group – „angielska tajna broń”, jej krytycy i jej „długie trwanie, Przeszłość demograficzna Polski 24, s. 7–44.

Tenże (2003). Demografia historyczna i co dalej? Nowe perspektywy w badaniach nad historią rodziny XVI– XIX w., Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 63, s. 119–143.

Tenże (2002). Od strategii przetrwania do międzypokoleniowej wymiany – perspektywa antropologiczna w badaniach nad rodziną, gospodarstwem i pokrewieństwem, Przeszłość demograficzna Polski 23, 2002, s. 143–163.

Szlendak, T. 2010. Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, ss. 542.

Tyszka, Zbigniew. 1979. Socjologia rodziny.

Jean-Louis Flandrin. Historia rodziny.

Przedmiotowe efekty uczenia się oraz opis nakładu pracy studenta w ECTS:

WIEDZA

EK1_W01: student ma podstawową wiedzę ogólną z dziedziny socjologicznego i historycznego zróżnicowania form rodziny oraz ich zmian w czasie i przestrzeni (zasadniczo w obszarze europejskiego kręgu kulturowego)

EK1_W02: student posiada podstawową wiedzę z zakresu ciągłości (trwania) i zmiany poszczególnych elementów ( cech strukturalnych) form rodziny w okresie od czasów nowożytnych do współczesności

EK1_W03: student posiada wiedzę odnośnie najważniejszych debat naukowych dotyczących form rodziny i ich przemian toczonych wśród socjologów, socjologów historycznych i demografów historycznych

UMIEJĘTNOŚCI

EK1_U01: student potrafi powiązać najważniejsze koncepcje teoretyczno-modelowe dotyczących form rodziny i ich przemian z głównymi badaniami empirycznymi socjologów, socjologów historycznych i demografów historycznych

EK1_U02: potrafi powiązać zmienność strukturalnych form rodziny z podstawowymi mechanizmami i przełomami gospodarczymi od czasów nowożytnych po współczesność

EK1_U03: potrafi wskazać elementy zmiany w kompozycji rodzin europejskich na przestrzeni wieków, oraz opisać wpływ czynników ekonomicznych, kulturowych na zmieniające się konstelacje wewnątrzrodzinne, relacje władzy i hierarchie autorytetów

EK1_U04: potrafi wskazać elementy trwania w kompozycji rodzin europejskich na przestrzeni wieków, oraz wytłumaczyć te zjawiska odwołując się do właściwego im kontekstu kulturowego, społeczno-ekonomicznego czy politycznego.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

EK1_K01: student dostrzega potrzebę wykraczania poza ścisłe granice dyscyplin naukowych w zrozumienia zagadnień

społecznych

EK1_K02: występuje publicznie, przekazuje i broni własnych poglądów

METODY DYDAKTYCZNE: wykład konwencjonalny.

TRYB ZAJĘĆ: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy.

FORMA ZALICZENIA: test wielokrotnego wyboru.

% punktów – Ocena

0-60 – ndst.

61-68 – dost.

69-76 – dost. plus

77-84 – db.

85-92 – db. plus

93-100 – bdb.

KRYTERIA OCENIANIA W ODNIESIENIU DO POSZCZEGÓLNYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:

Podstawą oceny z wykładów jest test wielokrotnego wyboru. Na pozytywna ocenę z wykładów

składają się:

- uczestnictwo w wykładach

- zaliczenie testu.

Z testu wystawiana jest ocena na podstawie następujących kryteriów:

Na ocenę ndst (2,0) student:

- nie identyfikuje większości omawianych teorii z zakresu kształtowania i przemian form rodziny

- nie potrafi powiązać dyskusji wskazanych wyżej zagadnień teoretycznych z żadnymi badanimi empirycznymi

- nie identyfikuje poprawnie żadnego z zagadnień dotyczących ciągłości i zmiany w zakresie charakterystyki form rodzinnych

Na ocenę dst (3,0) student:

- identyfikuje niektóre z omawianych teorii socjologicznych, demograficznych oraz historyczno-demograficznych

- potrafi częściowo wykazać związki między omawianymi perspektywami teoretycznymi czy modelowymi a przykładami badan empirycznych nad przemianami i zróżnicowaniem form rodziny

- potrafi do pewnego stopnia zidentyfikować podstawowe zagadnienia ciągłości i zmiany w zakresie charakterystyki form rodzinnych

Na ocenę db (4,0) student:

- poprawnie identyfikuje wszystkie z omawianych teorii socjologicznych, demograficznych oraz historyczno-demograficznych

- poprawnie wydobywa związki między omawianymi koncepcjami teoretycznymi czy modelowymi, a głównymi badaniami empirycznymi nad przemianami i zróżnicowaniem form rodziny

- poprawnie identyfikuje wszystkie główne zagadnienia ciągłości i zmiany w zakresie charakterystyki form rodzinnych

Na ocenę bdb (5,0) student:

- doskonale identyfikuje wszystkie z omawianych teorii socjologicznych, demograficznych oraz demograficzno-historycznych

- potrafi bezbłędnie połączyć omawiane koncepcje teoretyczne i modelowe z głównymi badaniami empirycznymi nad przemianami i zróżnicowaniem form rodziny

- bezbłędnie identyfikuje i omawia wszystkie główne zagadnienia ciągłości i zmiany w zakresie charakterystyki form rodzinnych

OBECNOŚĆ NA ZAJĘCIACH: obowiązkowa.

Dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności. Więcej niż dwie nieusprawiedliwione nieobecności oznaczają brak zaliczenia przedmiotu.