Introduction to social work

Zajęcia poświęcone są prezentacji podstawowych zagadnień z zakresu pracy socjalnej: jej genezy, ewolucji oraz współczesnych form realizacji. Zapoznaje słuchaczy ze specyfiką profesjonalnej działalności pomocowej na rzecz rodziny, przy szczególnym uwzględnieniu praktyki pracy socjalnej w Polsce.

1. Podstawowe pojęcia pracy socjalnej i prekursorzy pracy socjalnej

2. Historia pracy socjalnej

3. Praca socjalna w analizie naukowej

4. Praca socjalna w rozumieniu potocznym i naukowym: definicje opisowe i klasyczne

5. Interdyscyplinarny charakter pracy socjalnej

6. Metody pracy socjalnej; klasyczne i współczesne

7. Podstawowe narzędzia i techniki badawcze

8. Narzędzia pozyskiwania informacji i wsparcia w pracy socjalnej

9. Modele i cele pracy socjalnej

10. Zadania i funkcje pracy socjalnej

11. Wartości w pracy socjalnej

12. Praca socjalna w uwarunkowaniach społecznych: adresaci i przedmiot: wsparcie, deprywacja, wykluczenie, wolontariat

13. Świadczenia pieniężne i niepieniężne

14. Pracownik socjalny: osobowość, profesjonalizm, służba, język, etyka

15. Działalność zawodowa: M/GOPS; CUS i charytatywne wsparcie kościoła katolickiego

16. Ustawa o pomocy społecznej z 2004 i aneksami

Lektura obowiązkowa:

P. Czarnecki, Praca socjalna, Warszawa 2013.

R.A. Skidmore, M.G. Thackeray, Wprowadzenie do pracy socjalnej, Katowice, 1998.

Praca socjalna. 30 wykładów, red. K. Frysztacki, Warszawa 2019.

I. Krasiejko, Praca socjalna w praktyce asystenta rodziny. Przykłąd Podejscia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach, Katowice 2013.

B. DuBois, K.K. Miley, Praca socjalna. Zawód, który dodaje sił, t. I i II, Katowice 1999.

M. Boryczko, A. Dunajska, S. Marek, Praca socjalna w środowisku lokalnym, Warszawa 2020.

Lektura uzupełniająca:

T. Kamiński, Etyka pracownika socjalnego, Częstochowa 2003.

B. DuBois, K.K. Miley K.K., Praca socjalna, t. I, II, Warszawa 1996.

T. Kamiński, Praca socjalna i charytatywna, Warszawa 2004.

E. Kantowicz, Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej, Olsztyn 2001.

J. Radwan-Pragłowski, K. Frysztacki, Miłosierdzie i praktyka. Społeczne dzieje pomocy człowiekowi, Katowice 2009.

C. de Robertis, Metodyka działania w pracy socjalnej, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice 1998.

Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, red. M. Rymsza, Warszawa 2011.

Socjologia pracy socjalnej, red. M. Davies, Katowice 1999.

Praca socjalna. Teorie i metody. Podrecznik akademicki, red. M. Gray, S.A. Webb, Warszawa 2012.

Ch. Beckett, Podstawy teorii dla praktyków pracy socjalnej, Warszawa 2011.

T. Caselman, K. Hilli, Praca terapeutyczna z rodzinami. Kreatywne zajecia dla różnorodnych struktur rodziny, Seria: Nowa Praca Socjalna nr 19, Warszawa 2014.

M. Ruszkowska, Diagnoza rodzin zastępczych w obliczu dylematów współczesnosci, Seria: Koordynacja na rzecz aktywnej integracji, Warszawa 2013.

NRL_W01,

zna elementarną terminologię używaną w naukach o rodzinie i rozumie jej źródła

NRL_U01,

potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu nauk o rodzinie w celu rozpoznawania problemów małżeńskich i rodzinnych, wychowawczych, opiekuńczych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań

NRL_U12

posiada umiejętność wykorzystania form instytucjonalnej pomocy małżeństwu i rodzinie, identyfikowania placówek pomocy społecznej, rozumienia i stosowania prawa w zakresie opieki i pomocy rodzinie

NRL_K03,

docenia znaczenie nauk o rodzinie dla tworzenia i rozwoju funkcjonalnej rodziny i odnosi zdobytą wiedzę do projektowania zadań osobistych i zawodowych

Opis punktów ECTS:

Wprowadzenie do pracy socjalnej - konwersatorium - stacjonarne: 1 ECTS

- udział w wykładzie: 15 godz.

- przygotowanie do zaliczenia: 15 godz.

- kolokwium zaliczeniowe (jeśli nie uzgodniono innej formy zaliczenia ze studentami): 1 godz.

- konsultacje: 1 godz.

w sumie: 32 godz = 1 ECTS

Wprowadzenie do pracy socjalnej - konwersatorium - niestacjonarne: 1 ECTS

- udział w ćwiczeniach: 10 godz.

- przygotowanie do zaliczenia: 20 godz.

- konsultacje: 1 godz.

- wyemitowanie prezentacji (jeśli nie uzgodniono innej formy zaliczenia ze studentami): 1 godz.

w sumie: 32 godz = 1 ECTS

w sumie: 32 godz = 1 ECTS

WIEDZA:

Ocena 2 (ndst) – student/ka nie zna podstawowych pojęć z zakresu pracy socjalnej i wsparcia rodziny oraz nie rozumie ich źródeł, nie zna genezy i kolejnych etapów ewolucji działalności pomocowej, nie umie scharakteryzować pracy socjalnej jako działalności zawodowej, nie potrafi zidentyfikować podstawowych metod pracy socjalnej, nie umie wymienić i opisać obszarów praktyki pracy socjalnej, nie potrafi scharakteryzować sytuacji pracowników socjalnych we współczesnej Polsce, nie umie zdefiniować podstawowych problemów etycznych w pracy socjalnej, nie zna podstaw nauczania Kościoła nt. pomocy i wsparcia charytatywnego.

Ocena 3 (dst) – student/ka w podstawowym zakresie zna podstawowe pojęcia z zakresu pracy socjalnej i wsparcia rodziny oraz ma elementarne rozumienie ich źródeł, elementarnie zna niektóre fakty z zakresu genezy i ewolucji działalności pomocowej, pobieżnie charakteryzuje pracę socjalną jako działalność zawodową, potrafi bardzo ogólnie zidentyfikować podstawowe metody pracy socjalnej, umie wymienić i pobieżnie opisać kilka obszarów praktyki pracy socjalnej, potrafi w stopniu ogólnym scharakteryzować sytuację pracowników socjalnych we współczesnej Polsce, umie zdefiniować kilka podstawowych problemów etycznych w pracy socjalnej, zna podstawy nauczania Kościoła nt. pomocy i wsparcia charytatywnego.

Ocena 4 (db) - student/ka na dobrym poziomie zna podstawowe pojęcia z zakresu pracy socjalnej i wsparcia rodziny oraz ma poprawne rozumienie ich źródeł, zna istotne fakty z zakresu genezy i ewolucji działalności pomocowej, poprawnie charakteryzuje pracę socjalną jako działalność zawodową, potrafi zidentyfikować podstawowe metody pracy socjalnej, umie wymienić i opisać obszary praktyki pracy socjalnej, potrafi samodzielnie scharakteryzować sytuację pracowników socjalnych we współczesnej Polsce, umie poprawnie zdefiniować podstawowe problemy etyczne w pracy socjalnej, zna dobrze nauczanie Kościoła nt. pomocy i wsparcia charytatywnego.

Ocena 5 (bdb) - student/ka na wysokim poziomie zna podstawowe pojęcia z zakresu pracy socjalnej i wsparcia rodziny oraz ma poprawne rozumienie ich źródeł, swobodnie porusza się w faktach z zakresu genezy i ewolucji działalności pomocowej, wyczerpująco charakteryzuje pracę socjalną jako działalność zawodową, bezbłędnie identyfikuje podstawowe metody pracy socjalnej, wymienia i opisuje tradycyjne i nowe obszary praktyki, charakteryzuje aktualną sytuację polskich pracowników socjalnych oraz bezbłędnie definiuje podstawowe problemy etyczne w pracy socjalnej, zna bardzo dobrze nauczanie Kościoła nt. pomocy i wsparcia charytatywnego.

UMIEJĘTNOŚCI:

Ocena ndst (2) – student/ka nie umie posługiwać się terminologią z zakresu pracy socjalnej, nie potrafi przyporządkować właściwych instytucji i form wsparcia rodziny do określonych kategorii osób potrzebujących.

Ocena dst (3) – student/ka posługuje się podstawowymi terminami z zakresu pracy socjalnej i potrafi przyporządkować niektóre instytucje i formy wsparcia rodziny do wybranych kategorii osób potrzebujących.

Ocena db (4) – student/ka poprawnie posługuje się większością terminów fachowych z zakresu pracy socjalnej, a także w większości przypadków umie właściwie przyporządkować instytucje i formy wsparcia rodziny do określonych kategorii osób potrzebujących.

Ocena bdb (5) – student/ka biegle posługuje się całą poznaną na zajęciach terminologia z zakresu pracy socjalnej i potrafi bezbłędnie przyporządkować instytucje i formy wsparcia rodziny do określonych kategorii osób potrzebujących.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Ocena 2 (ndst) – student/ka nie docenia wiedzy z zakresu pracy socjalnej w zakresie wspierania rodzin w jej funkcjonowaniu i rozwiazywaniu problemów, nie rozumie znaczenia działań socjalnych na rzecz pomocy projektowania życia osobistego i zawodowego.

Ocena 3 (dst) – student/ka w ograniczonym stopniu docenia wiedzę z zakresu pracy socjalnej w zakresie wspierania rodzin w jej funkcjonowaniu i rozwiazywaniu problemów, rozumie na elementarnym poziomie znaczenie działań socjalnych na rzecz pomocy projektowania życia osobistego i zawodowego.

Ocena 4 (db) – student/ka docenia wiedzę z zakresu pracy socjalnej w zakresie wspierania rodzin w jej funkcjonowaniu i rozwiazywaniu problemów, rozumie na znaczącym poziomie znaczenie działań socjalnych na rzecz pomocy projektowania życia osobistego i zawodowego.

Ocena 5 (bdb) – student/ka w wysokim stopniu docenia wiedzę z zakresu pracy socjalnej w zakresie wspierania rodzin w jej funkcjonowaniu i rozwiązywaniu problemów, ma wysokie zrozumienie znaczenie działań socjalnych na rzecz pomocy projektowania życia osobistego i zawodowego.

Na ocenę końcową składają się:

1. Obecność na zajęciach – dopuszczalne jedynie 1 nieobecność z przypadków losowych (czyli 90 min), pozostałe nieobecności musza być usprawiedliwione (L-4).

2. Aktywny udział w zajęciach (10%).

4. KOLOKWIUM ZALICZENIOWE - ustne lub pisemne lub inna forma (demokratyczny wybór studentów) (90%).