The contemporary Polish society

Poziom przedmiotu: podstawowy

Cel konwersatorium: Studenci na zajęciach będą zdobywać wiedzę z zakresu problematyki współczesnego społeczeństwa polskiego. Wstępnie, zostaną wprowadzeni w zagadnienia zmiany społecznej oraz polskiej transformacji polityczno-ekonomicznej i społeczno-kulturowej (historyczny kontekst zmian). Następnie bedą zgłębiać zagadnienia zgodnie z przyjętą (autorską) treścią programową zajęć. Zajęcia mają charakter interaktywny. Stąd, na każde zajęcia studenci zobowiązani są do przeczytania, zadanego wcześniej, adekwatnego do omawianego problemu, tekstu. Dodatkowo, prezentowane będą wyniki aktualnych badań socjologicznych (CBOS), monitorujących aktualny stan społeczeństwa polskiego. Pozyskana w ten sposób wiedza stanie się podstawą do prowadzenia dyskusji.

Wymagania wstępne: Rozumienie pojęć socjologicznych i umiejętność identyfikowania problemów społecznych

Treść programowa

Przewodnią ideą konwersatorium jest dostarczenie ogólnych ram teoretyczno-metodologicznych i wskazówek literaturowych do samodzielnego studiowania poszczególnych, następujących zagadnień:

1. Zmiana społeczna

2. Polska transformacja polityczno-ekonomiczna i społeczno-kulturowa (historyczny kontekst zmian)

3. Formowanie się nowej struktury społecznej

4. Przemiany ludnościowe

5. Przemiany w edukacji

6. Sytuacja zdrowotna Polaków

7. Zmiany płodności i modelu rodziny

8. Życie religijne

9. Polityka, władza, udział w wyborach

10. Rynek pracy i problem bezrobocia

11. Zamożność, ubóstwo, wykluczenie

12. Media w życiu Polaków

13. Style życia Polaków

14. Miasto i wieś

15. Uczestnictwo w kulturze, spędzanie wolnego czasu, wyjazdy

16. Polska w Unii Europejskiej

1. Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, red. Jacek Wasilewski, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2006.

2. Współczesne społeczeństwo polskie, red. Anna Giza i Małgorzata Sikorska, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2012.

3. Współczesne społeczeństwo w wirtualnej rzeczywistości – wielość szans i dylematów, red. Zdzisława Dacko-Pikiewicz i Marek Walancik, Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, IMPULS, Kraków 2014.

4. Ruszkowski P. Przestalski A. Maranowski P., (2020), Polaryzacja światopoglądowa społeczeństwa polskiego a klasy i warstwy społeczne, COLLEGIUM CIVITAS, Warszawa 2020.

5. Błaszczyk B., Bezrobocie a zmiany w strukturze społeczeństwa polskiego w latach dziewięćdziesiątych, Biuletyn IGS, s. 99-118.

6. Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.) (2009), Diagnoza społeczna 2009, Warunki i jakość życia Polaków, Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.

7. Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.) (2011), Diagnoza społeczna 2011, Warunki i jakość życia Polaków, Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.

8. Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.) (2013), Diagnoza społeczna 2013, Warunki i jakość życia Polaków, Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.

9. Filiciak Mirosław i in. (2010), Młodzi i media. Nowe media a uczestnictwo w kulturze, raport Centrum Badań nad Kulturą Popularną, Warszawa.

10. Frenkel Jarosław (2010), Ludność wiejska, w: Jerzy Wilkin i Iwona Nurzyńska (red), Polska wieś 2010, Raport o stanie wsi, Warszawa: SCHOLAR.

11. Fuszara Małgorzata (red.) (2008), Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce, Warszawa, Trio.

12. Gdula Maciej, Sadura Przemysław (2012), Style życia jako rywalizujące uniwersalności, w: Maciej Gdula, Przemysław Sadura (red.) Style życia i porządek klasowy w Polsce, Warszawa, Scholar.

13. Izdebski Zbigniew (2017), Seksualność Polaków 2017, raport badawczy https://dimedic.eu/pl/wiedza/seksualnosc-polakow-2017-wyniki-raportu

14. Kotowska Irena E. (red.) Strukturalne i kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej kobiet w Polsce, Warszawa, SCHOLAR.

15. Palska Hanna (2004), Starość i kultura młodości. Jeszcze raz o problemie starzenia się społeczeństwa w Polsce, w: Henryk Domański, Antonina Ostrowska, Andrzej Rychard (red.), Niepokoje polskie, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN.

16. Sobczak Jerzy B. (2000) Bezrobocie, w: Encyklopedia socjologii, t.1, Warszawa, Oficyna Narodowa.

17. Tarkowska Elżbieta (2000) Zróżnicowanie biedy: wiek i płeć, w: Henryk Domański, Antonina Ostrowska, Andrzej Rychard (red.) Jak żyją Polacy, Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN.

18. Wnuk Lipiński Edmund (2000) Polityka, w: Encyklopedia socjologii, t. 3, Warszawa, Oficyna Naukowa.

19. Zagórski Krzysztof, Gorzelak Grzegorz, Jałowiecki Bohdan (2009), Zróżnicowanie warunków życia. Polskie rodziny i społeczności lokalne, Warszawa, SCHOLAR.

20. Ziółkowski Marek (2000), Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Teorie, tendencje, interpretacje, Poznań, Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

21. Mariański Janusz (2005), Religijność w społeczeństwie polskim w perspektywie zsekularyzowanej Europy, w: Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa, Świat, red. Włodzimierz Wesołowski i Jan Włodarek, Warszawa, SCHOLAR.

22. Raporty z badań CBOS (1999-2021)

23. Raporty i opracowania GUS (2008-2019)

wiedza: student posiada wiedzę na temat zaistniałych przeobrażeń systemowych (zwłaszcza po roku 1989) aktualnego stanu społeczeństwa polskiego w różnych jego odsłonach.

umiejętności: W toku prowadzonych zajęć studenci zdobędą umiejętność diagnozowania i prognozowania współczesnych trendów zmian.

kompetencje: dzięki zdobytej wiedzy oraz nabytych umiejętności, bedą potrafili kompetentnie opisywać współczesne społeczeństwo polskie.

ECTS: 3

udział w wykładach - 30 godzin

czytanie na bieżąco zadanej literatury - 30 godzin

przygotowanie prezentacji - 20 godzin

konsultacje - 5 godzin

Przygotowanie się do egzaminu - 5 godzin

Konwersatorium prowadzone jest stacjonarnie w formule zdalnej, poprzez wykorzystanie komunikatora internetowego MS Teams, jak również platformy Moodle UKSW.