Antropologia filozoficzna

nauki teologiczne

podstawowy

TMA_W04;

TMA_W10;

TMA_U11;

TMA_K11

CTR_W09

CTR_W17

CTR_U02

brak.

Poziom przedmiotu: średnio-zaawansowany

Cele przedmiotu:

-znajomość najważniejszych koncepcji człowieka w historii filozofii.

-szczegółowe zapoznanie z klasycznym rozumieniem natury ludzkiej, ludzkiej duszy i człowieka jako osoby.

-właściwe rozumienie terminów dotyczących relacji ciała i duszy, władz duszy i sprawności jako podstawy dla teologii dogmatycznej i moralnej.

Wymagania wstępne: Znajomość i rozumienie podstawowych terminów filozoficznych oraz myśli najważniejszych filozofów.

Treści merytoryczne:

1.Uzasadnienie konieczności filozoficznej refleksji na temat człowieka. Antropologia filozoficzna na tle innych nauk o człowieku.Kształtowanie się filozoficznego ujęcia człowieka; podstawowe koncepcje człowieka w dziejach filozofii.

2. Nieklasyczne ujęcie człowieka

3. Antropologiczna futurologia: życie bioniczne, życie sztuczne, technohumanizm

4. Czy życie ludzkie jest wartością najwyższą? - współczesne dyskusje antropologiczne

5. Ujęcie strukturalne człowieka jako bytu; identyfikacja pryncypiów stanowiących człowieka. Problem nieśmiertelności ludzkiej duszy. Wzajemne relacje pomiędzy duszą a ciałem..Filozoficzne ujęcie ludzkiego ciała.

6.Człowiek jako osoba. Definicja Boecjusza i jej rozwinięcie we współczesnych nurtach filozoficznych. Osoby jako środowisko rozwoju i życia człowieka.

7.Władze człowieka. Pojęcie władzy i podział władz. Władze wegetatywne.

8.Władze poznawcze człowieka. Rola i funkcje władz zmysłowych w procesie poznawczym.

9.Władze intelektualne; intelekt czynny i możnościowy. Odróżnienie terminów odnoszących się do intelektualnych władz poznawczych (intelekt, rozum, umysł)

10.Zmysłowe władze dążeniowe oraz uczucia jako dążenia tych władz.

11.Dążenie intelektualne; wola. Zagadnienie wolności i prawości woli.

12.Poznanie i decydowanie jako główne czynności człowieka. Struktura podejmowania decyzji

13.Ujęcie genetyczne jako wytłumaczenie powstania człowieka. Wykrycie zewnętrznych przyczyn człowieka. Poczęcie jako moment powstania metafizycznej struktury człowieka. Problem śmierci i jej filozoficznego rozumienia.

14.Sprawności intelektu i woli. Pojęcie sprawności. Różnica między sprawnościami a nawykami. Sprawności teoretyczne i praktyczne intelektu. Pojęcie cnoty jako sprawności woli. Cnoty główne woli.

15.Teoria wspólnot ludzkich. Relacje osobowe jako podstawy metafizycznego ujęcia wspólnoty. Wspólnoty w których przeważają relacje realne; rodzina i naród. Wspólnoty oparte o relacje

myślne; społeczeństwo i państwo.

Literatura podstawowa

Św. Tomasz z Akwinu, Traktat o człowieku, Poznań 1956.

M. Gogacz, Człowiek i jego relacje, Warszawa 1985.

Literatura uzupełniająca:

T. Stępień, Człowiek jako maszyna. Uwagi na temat początków rozumienia człowieka jako maszyny,

w: Nauki humanistyczne i sozologia, red. J.W. Czerski, Warszawa 2010, s. 483-943.

R. Spaemann, To, co naturalne, Eseje antropologiczne, Łódź 2022

R. Scruton, O naturze ludzkiej, Warszawa 2020.

KOD DOSTĘPU DO PRZEDMIOTU NA MS TEAMS: vuf8hik

E1. zna podstawowe terminy dotyczące antropologii, funkcjonujące w ramach tej dziedziny koncepcje człowieka - w ujęciu problemowym i historycznym

E2. potrafi porównać wykazać różnice miedzy modelami antropologicznymi proponowanymi przez rożne koncepcje filozofii

E3. ocenia wartość propozycji antropologicznych pod kątem ich skutków prakseologicznych

Aktywny udział w zajęciach:30 godzin

Praca własna studenta: 20 godzin

Konsultacje z prowadzącym 10 godzin

przygotowanie się do kolokwium z zakresu historii antropologii oraz przygotowanie referatu na zadany temat - 30 godzin

Razem 90 godzin = 3ECTS

E1.określany jako "zna podstawowe terminy dotyczące antropologii, funkcjonujące w ramach tej dziedziny koncepcje człowieka - w ujęciu problemowym i historycznym"

- na ocenę 2 (ndst) nie zna podstawowych terminów i systematyzacji

- na ocenę 3 (dost) poprawnie wykorzystuje podstawowe terminy i przedstawia podstawowe zagadnienia antropologii filozoficznej

- na ocenę 4 (db) potrafi przedstawić podstawowe problemy obecne w systemach poszczególnych filozofów z uwzględnieniem przyjętych systematyzacji i kontekstu historycznego

- na ocenę 5 (bdb) potrafi wykorzystywać zdobyte pojęcia i wiedzę historyczną dla oceny rożnych współczesnych problemów

E2. określany jako "potrafi porównać wykazać różnice miedzy modelami antropologicznymi proponowanymi przez rożne koncepcje filozofii"

- na ocenę 2 (ndst) nie potrafi w najprostszy sposób zaprezentować wyników swych badań

- na ocenę 3 (dost) poprawnie prezentuje podstawowe problemy antropologii filozoficznej

na ocenę 4 (db) efektywnie prezentuje zdobytą wiedzę, dokonuje analiz i porównań

na ocenę 5 (bdb) - potrafi efektywnie prezentować i analizować zdobytą wiedzę

E3. określany jako "ocenia wartość propozycji antropologicznych pod kątem ich skutków prakseologicznych"

na ocenę 2 (ndst) nie widzi wpływu rozumienia człowieka na jego postrzeganie w świecie

na ocenę 3 (dost) pobieżnie analizuje problemu antropologii filozoficznej , często odwołując się do wiedzy popularnej, przytaczając funkcjonujące w społeczeństwie schematy myślowe

na ocenę 4(db) dostrzega zachodzące procesy społeczne i w ich kontekście potrafi korzystać ze zdobytej wiedzy, podejmuje sensowne, świadome decyzje

na ocenę 5 (bdb) uważnie śledzi zachodzące zmiany, formułuje wnioski i samodzielne hipotezy.

Metoda weryfikacji: test

praca w trakcie semestru - kolokwium w historii antropologii