(in Polish) Podstawy bioetyki

Celem przedmiotu jest przekazanie studentom wiedzy w zakresie:

1) Rozmiaru i istoty zagrożeń życia ludzkiego i wpływem tego faktu na kondycję rodziny katolickiej (ze szczególnym uwzględnieniem początków tegoż życia), skutkowanych ingerencją biotechnologiczną i cywilizacyjną (prawną, kulturową, ideologiczną);

2) Uzasadnienia potrzeby obrony życia ludzkiego i jego godności (bioetyka jako most ku przyszłości).

Ważne jest tu uwzględnienie takich okoliczności prawno-społecznych, jakie występują w demokratycznym i wielokulturowym) państwie. Chodzi o zdobycie wiedzy i umiejętność takich działań, które byłyby podejmowane z uwzględnieniem antropologii chrześcijańskiej, czyli odrzucającej synkretyzm religijny i etyczny.

Ostatecznie zajęć celem będzie uchwycenie tych elementów bioetycznego (katolickiego) odniesienia do życia, które w zasadniczy sposób wpisują się w powołanie do życia w małżeństwie sakramentalnym i rodzinie katolickiej.

Bioetyka jest nauką interdyscyplinarną, tzn. w zamyśle jej twórcy (Pottera), powinna zajmować się przetrwaniem gatunku ludzkiego. Zatem w swym przedmiocie materialnym powinna oceniać te ingerencje w życie człowieka, które dokonywane są na różnych poziomach zastosowania biotechnologii, prawa, kultury, cywilizacji, czyli rozumienia godności człowieka, jego powołania itp.

Dziś jednak (niestety) definicję bioetyki (jej zakres i cel) bardzo często sprowadza się do opisowej analizy ingerencji biotechnologicznych, które są uskutecznianie w medycynie.

Ważne zatem jest, aby student został wprowadzony w powyższą problematykę w kontekście pozytywów i zagrożeń takich ingerencji. Ma się tutaj na myśli aspekty oceny normatywnej, bazującej na antropologii i metafizyce katolickiej, która bierze w ochronę życie poczęte, jako jedną z najwyższych wartości obiektywnych i ogólnoludzkich.

Treści szczegółowe:

1. Bioetyka jako nauka.

a) Wewnętrzny charakter etyki do nauki.

b) Status embrionu ludzkiego.

2. Aborcja i jej konsekwencje.

a) Zło etyczne zabójstwa

b) Syndrom postaborcyjny.

3. Ocena etyczna sztucznego zapłodnienia kobiety.

a) sztuczna inseminacja

b) in vitro.

4. Eksperymenty i badania prenatalne.

a) Zasady słuszności badań.

b) Porada genetyczna.

5. Klonowanie.

a) Klonowanie przez transfer jądra komórkowego.

b) klonowanie z komórek macierzystych.

6. Transplantacje

a) ex vivo

b) ex mortuo

7. Eugenika

a) pozytywna

b) negatywna

8. Macierzyństwo zastępcze.

9. Reasumpcja tematów. kolokwium ustne - końcowe.

Podstawowa:

1. S. Biały, Problematyka definicji aborcji w literaturze polskiej

oraz recepcja nauczania Kościoła w tym zakresie, "Fides et Ratio" 1/49 (2022), s. 1-9.

2. S. Biały, Wybrane zagadnienia z bioetyki, "Episteme"55 (2006) nn.

3.. T. Biesaga, Podstawy etyki i bioetyki, Kraków 2016.

4. W. Bołoz, Pierwotne i wtórne cele diagnostyki prenatalnej, w: Ekologia rodziny ludzkiej, "Episteme" 7 (2000) s. 59-79;

5. A. Laun, Współczesne zagadnienia teologii moralnej, Kraków, 2002;

6. Sawicki D., Moralność a "in vitro", Łomża 2002;

7. Katolo A.J., Embrion ludzki osoba czy rzecz?, Lublin - Sandomierz 2000;

8. S. Biały, Macierzyństwo zastępcze jako plan subrogacji praw do dziecka wbrew zasadom sprawiedliwości i miłości, "Studia nad Rodziną" 42 (2017), s. 66-83.

Uzupełniająca:

1.S. Biały, ODPOWIEDZIALNOŚĆ W ZAKRESIE WYCHOWANIA DO WARTOŚCI. ANALIZA W RELACJI DO KANONU 226 § 2 KODEKSU PRAWA KANONICZNEGO Z 1983 RO, "TEKA Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie", t. XIII, 2020, nr 1, s. 21-32; https://doi.org/10.32084/tekapr.2020.13.1-3

2. Meandry etyki, red. Z. Sareło, "Episteme" 17 (2001).

3. I. Mroczkowski, Natura osoby ludzkiej. Podstawy tożsamości człowieka, Płock 2012.

Wiedza:

NRL_W03. Absolwent ma wiedzę na temat zasad i norm etycznych w życiu małżeńsko-rodzinnym i społecznym.

NRL_W09. Ma podstawową wiedzę z zakresu filozofii, teologii katolickiej, katolickiej nauki społecznej i prawa kanonicznego; na bazie w/w zakresów rozumie interakcje pomiędzy rozumem a wiarą

Umiejętności:

NRL_U05. Potrafi posługiwać się ogólnymi zasadami i normami etycznymi w

poszukiwaniu rozwiązań konkretnych problemów małżeńskich i

rodzinnych

Kompetencje społeczne:

NRL_K02. Absolwent posiada pogłębione przekonanie o konieczności postępowania w sposób etyczny i profesjonalny; dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z pracą swoją i innych, poszukuje optymalnych rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki; jest świadomy istnienia etycznego wymiaru w badaniach naukowych.

Formy zaliczania:

1. Kolokwium ustne (końcowe): ocena studenta pod kątem wiedzy.

2. Aktywność na wykładach (podejmowanie dyskusji i zadawanie pytań profesorowi); ocenianie tzw. ciągłe pod kątem umiejętności. Esej - streszczenie.

3. Opublikowanie na platformie e-learningu pracy cząstkowej (jednej lub więcej): esej w formie refleksyjnej. Ocenianie studenta pod kątem wrażliwości etycznej co do omawianej problematyki - kompetencje społeczne.

Kryteria co do stopniowania oceny:

Ocena dostateczna - 3: student uczestniczył na zajęciach (na ustalonych kryteriach); wykazał się na kolokwium posiadaniem podstawowej wiedzy z norm bioetycznych i ich uzasadnień, napisał esej - poprawnie pod względem merytorycznym i formalnym.

Ocena dobra - 4: Student uczestniczył aktywnie w zajęciach (brał udział w dyskusji dydaktycznej); wykazał na kolokwium posiadanie adekwatnej wiedzy z zasad bioetycznych dotyczących ochrony życia ludzkiego; napisał poprawnie treściowo esej, wykazując się także wrażliwością etyczną wobec omawianej problematyki.

Ocena - 5: Jak wyżej, ale wykonanie na poziomie bardzo dobrym (błyskotliwym).

Kryteria procentowe oceny:

Kolokwium - 40% oceny.

Zaangażowanie się na zajęciach - 30 % oceny.

Napisanie poprawnie esejów (merytorycznie i formalnie) - 30 % oceny.

Minimum zaliczeniowe < 65 % itp.

przeliczenie

65% - dostateczny

70%> dostateczny plus.

80% > dobry

90%> dobry plus

100%> bardzo dobry