Sociology of the Family

Celem wykładu jest wiedzy informacji na temat rodziny w ujęciu socjologicznym: definicje, formy życia rodzinnego, podziały, struktura, kierunki przemian, funkcje, główne nurty badawcze. Student/ka poznaje różne formy modeli życia rodzinnego. Celem jest przedstawienie transformacji w rodzinie na tle różnych przeobrażeń społecznych; ukazanie badań i analiz socjologii życia rodzinnego i intymności we współczesnych społeczeństwach; wykorzystanie socjologii rodziny przez studenta do różnych analiz teoretyczno-metodologicznych oraz ogólne poznanie wiedzy z tej dziedziny.

Z zakresu przedmiotu wyłączono element antropologiczny - Rodzina w róznych kulturach i religiach stanowi oddzielny przedmiot.

1. Sposoby definiowania rodziny i życia rodzinnego w socjologii.

2. Instytucjonalny i grupowy wymiar rodziny.

3. Typy i funkcje rodzin.

4. Teoretyczne interpretacje życia rodzinnego.

5. Metodologia badań nad rodziną Z. Tyszki (UAM)

6. Polska socjologia życia rodzinnego.

7. Socjalizacja w rodzinie i jej zaburzenia.

8. Rodzina - cykle życia i źródło przynależności.

9. Przemiany życia rodzinnego.

10/11. Alternatywne formy życia rodzinnego.

12. Rozwody i samotne rodzicielstwo.

13. Społeczne postrzeganie rodziny i życia rodzinnego.

14. Społeczne postrzeganie alternatywnych form życia rodzinnego.

15. Życie rodzinne w Polsce.

T. Szlendak, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróznicowanie, PWN, Warszawa 2010.

F. Adamski F. Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Kraków 2002.

Z.Tyszka, Z metodologii badań socjologicznych nad rodziną, Poznań 1991.

A. Kwak, Rodzina w dobie przemian. Małzeństwo i kohabitacja, Warszawa 2005.

K. Slany, Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków 2002.

Współczesne rodziny polskie - ich stan i kierunek przemia, red. Z. Tyszka, Poznań 2001.

E. Budzyńska, Międzypokoleniowe więxi w rodzinie. Studium socjologiczne rodzin polskich i słowackich, Katowice 2018.

E. Kiliszek, Rodzina wobec zagrozeń. Rodzina wobec szans, Socjopsychopedagogika rodziny. Studium rodziny pełnej, Warszawa 2019,

Małzeństwo, rodzina, rodzicielstwo, Przemiany we współczesnej polsce, red. D. Gizicka, Lublin 2016.

Wielość spojrzeń na małżeństwo i rodzinę, red. A. Kwak, M. Bieńko, Warszawa 2012.

L. Dyczewski, Więź między pokoleniami w rodzinie, Lublin 2002.

Książki uzupełniające:

E. Sowa-Behtane, Rodziny wielokulturowe, Kraków 2016.

A. Giza-Poleszczuk, Rodzina a system społeczny, Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszawa 2005.

D. Morley, Przestrzeń domu. Media, mobilnośc i tozsamość, Warszawa 2011.

Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności. Kształty rodziny współczesnej, red. W. Muszyński, E. Sikora, Toruń 2008.

A. Jawor, Intymnośc cenzurowana. Panika moralna wokół rodziny na przykładzie rodzin nieheteronormatywnych w Polsce, Warszawa 2018.

T. Szlendak, Leniwe maskotki rekiny na smyczy. W co kultura konsumpcyjna przemieniła mężczyzn i kobiety, Warszawa 2005.

Nowe wzorce formowania i rozwoju rodziny w Polsce. Przyczyny oraz wpływy na zadowolenie z życia, red. A. Matysiak, Warszawa 2014.

D. Tułowiecki, Bez Boga, Kościoła i zasad? Studium socjologiczne nad religijnoscią młodzieży, Kraków 2012, s. 261-277.

D. Tułowiecki, Atmosfera religijna współczesnej rodziny, w: Między kryzysem w rodzinie a kryzysem rodziny, red. J. Kupny, M. Łuczak, Katowice, 2011, s. 27-47.

I. Zielińska, Panika moralna. Homoseksualność w dyskursach medialnych, Kraków 2015.

NRL_W06,

Student/Studentka - ma podstawową wiedzę na temat małżeństwa i rodziny w kontekście innych nauk społecznych i humanistycznych a w szczególności na uwarunkowania pedagogiczne i psychologiczne;

NRL_W12,

- zna podstawowe teorie dotyczące wychowania, ma podstawową wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących;

NRL_W11,

- ma elementarną wiedzę o polityce społecznej, o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia społecznego związanych ze służbą małżeństwu i rodzinie, w tym Kościoła katolickiego oraz prawnych i administracyjnych podstawach ich funkcjonowania;

NRL_U12,

- posiada umiejętność wykorzystania form instytucjonalnej pomocy małżeństwu i rodzinie, identyfikowania placówek pomocy społecznej, rozumienia i stosowania prawa w zakresie opieki i pomocy rodzinie;

NRL_U14,

- potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności z zakresu nauk o rodzinie;

NRL_K04

- ma świadomość odpowiedzialności za promocję i pomoc rodzinie jako podstawowej komórce społecznej, która przyczynia się do zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy.

WIEDZA

- Student/Studentka właściwie charakteryzuje rodzinę, życia rodzinne, alternatywne formy życia rodzinnego; nazywa problemy życia rodzinnego wskazując na ich podstawowe przyczyny. Posiada wiedzę z zakresy przeobrażeń oraz przemian w rodzinie

- opisuje funkcje, strukturę, cele, zadania i kierunki socjologii rodziny. Posiada podstawową wiedzę o metodach badawczych, kierunkach i zachowaniach kulturowych w badaniach życia rodzinnego.

UMIEJĘTNOŚCI

- posługuje się podstawowymi ujściami teoretycznymi w celu analizy rodziny określając jej problemy i trudności

- student potrafi zastosować badani potrzebne do deskrypcji rodziny, nabył umiejętności ukazania właściwego obrazu rodziny we współczesnym świecie

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- student potrafi wskazać wagę życia rodzinnego dla socjalizacji jednostek i życia społecznego

ETCS 3

wykład: 30 godz.

lektura literatury przedmiotu 20 godz.

przygotowanie do egzaminu 25 godz.

KRYTERIA OCENIANIA

WIEDZA (EK 1-2)

OCENA 2 (NDST) – student nie opanował podstawowych wiadomości z socjologii rodziny: terminy, definicje, podstawowe kategorie i funcje. Nie potrafi opisać podstawowych funkcji w rodzinie, wymienić przynajmniej podstawowych nurtów i teorii, Nie potrafi przedstawić przedstawicieli socjologii rodziny. Nie potrafi określić ani przedstawić w ujęciu teoretyczno-badawczym alternatywnych form i problemów życia małżeńsko-rodzinnego, odnieść się do demograficznej struktury rodziny oraz jej wewnetrznych procesów.

OCENA 3 (DST) – student w części (powyzej 50 %) opanował teorie z zakresu historii i podstawowych pojęć. Potrafi wymienić i opisać w części zagadnienia dotycząc deskrypcji rodziny w jej problemach i trudnościach. Potrafi zdefiniować i wskazać na alternatywne formy życia małżeńskiego. Tylko w części opanował metody badania rodziny (Z. Tyszka). W części opisuje podstawowe funkcje i uwarunkowania współczesnej rodziny.

OCENA 4 (DB) – student w znacznej części opanował teorie z zakresu definiowania i podstawowych pojęć socjologii rodziny. Potrafi wymienić i opisać w dużej części zagadnienia dotycząc deskrypcji rodziny w jej problemach i trudnościach. Potrafi zdefiniować i wskazać na alternatywne formy życia małżeńskiego. Opanował metody badania rodziny (wg Z. Tyszka). Potrafi opisać podstawowe funkcje i uwarunkowania współczesnej rodziny oraz jej strukturę.

OCENA 5 (BDB) - student bardzo dobrze opanował teorie z zakresu historii i podstawowych pojęć socjologii rodziny. Potrafi wymienić i opisać w dużej części zagadnienia dotycząc deskrypcji rodziny w jej problemach i trudnościach. Potrafi zdefiniować i wskazać na alternatywne formy życia małżeńskiego. Opanował metody badania rodziny. Potrafi opisać podstawowe funkcje i uwarunkowania współczesnej rodziny oraz jej strukturę.

UMIEJĘTNOŚCI (EK 3-4)

OCENA 2 (NDST) – student nie potrafi zastosować zdobytej wiedzy oraz posługiwać się podstawowymi pojęciami, w odniesieniu do podstawowych zagadnień socjologii rodziny. Nie potrafi zastosować teoretycznych jej podstaw w przestrzeni społecznej. Nie potrafi zastosować teorii do rozwiązywania problemów małżeńsko-rodzinnych. Nie rozumie miejsaca rodziny w rzeczywistości społecznej.

OCENA 3 (DST) -student w ograniczonym stopniu potrafi zastosować zdobytą wiedzę w odniesieniu do podstawowych pojęć i zagadnień socjologii rodziny. Potrafi w minimalnym stopniu zastosować teoretyczne podstawy socjologii rodziny w przestrzeni społecznej. Potrafi po części obserwować rzeczywistość i tworzyć obraz ludzkiego bytowania rodziny w społeczeństwie

OCENA 4 (DB) – student właściwie posługuje się podstawową wiedzę w zakresie pojęciowania oraz naukowego spojrzenia na socjologię rodziny. Potrafi właściwe zaimplementować teoretyczne podstawy socjologii rodziny w przestrzeni społecznej. Potrafi w zadawalającym stopniu zastosować teorie do rozwiązywania problemów małżeńsko-rodzinnych. Potrafi w właściwym stopniu obserwować rzeczywistość i wskazac miejsce rodziny w życiu społecznym (różne podejscia teoretyczne).

OCENA 5 (BDB) – student bardzo dobrze posługuje się podstawową wiedzą w zakresie pojęciowania oraz naukowego spojrzenia na socjologię rodziny. Właściwe ujmuje i stosuje teoretyczne podstawy socjologii rodziny w przestrzeni społecznej. Potrafi zastosować teorie do rozwiązywania problemów małżeńsko-rodzinnych. Potrafi w zaawansowanym stopniu obserwować rzeczywistość i tworzyć obraz typów życia rodzinnego w społeczeństwie. Umie i potrafi bardzo dobrze wybrać oraz zastosować właściwe narzędzie badawcze do weryfikacji problemów rodziny i małżeństwa.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (EK 5)

OCENA 2 (NDST) – student nie potrafi zastosować wiedzy i wykorzystać jej w warunkach opisu rodziny. Nie potrafi zastosować uzyskanych informacji w dyskusji z innymi studentami oraz w społeczeństwie oraz nie wykazuje kompetencji w zakresie zorganizowania i przeprowadzenia badań, przy użyciu właściwej metody. Nie widzi również potrzeby wykorzystania wiedzy do analizy rodziny w zakresie dyskusji.

OCENA 3 (DST) – student w ograniczonym stopniu potrafi zastosować wiedzę oraz wykorzystać ją w warunkach opisu rodziny w społeczeństwie. W ograniczonym stopniu potrafi zastosować uzyskane informacje w dyskusji z innymi studentami oraz wykazuje minimalne kompetencje w zakresie zorganizowania i przeprowadzenia badań, przy użyciu właściwej metody. Potrafi w ograniczonym stopniu wykorzystać zjawiska socjologiczne do analizy rodziny we współczesnej rzeczywistości.

OCENA 4 (DB) – student potrafi zastosować wiedzę oraz wykorzystać ją w warunkach opisu rodziny. W pewnym stopniu potrafi zastosować uzyskane informacje w dyskusji z innymi studentami oraz w społeczeństwie. Wykazuje kompetencje w zakresie potencjalnego zorganizowania i przeprowadzenia badań, przy użyciu właściwej metody. Potrafi w pewnym stopniu wykorzystać zjawiska socjologiczne do analizy rodziny w zakresie dyskusji. Angażuje się w przebieg zajęć i żywo interesuje się problemami małżeńsko-rodzinnymi.

OCENA 5 (BDB) – student w pełni uznaje i potrafi zastosować wiedzę oraz wykorzystać ją w warunkach opisu rodziny. W bardzo dobrym stopniu potrafi zastosować uzyskane informacje w dyskusji z innymi studentami oraz w społeczeństwie. Wykazuje kompetencje w zakresie potencjalnego zorganizowania i przeprowadzenia badań, przy użyciu właściwej metody oraz dokonać ich weryfikacji według zmiennych: jakościowych i ilościowych. Potrafi właściwie wykorzystać zjawiska socjologiczne do analizy rodziny w zakresie dyskusji. Angażuje się w przebieg zajęć i żywo interesuje się problemami małżeńsko-rodzinnymi. Jest aktywny, formuje wypowiedzi konstruktywne i posiada właściwy aparat krytyczny.

Na ocenę końcową składają się

1. Wynik egzaminu końcowego, ustnego lub pisemnego w Moodle - wybór jest efektem demokratycznego wyboru studentów i prowadzącego wykłady.