(in Polish) Psychologia małżeństwa i rodziny

Celem wykładu jest ukazanie roli małżeństwa i rodziny w życiu człowieka; podstawowych czynników warunkujących wysoką jakość związku małżeńskiego, ukazanie seksualności jako integralnej wartości związanej ze strukturą osobowości człowieka, a także analiza wpływu środowiska rodzinnego na dalsze życie człowieka oraz podstawowych funkcji rodziny. Ważne jest także, aby student nabył wiedzy niezbędnej w pracy w poradnictwie, w pracy z małżeństwami, z rodzinami. Kompetencje - nabycie umiejętności potrzebnych w pracy w poradni, szczególnie ważnych w pogłębianiu komunikacji interpersonalnej i w rozwiązywaniu konfliktów.

Treści merytoryczne:

Systemowa koncepcja rodziny. Homeostaza w rodzinie, komunikacja wewnątrzrodzinna, granice w systemie rodzinnym. Struktura rodziny w różnych systemach rodzinnych: rodzina niezaangażowana i uwikłana. Więzi w rodzinie.

Fazy rozwoju rodziny - ich zagrożenia i zadania rozwojowe

Metody diagnostyczne stosowane w psychologii małżeństwa i rodziny - genogram oraz mapa przestrzeni życiowej rodziny;

Znaczenie doświadczeń z okresu dzieciństwa w budowaniu relacji w małżeństwie i rodzinie. Wpływ rodziny pochodzenia na kształtowanie się relacji w małżeństwie.

Czynniki warunkujące wysoką jakość związku małżeńskiego.

Satysfakcja seksualna.

Rozwiązywanie konfliktów w małżeństwie, przyczyny konfliktów na poszczególnych etapach trwania związku; sytuacje kryzysowe w małżeństwie, przyczyny i terapia.

Zdrada - przyczyny i terapia.

Praca terapeutyczna ze złością małżeńską i rodzicielską.

Więź w rodzinie - teoria przywiązania - przywiązanie rodzic dziecko, a także przywiązanie w małżeństwie.

Komunikacja w małżeństwie i rodzinie.

Trening komunikacji.

Spór konstruktywny.

Parentyfikacja

Metody oceny: egzamin pisemny. Obowiązuje materiał przedstawiony na wykładzie oraz lektury

Literatura obowiązkowa:

de Barbaro, B. (1999). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Janicka, I. Liberska, H. (2014). Psychologia rodziny. Warszawa: PWN.

Lew-Starowicz, Z., Skrzypulec, V. (2010) Podstawy seksuologii, Warszawa: PZWL.

Plopa, M. (2007). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Warszawa: Impuls.

Dodatkowa:

Braun–Gałkowska, M. (1991). Metody badania systemu rodzinnego. Lublin: Katedra Psychologii Wychowawczej KUL.

McGoldrick, M., Gerson, R., Shellenberger, S. (2007). Genogramy, Poznań: Zysk i S-ka

Plopa, M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Warszawa: Impuls.

Tryjarska, B. (red) (2010). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, Wydawnictwo Naukowe Scholar

Wojciszke B. (1993). Psychologia miłości. Intymność - Namiętność - Zaangażowanie. Gdańsk: GWP.

Cierpiałkowska, L. (2005). Koncepcje interakcyjne i systemowe i ich znaczenie dla psychologii klinicznej (t. 1, s. 132-151). W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: PWN.

Gałkowska, A. (2002). Zasięg oddziaływania jakości małżeństwa rodziców na dzieci w ich dorosłym życiu. Małżeństwo i Rodzina, 1, 38-42.

Gottman, J.M. (1994a). What predicts divorce? The relationship between marital processes and marital outcomes. Hillsdale, New York: Erlbaum.

Gottman, J.M. (1994b). Why marriages succed or fail. New York: Simon, Schuster.

Hantrais, L. (2004). Family policy matters: responding to family change in Europe. Bristol: The Policy Press.

Rembowski, J. (1986). Rodzina w świetle psychologii. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa: PWN.

Ryś, M. (2001). Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

WIEDZA: student powinien nabyć wiedzę o podstawach funkcjonowania rodziny, jej historii i teraźniejszości, znać zasady systemowego funkcjonowania rodziny, a także zdobyć wiedzę o funkcjonowaniu rodzin prawidłowych, dysfunkcyjnych i dysfunkcjonalnych

UMIEJĘTNOŚCI: student powinien zdobyć umiejętności korzystania z nabytej wiedzy, potrzebnej do identyfikacji różnego rodzaju problemów rodzinnych

KOMPETENCJE/POSTAWY: student powinien mieć świadomość konieczności stałego uzupełniania wiedzy. Powinien się cechować postawą otwartości na różnego rodzaju problemy i uzyskać kompetencje wstępnego ich diagnozowania, powinien posiadać znajomość zasad procesu mediacji rodzinnych.

- na ocenę 5 (bdb.): doskonale orientuje się w zagadnieniach dotyczących psychologii małżeństwa i rodziny, zna różne podejścia w zakresie psychologii rodziny i potrafi krytycznie je przeanalizować, potrafi przeanalizować zależności dotyczące uwarunkowań trwałości i wysokiej jakości związku małżeńskiego i rodziny. Potrafi krytycznie i samodzielnie interpretować podejścia naukowe, wyniki badań w tym zakresie.

- na ocenę 4 (db.): poprawnie ukazuje specyfikę psychologii małżeństwa i rodziny, zna różne podejścia w zakresie psychologii rodziny, potrafi wskazać istotne uwarunkowania trwałości i wysokiej jakości związku małżeńskiego i funkcjonowania rodziny, potrafi je omówić i wskazać na ich wagę i znaczenie. Potrafi przedstawić wyniki badań w tym zakresie.

- na ocenę 3 (dst.): potrafi wskazać istotne uwarunkowania trwałości i wysokiej jakości związku małżeńskiego i funkcjonowania rodziny oraz potrafi je omówić.

- na ocenę 2 (nast..): nie wie czym jest psychologia małżeństwa i rodziny, nie potrafi wskazać uwarunkowań wysokiej jakości związku małżeńskiego oraz trwałości i spójności rodziny.

Ocena na podstawie kolokwium końcowego (test wyboru).